Lichtpuntjes op moeizame zuivelmarkt

In een seizoen waarin de melkpiek in zicht is, komt de handel in zuivel moeizaam op gang. De vraag is niet groot, maar het aanbod van melk wordt vrij makkelijk opgenomen door verwerkers.

De zuivelmarkt verloopt moeizaam. Vooral aan de eiwitkant verloopt de handel stroef en staan prijzen onder druk. De vraag naar zuivel is terughoudend door het slechtere economische klimaat. Daarnaast beïnvloeden onzekerheden rondom de conflicten in verschillende gebieden de markt.

De Europese melkaanvoer ligt 1% hoger dan in februari van 2023. Gecorrigeerd voor de extra dag door het schrikkeljaar is de voorsprong weg en is er juist 0,6% minder melk geproduceerd. Het voorjaar zorgt in een aantal landen voor aanloopproblemen naar deze melkpiek.

In Ierland zijn deze problemen het meest zichtbaar. Door slecht weer, dat al sinds oktober vorig jaar aanhoudt, is de melkaanvoer daar afgelopen december niet verder gekomen dan op 60% van het niveau dat hij in 2022 bereikte. Volgens de laatste cijfers van februari is de achterstand nog ruim 13% en is de verwachting dat melkveehouders het eerste halfjaar nodig hebben om in te lopen op deze achterstand.

De productie van kaas is al enige tijd volop, maar deze markt blijft opvallend overeind. De vetkant loopt redelijk door, maar de eiwitkant is vrij zwak. Al is de verwachting dat de bodem bereikt is en dat prijzen in de tweede helft van het jaar aantrekken.

Van de drie grootste melkproducerende landen lijkt Duitsland het makkelijkst aan de productie van een jaar eerder te kunnen komen. In de maandelijkse cijfers heeft februari bijna 5% meer melk opgeleverd, echter deels als gevolg van de een extra dag door het schrikkeljaar 2024. In Frankrijk is in februari 4% meer melk opgehaald, maar volgens het Franse statistisch bureau FranceAgriMer lopen de weekcijfers inmiddels achter op die van een jaar eerder.

Wereldproductie

In andere delen van de wereld is de voorsprong op 2023 niet groot. Op het zuidelijk halfrond zit men in de dalende productielijn richting de winter. Toch weten melkveehouders in Nieuw-Zeeland de productie 5,5% hoger uit te laten komen in februari. Gemiddeld over de eerste twee maanden bedraagt deze voorsprong bijna 2%. Australië komt wel veel hoger uit met een plus van 9%. In de Verenigde Staten is de melkproductie ondanks een kleinere veestapel 2% groter dan een jaar eerder.

Vraag naar zuivel

Het is een moeizame zuivelmarkt, waarin veel kopers kleine hoeveelheden per keer kopen en niet al te veel voorraden op willen bouwen. Hierin schuilt echter het gevaar dat als het aanbod klein is en de vraag plotseling wel toeneemt, prijzen flink kunnen fluctueren. Want het aanbod is in de laatste maanden opgeschoond en er zijn niet veel grote voorraden. Zelfs van mageremelkpoeder, waarvan de prijzen lange tijd in een dalende lijn zaten, lijken voorraden niet al te groot te zijn. Grote speler China blijft al enige tijd nadrukkelijk rustig op de wereldmarkt, doordat de overheid de binnenlandse productie stimuleert. Ook is het economische klimaat nog niet optimaal. Een deel van deze afzet weet Europa te vinden in landen in het Midden-Oosten en Afrika.

Licht positief vooruitzicht

Voor het tweede deel van dit jaar is het onzeker hoe de productie zich verder ontwikkelt. Vooralsnog schat men in dat de melkpiek wat vlakker verloopt, doordat het groeiseizoen later op gang komt.
Ook in de vraag naar zuivel zijn onzekerheden. Hierin spelen de geopolitieke omstandigheden een grote rol. Als conflicten verder escaleren, zou de vraag naar basiszuivelproducten zoals melkpoeder plotseling flink aan kunnen trekken. In de afzet van luxere zuivelproducten neemt de vraag dan juist af. Blijft het rustig, dan is er ruimte voor betere uitbetalingsprijzen van zuivel.

De wereldwijde productie blijft achter op vorig jaar. Alleen in Oceanië ligt de productie hoger, maar dat is met een naderend winter.

Zuivelanalisten van Rabobank meldden dat voerkosten dalen en dat marges op melkveebedrijven verbeteren. Daarnaast verwacht de bank dat de ergste angst voor een recessie achter de rug is en dat de vraag weer toe kan nemen. Tegelijk ziet het dat de lage voorraden ervoor kunnen zorgen dat wanneer de vraag te snel toeneemt, prijzen snel kunnen stijgen. Toch is het een goed vooruitzicht voor melkveehouders om de melkproductie in het tweede halfjaar te stimuleren en te profiteren van de grotere marges.