‘Iedereen moet een nieuw verhaal schrijven’

Nederlandse melkveehouders zijn door alle politieke bemoeienis onvoldoende gefocust op hun core business. EDF-voorzitter Henk Schoonvelde wil hen in het naderende internationale EDF-jaarcongres motiveren. De buitenlandse bezoekers nemen dan hun verhaal wel mee naar huis.

De European Dairy Farmers (EDF) houdt eind juni zijn internationale jaarcongres Variety to fit the future in Nederland. “Naast workshops hebben we enkele topsprekers die schetsen wat in Nederland en de wereld gaande is. De buitenlandse boer zal met open mond naar Rabo-topman Alex Datema luisteren en zich verwonderen in welk speelveld wij nu als melkveehouderij staan”, zegt voorzitter Henk Schoonvelde van de Nederlandse branche van EDF.

“In de aanloop naar de afschaffing van het melkquotum hadden we als Nederlandse melkveehouders maar één verhaal. Verdubbelen of verviervoudigen was het parool, stallen moest je spiegelbaar bouwen. Groei was de enige optie en wie daar niet aan meedeed, hoorde bij de afvallers. Uiteindelijk hebben slechts weinigen hun visie gerealiseerd met kostprijs verhoging als gevolg. Daar worstelen we nu nog steeds mee en iedereen reageert daarbij vanuit wat hij wil krijgen. Op zich is dat goed; maar iedereen moet wel zijn eigen verhaal duidelijk hebben en juist daarmee aan het werk. Dat is de kernboodschap van het congres dat we eind juni organiseren.”

“Er is niet één antwoord meer, je ziet juist heel diverse ontwikkelrichtingen. Afbouwen? Verbreden? Snel groeien? Gestaag groeien? Voor alles is en komt plek, alleen zul je als ondernemer wel over de huidige woeste golven heen moeten kijken. In de rest van Europa stappen de boeren nu op de trekkers. In Nederland is de FDF-aanhang hartstikke boos, die vindt de overheid corrupt en Brussel is anti-hen. Maar de EDF-leden, die meer future oriented farmers zijn, die zijn al weer heel wat verder. Dat tonen ook de acht melkveehouders die tijdens ons congres hun bedrijf open zetten voor de internationale en nationale collega’s.”

“In de basis doen ze allemaal hetzelfde: melk produceren en de efficiëntieknop blijven aandraaien. Ze zorgen heel goed voor hun core business. De variatie zit in de details. De een wil doorgroeien met lage kosten. De ander heeft een stal gebouwd met mestscheiding, een derde biogas, een ondernemer die verbreedt, of over op biologisch, je kent de varianten wel. Het bijzondere is dat ze allen bewust of onbewust, al heel lang erg goed om zich heen kijken en werken aan hun basis. Ze hebben goed gekeken wat bij henzelf past. Het zijn allemaal ondernemers die de gunfactor hebben, iedereen wil hun bedrijven beschermen omdat ze in hun omgeving passen. Deze ondernemers hebben een duidelijke visie en kunnen in twee of drie zinnen de hele bedrijfsopzet en strategie verwoorden. Ik hoor hen niet over regels, over hoe het met grondgebondenheid, stikstofruimte of derogatie gaat. Ze denken niet contra, maar zijn al aan de slag voor de regels echt wijzigen en kijken naar de volgende hordes en kansen.”

“Nederlandse melkveehouders zijn zoekend, zijn onvoldoende gefocused op hun core business door alle politieke bemoeienis. We lopen achter op de voorlopers in het buitenland en als we niet opletten wordt die achterstand alleen maar groter. Daarom willen we dat alle deelnemers tegenover een boze boer of een Ierse boer of een Deen gaan staan en als een coach hun eigen verhaal vertellen. Wat ze de komende tien jaar gaan doen, heel kort, heel smart: ‘Dit is mijn verhaal, dit is waar ik sta, waar ik naar toe wil en hoe ik daar ga komen’. Uit dit congres moeten verhalen komen waar iedereen zich in kan herkennen. Of zich kan herkennen in delen, oppikken wat past, combinaties maken. Want maatwerk bestaat in deze niet. Je moet als ondernemer klaar zijn voor het onverwachte. Een denkwijze ontwikkelen die jezelf niet klem zet maar juist mogelijkheden open houden. Er is altijd iets wat wel kan. Die verhalen gaan we breed communiceren.”

“Zeker wel. Wij denken dan misschien wel ‘nog even en het is over en uit. Het is gebeurd’. En dat is natuurlijk deels ook zo, er komen veel stoppers aan. Daaruit ontstaat een nieuwe sector. De diversiteit ìn bedrijven die er nu is, die blijft. De schaalvergroting gaat gewoon door, net als de technische verbetering als we over de huidige mest- en milieuperikelen heen zijn. In Amerika halen de voorlopers 15.000 liter melk uit de koe, in Denemarken gaat het gemiddeld richting 12.000 liter. We worden van de weg gereden met onze ruim 9.000 liter per koe in het duurste land van de wereld met de duurste grond en de duurste arbeid. Daar moet de periferie zich op gaan richten, de boeren in die ontwikkeling ondersteunen. Maar dan heb je wel een nieuw verhaal nodig.”

“De boer zelf. Velen kijken naar wat een ander doet en verwachten dat de voorlopers hun verhaal schrijven. Dat werkt niet. Het moet wel maatschappelijk gedragen worden. Je wilt niet zoals rond 2000 dat de cowboys in de varkenshouderij het grijze gebied opzoeken en dat de beeldvorming daarover de hele sector kapot maakt. Het wordt de kunst om de juiste mensen het goede verhaal te laten maken en vertellen.”

“Ja, doel is juist de Nederlandse boer te motiveren, dan nemen die buitenlandse boeren het verhaal wel mee naar huis. Ze kijken om zich heen, zien wat aan de hand is en wat ze daarmee kunnen. Ze gaan verhalen horen van boeren die niet boos zijn, maar juist zoeken naar ontwikkelrichtingen die economisch op hoofdlijnen goed in elkaar zitten.”

“We hebben ruimte voor 400 Mensen en gemiddeld melden zich voor een EDF-jaarcongres 300 tot 350 mensen aan. Er zijn nog enige plekken beschikbaar, een mooie kans om kennis te maken als ‘future oriented melkveehouder met vooruitstrevende collega’s uit Europa.”