
Er vol voor gaan, risico’s durven nemen en kostprijsbewust werken. Met die strategie groeide vof Bakker in Noordbeemster (N.-H.) de afgelopen twintig jaar stormachtig: van een grupstal met 30 melkkoeien en 24 hectare in 1997 naar een emissiearme ligboxental met 250 boxen en 90 hectare in 2015.

Bakker had een paar jaar geleden niet kunnen bedenken ooit nog eens een luchtwasser achter zijn stal te hebben. Toch is het nu zover. Om een Nb-vergunning te krijgen moest hij emissiearm bouwen. Hij wilde niet tornen aan de bestaande roostervloer en koos daarom voor een luchtwasser. “Die is in aanschaf goedkoper. Je hebt wel stroom- en onderhoudskosten. Anderzijds vraag ik me af hoe lang die emissiearme vloeren het volhouden.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Jos (47, links) en Peter (50) Bakker houden in Noordbeemster (N.-H.) 180 melk- en kalfkoeien en 120 stuks jongvee. Bij het bedrijf hoort 90 hectare. Ook zijn er 50 fokschapen op het bedrijf. Onlangs bouwden de broers een flink deel bij aan hun bestaande stal. Ze willen met eigen aanwas doorgroeien om begin 2017 250 melk- en kalfkoeien te kunnen houden.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Volgens het Beemster erfgoed dienen boeren uit te breiden achter hun traditionele stolpboerderij. Op het erf van vof Bakker is zodoende sprake van lintbebouwing. De 120 meter lange stal bestaat uit drie delen en werd de afgelopen vijftien jaar twee keer verlengd. Dat gebeurde beide keren naar volle tevredenheid door bouwbedrijf De Jong Ursem, zo vertelt Jos Bakker.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Op deze foto is de lange stal goed in beeld gebracht. Het nieuwe staldeel is 55 meter lang en brengt de totale lengte van de ligboxenstal op 90 meter. Het voorste deel van de stal is 30 meter lang en wordt gebruikt als opslagruimte voor stro en machines. Ook is hier een afkalfruimte ingericht.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Het nieuwe staldeel is hoger en breder dan het staldeel uit 2001. “We zijn toen overgestapt van een grupstal op een ligboxenstal met 82 boxen. Dat vonden we toen heel wat, maar achteraf gezien hebben we toen te klein gedacht”, vertelt Jos Bakker. Samen met zijn broer nam hij het melkveebedrijf in 1997 over en combineerde het boerenbestaan met een fulltimebaan als vertegenwoordiger. “Ik had vijf jaar lang een dubbel inkomen, maar het was keihard werken”, aldus Bakker, die het bedrijf snel uitbreidde.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Keihard werken, stappen durven zetten én blijven rekenen. Het zijn de drie peilers onder de opmerkelijke snelle groei van het bedrijf. “We hebben meerdere keren grond en quotum bijgekocht. Natuurlijk krab je jezelf dan achter je oren en vraag je jezelf af of je er goed aan doet. Maar als ik het niet had gedaan, zou ik mijn hele leven spijt hebben gehad. Gelukkig heeft het tot dusverre altijd goed uitgepakt.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Bij beweiden wordt met deze chemische luchtwasser uitgegaan van 3,5 kilo ammoniakuitstoot per dier per jaar. Bakker is tevreden over de werking van de luchtwasser. “Het is fris in de stal. Dat is lekker voor de dieren. Je merkt het ook tijdens het mixen. Dat stinkt veel minder.” Met de luchtwasser voldoet de gehele stal aan de eisen van de Maatlat Duurzame Veehouderij.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Met de luchtwasser is het bedrijf emissiearm en voldoen de broers aan de eisen van de Maatlat Duurzame Veehouderij. Daardoor kunnen ze profiteren van de fiscale voordelen van de Mia- en Vamil-regeling: investeringsaftrek tot maximaal 36 procent van het investeringsbedrag en de mogelijkheid om 75 procent van de investering op een zelf te bepalen moment af te schrijven.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Onder de unit wordt zwavelzuur opgeslagen. Dit chemische product is essentieel bij de werking van de luchtwasser. Zwavelzuur bindt de ammoniak aan het water dat over het lamellenpakket van de luchtwasser wordt gesproeid.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Een paar weken voor de open dag wordt op het bedrijf hard gewerkt aan het in orde maken van de erfverharding. In de silo rechts wordt het spuiwater van de luchtwasser opgeslagen.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Zo ziet de luchtwasser er vanuit de stal gezien uit. Melkveehouder Jos Bakker moet wennen aan de luchtwasser in zijn stal. “Voorheen had ik alle deuren achterin de stal open staan. Nu houd ik alle deuren dicht en is ook het windbreekgaas voor een gedeelte afgesloten. Om een goede luchtstroom te creëren is het windbreekgaas in het oude staldeel volledig open.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Het nieuwe staldeel is puur en alleen ingericht voor het houden van melkvee. “We hebben hier geen loze hoeken, zoals in veel andere stallen. We willen de ruimte optimaal benutten”, vertelt Jos Bakker. De nok van de stal is dicht, een vereiste voor het plaatsen van de luchtwasser.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Overzicht van de 3+1-stal, die aan de rechterzijde drie rijen boxen heeft. Sinds april dit jaar werkt Jos’ broer Peter volledig mee op het bedrijf. Hij maakte al langer deel uit van de vof, maar had er tot enkele maanden geleden een baan bij. “We zitten op één lijn. Het samenwerken bevalt uitstekend”, aldus Jos Bakker.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Ook na de uitbreiding willen de melkveehouders weidegang blijven toepassen. “Ik vind het een mooi gezicht om de dieren buiten te zien lopen. Ze gaan van april tot medio november naar buiten. ’s Nachts gaan ze naar binnen. Voorheen was dat niet zo.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Via deze schuifdeur gaan de koeien naar buiten. De huiskavel is 24 hectare. Vorig jaar nog kochten de broers 15 hectare grond bij, nabij de boerderij. “Het ging om drie percelen binnen een straal van een halve kilometer. Een unieke kans, die we ondanks de hoge grondprijzen niet wilden laten liggen”, vertelt Jos Bakker. Grond wisselt in de regio van eigenaar voor €60.000 tot €65.000 per hectare.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Dit is de buitenkant van de uitloopdeur, die speciaal voor de foto een stukje open is gezet. De Bakkers houden zowel zwart- als roodbonte koeien. Jos Bakker: “Onze roodbonte dieren zijn over het algemeen goed gespierd. Het zijn robuuste dieren, die tegen een stootje kunnen. Zeker in een groot koppel is dat belangrijk.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

De broers leveren aan Cono Kaasmakers, in het nabijgelegen Westbeemster. De dieren leveren op jaarbasis 8.000 liter. “We hebben nu veel vaarzen aan de melk. De bouwperikelen hebben toch ook wel invloed gehad op de productie. We willen toewerken naar een jaarproductie van 9.000 liter. Als we het straks weer helemaal op de rit hebben, moet dat kunnen.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Detail van de roostervloer. Het is dus de luchtwasser die de stal emissiearm maakt. “De beloopbaarheid van emissiearme vloeren is nog wel eens een probleem. De koeien gaan hier naar buiten. ’s Zomers droogt de vloer dan snel op. Een emissiearme vloer wordt dan al snel glad. Daar was ik toch wel bang voor”, aldus Jos Bakker.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

De mestrobot houdt de betonroosters schoon.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

De afkalfruimte bevindt zich in de voorzijde van de stal. Kalfjes blijven er 2/3 dagen bij de moederkoe. Jos Bakker zweert al jaren bij deze werkwijze. “Na het afkalven zijn de koeien in mijn ogen actiever. Ze functioneren beter met het kalf erbij. Ze worden wel gewoon tweemaal daags gemolken. Logistiek is dat hier geen probleem.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

De kalverdrinkautomaat (rechts) is nieuw op het bedrijf. Jos en Peter Bakker willen op termijn 250 melk- en kalfkoeien en zo’n 20 tot 25 kalfjes houden. De jongveeopfok willen ze uitbesteden. Dat deden ze de afgelopen jaren ook al. “We willen straks weer zo’n 75 stuks jongvee extern opfokken, zodat we 350 stuks vee hebben. Het vervangingspercentage is nu 20. We willen terug naar 15 procent vervanging.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Bakker is tegen de invoering van fosfaatrechten. “Dat wordt te snel ingevoerd. Had het wat langer aangekeken. Grondgebondenheid in combinatie met mestverwerkingsplicht lijkt mij voldoende. Er is nog veel onduidelijk over de precieze invulling. Hoe komt het bijvoorbeeld met de regeling voor knelgevallen? Dit soort nieuwe wet- en regelgeving vind ik frustrerend en zorgt voor extra kosten. Een lage melkprijs houdt je scherp en maakt je creatief. Daar heb ik een stuk minder moeite mee dan in te spelen op dit soort beleidsveranderingen.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Een voorbeeld van kostprijsbewust werken is volgens Jos Bakker het aanhouden van een eigen fokstier. Ieder jaar komt er een nieuwe stier. Die wordt geleverd door ALH Genetics. “De stier is verantwoordelijk voor de helft van het aantal bevruchtingen. We kunnen niet zonder kunstmatige inseminatie”, vertelt Bakker.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Droge koeien en geïnsemineerde pinken staan op stal. “Ik ben niet zo’n fokker, maar dit zijn mooie dieren”, aldus Bakker.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

De bouw van het nieuwe staldeel verliep hectisch. De voergang is enkel vanaf de achterzijde bereikbaar. Tijdens de bouw was ook die toegang gestremd. “Het voerpad stond vol met balen. Die hebben we allemaal handmatig gevoerd. Dat kostte veel arbeidstijd”, aldus Jos Bakker.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Vof Bakker maakte tijdens de stalbouw talloze foto’s. Op deze foto is goed te zien hoe het voerpad afgeladen vol staat met balen.
Foto:
Vof J. en P. Bakker

Ook op deze bouwfoto zijn de balen op het voerpad goed zichtbaar.
Foto:
Vof J. en P. Bakker

Een loonwerker voert de melkkoeien op het bedrijf. Dat bevalt de broers uitstekend. Het bespaart tijd én geld. “Hij komt eenmaal daags met zijn voermengwagen en is binnen een kwartiertje weer klaar. Gemengd voeren is de toekomst. Het bespaart ons arbeidstijd, mechanisatie en brandstof”, vertelt Bakker.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Jos Bakker schuift het voer aan met een Kubota M9540. Het rantsoen bestaat uit een mix van kuilgras, mais, witlofpenen, soja en bierbostel.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Het melken gebeurt in een 2×8 zij-aan-zij melkstal. Jos en Peter zijn per melkbeurt 2,5 uur bezig, exclusief schoonmaken. De een melkt, de ander voert en gaat bij de boxen langs. Jos Bakker: “De piekbelasting is hoog. We denken er aan om in de toekomst vreemde arbeid in te huren. Een nieuwe melkput hebben we wel overwogen, maar uit kostenoverwegingen nog niet gerealiseerd. Misschien dat we ooit voor robots kiezen. Eerst moet er maar weer geld worden verdiend.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Het bedrijf heeft een eigen waterbron, op 60 meter diepte. “De waterdruk was hier vaak te laag. Daar waren we klaar mee.”
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Beeld van de kuilplaat en de twee sleufsilo’s. De broers willen de komende jaren nog twee sleufsilo’s plaatsen. Ook willen ze het dak van de bestaande ligboxenstal vervangen. “Dat moet binnen drie jaar gebeuren, zodat we nog kunnen profiteren van de Mia en Vamill-regelingen”, vertelt Jos Bakker.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie

Het scheelde weinig of Jos’ trouwe hond Boris had de bouw niet overleefd. Op dag een van de stalbouw werd hij overreden door een shovel. Het beest hield geen blijvend letsel over aan het ongeluk. Op vrijdag 30 oktober is er een open dag bij vof gebr. J. en P. Bakker. Bezoekers zijn tussen 10.00 en 16.00 uur welkom aan de Middenweg 7 in Noordbeemster.
Foto:
Ton Kastermans Fotografie