CO2-belasting voor Deense veehouders

Na vijf maanden van intensieve onderhandelingen voert de Deense regering een CO₂-belasting in voor de veehouderij. De belasting is wereldwijd de eerste in haar soort.

De CO₂-belasting is feitelijk een klimaatbelasting en zal vanaf 2030 worden geheven tegen een tarief van 300 Deense kroon (€40) per ton CO₂-equivalent, en kan oplopen tot 750 Deense kroon (€100) in 2035. Maar er komt ook een basisaftrek, dus belastingvoordeel, van 60% op de gemiddelde uitstoot van verschillende soorten vee. Dat levert een economisch voordeel op voor veehouders die klimaat-efficiënt boeren. Na deze reductie betalen veehouders in 2030 120 Deense kroon (€16) per ton CO₂ en 300 Deense kroon (€40) in 2035. Denemarken is een grote exporteur van zuivel- en varkensvleesproducten. De landbouwemissies maken 22,4% uit van de totale CO₂-uitstoot van het land, vergeleken met 15,6% tien jaar geleden.

Invloed van de CO₂-belasting op de productie van koolstof

In aantallen heeft Denemarken 547.000 melkkoeien op 2.300 melkveehouderijen die jaarlijks 5,87 miljard kg melk produceren. Daarnaast zijn er ongeveer 900.000 stuks vleesvee of ander vee en 11,5 miljoen varkens. Experts gaan ervan uit dat de CO₂-belasting in het eerste jaar van invoering de productie van koolstof met 1,8 miljoen ton zal verminderen, zodat Denemarken het doel – vermindering van 70% van de totale uitstoot – in het eerste jaar kan behalen.

Deze gedurfde stap is het gevolg van het akkoord tussen de Deense coalitieregering en een aantal Deense landbouworganisaties. De verwachting is dat het koolstofakkoord een precedent schept voor andere landen. De Deense Landbouw- en Voedingsraad, de Deense Vereniging voor Natuurbescherming (Deense equivalent van Natuurmonumenten), de Deense Industrie (vergelijkbaar met VNO-NCW), vakbond NNF en de Deense Vereniging van Lokale Overheden (vergelijkbaar met VNG) waren betrokken bij de totstandkoming van het koolstofakkoord – en dus de CO₂-belasting – met de Deense regering.

Akkoord gaat nog naar het parlement

Steen Norgaard Madsen is de voorzitter van de Deense zuivelvereniging Mejeriforening, de Deense equivalent van NZO. – Foto: Mejeriforening

Steen Norgaard Madsen is melkveehouder en voorzitter van de Deense zuivelvereniging Mejeriforeningen, die het meest te vergelijken valt met de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO): “De Green Tripartite had een zeer moeilijke opdracht. De aanbevelingen voor hoe we in Denemarken tegelijkertijd klimaat, biodiversiteit, bossen en drinkwater aanpakken, zijn historisch.

Zonder twijfel verandert dit iets in de Deense melkveehouderij, maar Deense melkveehouders zijn professionals en al bezig met vermindering van de koolstofvoetafdruk. We richten ons nu op de implementatie van het koolstofakkoord, mits die ook door het Deense parlement wordt goedgekeurd.”

Bedoeling is dat geld dat met de CO₂-belasting wordt opgehaald naar de landbouwsector terugvloeit om groene initiatieven en klimaattechnologie te bevorderen. Er liggen oproepen om ervoor te zorgen dat de CO₂-belasting wordt gereguleerd en ook dat deze zo mogelijk aansluit op een emissiehandelssysteem vanuit de Europese Unie.

Hoogwaardige zuivel

Peder Tuborgh, CEO van Arla Foods in Denemarken, reageert: “Gedurende het hele proces hebben we gezegd dat Arla, de melkveehouders van Arla en de Denen in feite hetzelfde willen: dat we goed Deens voedsel van een hoge kwaliteit en met een lage klimaatvoetafdruk produceren.

“Het is positief dat er nu een breed gedragen akkoord ligt dat ons de mogelijkheid biedt om vooruit te kijken.”

Naast de invoering van de CO2-belasting omvat de overeenkomst ook de financiering van de aanleg van meer bossen in Denemarken, en meer nadruk op het herstel van veengebieden om schoon drinkwater te waarborgen. Wat betreft water is het een duidelijke ambitie om te voldoen aan de EU-richtlijn inzake waterbeheer.

Reacties niet-Deense boeren op CO₂-belasting

Intussen reageren boeren van over de hele wereld op sociale media op de Deense CO₂-belasting. Sommigen noemen het “een echt doorbraakmoment voor de landbouw,” anderen vinden: “Let op, deze onzin komt ook onze kant op.” Een Ierse melkveehouder verwoordt het zo: “Een Deense minderheidsregering van sociaal-democraten en gesteund door een groene partij drukt de boer uit de markt.”