
-
Andries Wijbenga in Hantumhuizen (Fr.) investeerde fors in een nieuwe stal met 300 ligboxen. De melkveehouder streeft naar een hogere productie per koe en een lager vervangingspercentage. De 2×30-stands Swing-Over en de Ecovloer moeten daaraan bijdragen.

Andries Wijbenga (49) heeft in Hantumhuizen (Fr.) een melkveebedrijf met 170 melkkoeien. Op een tweede locatie in het nabijgelegen Niawier houdt hij 150 stuks jongvee. Zijn vader Ate (71) verzorgt dat jongvee.

Wijbenga heeft 120 hectare in gebruik, waarvan 110 in eigendom. Een derde deel van de kleigrond, 20 tot 45 procent afslibbaar, is bruikbaar als bouwland.Wijbenga ruilt dit jaar grond met de akkerbouwer die de voorbije jaren de grond huurde.

De nieuwe stal is 106 meter lang, 43 meter breed en 13 meter hoog. De dakgoothoogte is 4,80 meter. De stal is ingericht met 300 ligboxen en een groot strohok met plek voor 40 koeien.

De stal kostte €5.000 per ligplaats. De kosten van de Dairymaster-melkstal (€200.000) komen daar nog bij op. Wijbenga liep de IDS-subsidie (45 procent van de meerkosten, met een maximum van €250.000) mis. Dat beïnvloedde de gemaakte keuzes echter niet.

Wijbenga koos voor een 0+6+0-rijige stal. “Een extra voerpad is €75.000 duurder en gaat ten koste van 85 ligboxen, maar werkt wel veel makkelijker”, aldus de melkveehouder.

Wijbenga koos voor een 5 meter brede lichtstraat in de nok. Dat is een meter breder dan de voorgeschreven 10 procent van de stalbreedte. Dit zorgt voor veel daglichtinval, ook als de stalgordijnen in de zijwanden dicht zijn, zoals op de foto het geval is.

Voor in de stal liet Wijbenga een groot strohok maken van 340 vierkante meter. Het is opgesplitst in twee gedeelten, voor hoogdrachtige en pas afgekalfde koeien. Om te voorkomen dat het strohok een ‘besmethok’ wordt, gaat Wijbenga regelmatig stro verversen met een trekker of minishovel.

Boven het strohok hangt een grote camera. Wijbenga kan de camera 360 graden draaien. “De dieren moeten zichzelf kunnen redden. Op afstand kan ik echter een oogje in het zeil houden, ook via het mobieltje.”

De Ecovloer van Veld-v Beton (nu Anders beton) kostte €135 per vierkante meter. “Het is een prijzige vloer, maar in mijn ogen is er geen betere. Ik wil het risico op kreupelheid tot een minimum beperken”, aldus Wijbenga. Onder de stal kan Wijbenga 7.700 kuub mest opslaan.

Wijbenga besteedde ook veel aandacht aan de rubberen vloeren in de melkstal. Die is gecurved en gewapend met staal, om te voorkomen dat de koeien wegglijden. Wijbenga: “De koeien hebben fysiek steun aan de vloer tijdens het lopen.”

De eerste melkbeurt in de nieuwe 2×30-stands Swing-Over met rapid exit van Dairymaster staat gepland voor 25 maart. De jaarproductie per koe ligt gemiddeld op een kleine 8.000 liter, met 4,5 procent vet en 3,5 procent eiwit.

Wijbenga wil naar een gemiddelde productie van 10.000 liter, eventueel door driemaal daags te melken. De krachtvoergift wordt dan opgevoerd richting 30 kilo per 100 liter. Nu is dat nog 20 kilo. “Wel gaat het er om dat iedere kilo krachtvoer ook daadwerkelijk rendeert.”

Wijbenga streeft naar celgetalbeheersing en een lage mastitisdruk. “Kreupelheid, mastitis en vruchtbaarheidsproblemen zijn de belangrijkste oorzaken van een hoog vervangingspercentage. Door de focus daarop te leggen, wil ik naar een vervangingspercentage van 20.”

Wijbenga koos bewust voor een open melkstal. Hij wil niet meer werken in een donkere, afgesloten melkstal. Om trek tegen te gaan op dagen met vorst kan Wijbenga de melkstal aan de achterzijde afsluiten met een groot zeil, dat tijdens het melken wordt opgetrokken.

Wijbenga wil dit jaar de stal vol zien te krijgen. Zestig stuks jongvee kalven nog dit jaar af. Er zijn honderd jaarlingen in opfok op het bedrijf in Niawier. Daarnaast is de melkveehouder nog van plan om koeien te kopen in Denemarken.

Gasheaters boven de melkstal moeten ervoor zorgen dat de melkinstallatie niet bevriest.

De stalgordijnen sluiten de zijwanden niet volledig af. Wijbenga liet daarom een extra gording plaatsen om de stal wind- en waterdicht te maken.

De koeien krijgen voorverwarmd drinkwater aangeboden. De watertemperatuur is 15 graden. De leiding die door de RVS-bakken loopt, zorgt ervoor dat het water niet kan bevriezen. De stal voldoet aan de eisen van de Maatlat Duurzame Veehouderij.

De semi-diepstrooiselboxen worden straks gevuld met topstrooisel, met daar overheen een laag biobedding. Wijbenga heeft niet geïnvesteerd in een mestscheider. Hij besteedt het scheiden van mest uit aan de loonwerker.

Wijbenga wilde hardhouten wandjes voor in de boxen, voor de extra hoogte van 40 centimeter. Die ogen vriendelijker dan beton, zo vindt hij.

Wijbenga wil geen onrust veroorzaken onder omwonenden en investeerde daarom in 30 led-lampen, voor €24.000 in totaal. “Het is een beeldbepalend gebouw voor de omgeving. Ik wil niet hij de uitstraling van een kerstboom krijgt.”

De drie elektrische mixers moeten om de twee dagen een kwartier draaien. Wijbenga gaat de drijfmest voor het uitrijden mengen met water om een betere grasopbrengst na te streven. “Door 25 procent water bij te mengen, krijg je ongeveer 10 procent meer drogestof opbrengst.”

Het erf is volkomen nieuw. Voor, achter en naast de stal komt beton te liggen. De nieuwe toegangsweg naar de stal is van asfalt. Ook in en voor de sleufsilo’s is geasfalteerd. De twee sleufsilo’s zijn 60 meter lang en 10 meter breed.

Onder de silo’s zijn twee buizen aangelegd die apart van elkaar kunnen worden afgesloten. Dat is voor het gescheiden opvangen van hemelwater en percolaatwater. “Ik wil voorkomen dat vervuild water de sloten inloopt.”

Twee nieuwe krachtvoersilo’s. De linker silo heeft een inhoud van 36 ton en voorziet de melkstal van krachtvoer. De rechtersilo is bedoeld voor de droge koeien in de close-upgroep.

Wijbenga heeft vertrouwen in de toekomst. “De zuivelmarkt is een stuk florissanter dan in 2009. Voor minder dan 30 cent per liter kan bijna geen boer melken. Dit geldt eigenlijk voor heel Europa, je ziet de melkstroom vaak opdrogen bij prijzen onder de 30 cent.”

De rvs-melktank – inhoud 35 kuub – past mooi bij de antracietkleurige stal, zo vindt Wijbenga.