Foto: Andrea van Schaik
Bosma in Rutten (Fl.) verwerkt wekelijks 70.000 liter melk tot kaas. “Het begin was niet makkelijk, we kwamen veel cowboys tegen”, zegt Johan Bosma. “Sinds we samenwerken met afnemer VanderSterre Groep explodeerde de afzet.”
Het bord ‘Kaasboerderij Poldergenot’ en de volle parkeerplaats op het melkveebedrijf van familie Bosma in Rutten (Fl.) verraden dat het hier niet alleen gaat om het melken van koeien. Naast een ligboxenstal is er ook een kaasmakerij waar tien mensen werken. “We huren een tweede melkveebedrijf in Sint Nicolaasga en verwerken nu jaarlijks 3,4 miljoen liter koeienmelk tot kaas”, vertelt Johan Bosma, die het management van de melkveebedrijven en kaasmakerij op zich neemt. “Ik houd me bezig met financiële vraagstukken en aansturing van medewerkers. Twee fulltime medewerkers verzorgen ons vee samen met mijn vader Mendé, die een echte koeienboer is. Hij ziet veel op het oog, terwijl ik meer stuur op cijfers en concrete data, bijvoorbeeld van de melkrobots.”
Succes kwam niet vanzelf
De productie en afzet van kaas is uiteindelijk succesvol, maar dat ging bepaald niet vanzelf. “Ik ben trots op het bedrijf zoals het er nu staat. Maar de eerste 12 jaar was best een opgave, waarin we veel leergeld moesten betalen”, zegt Bosma. “Het kostte ontzettend veel energie en arbeid en het zette veel spanning op onze familierelaties. Als ik vooraf wist wat er nodig was om te komen waar we nu zijn, had ik het niet gedaan.”
In de tijd dat Johan beroepsmilitair was, woonde hij in het dorp. “Ik had heel erg heimwee naar de ouderlijke boerderij.” Omdat zijn ouders 22 jaar geleden nog volop zelf boerden op het melkveebedrijf, werd nagedacht over een andere tak van sport. Zo ontstond het idee voor het zelfzuivelen.
In 2000 trouwde Johan met Antina en in 2002 begonnen de melkveehouders met het verwerken van eigen koeienmelk tot zuivelproducten. “Elk jaar groeide de zuivelafzet, maar afzet organiseren bleek veel moeilijker dan vooraf gedacht”, zegt Bosma. “Producten aan de man brengen bij lokale supermarkten was lastig. We hebben zelfs nog een winkel gehuurd in de winkelstraat van Emmeloord. De zuivelkwaliteit was goed en de vraag ook, maar we hadden te veel producten en te veel verschillende verkoopkanalen. We werkten hard, maar onderaan de streep hielden we er te weinig aan over. Misschien waren we ook te bang om een prijs te vragen, die we nodig hadden.”
In 2010 ging het roer om
Achteraf is Bosma blij dat er niet op alle zuivelproducten werd verdiend. “Anders waren we misschien zo doorgegaan en bleef het continu te veel energie kosten. Ook kwamen we onderweg veel cowboys tegen, handelaren of supermarkten die je veel beloven, maar weinig waarmaken.” De vader van Johan was erg betrokken bij het gehele proces. “Hij hield mij de spiegel voor en wees mij op de consequenties van versnipperde handel en de onevenredige tijd die dat vroeg.”
Daarom ging in 2010 de knop om. De vennoten besloten om zich te specialiseren in kaas en deze zelf te verkopen. “Je richten op één product was al veel beter. Maar het ging nog veel beter nadat we in 2015 op de vakbeurs Foodspecialiteiten in contact kwamen met Jan Kos. Hij is CEO bij VanderSterre Groep, een groot bedrijf gespecialiseerd in rijpen, verpakken en verkopen van Hollandse kaasspecialiteiten.”
Kos heeft Bosma erg geholpen om door te groeien naar een professionele kaasmakerij. Maar dat ging niet zonder slag of stoot. Kos wees de Flevolandse ondernemers op wat de markt vandaag de dag vraagt in relatie tot hoe de kaasproductie er toentertijd voor stond op het melkveebedrijf. “Het moest allemaal beter. Kos was heel eerlijk en ja, het is niet altijd fijn als iemand je confronteert met verbeterpunten in je bedrijfsvoering. Maar hij gaf zijn visitekaartje met het doel om alle kaas van ons af te nemen en te verkopen.”
Sindsdien heeft Bosma in een kwaliteitsslag praktisch alles aangepast. “We moesten de hygiëne borgen voor de productkwaliteit en de traceerbaarheid regelen en dat hebben we gedaan. In 2020 hebben we opnieuw geïnvesteerd in nieuwe apparatuur voor de kaasproductie. Op basis van goede bedrijfsresultaten kregen we hiervoor ook de benodigde financiering.”
100% commitment aan Vandersterre Groep
De samenwerking met VanderSterre levert Bosma geen windeieren. In 2015 werd nog 700.000 liter koeienmelk verwerkt tot kaas, nu is dat 3,4 miljoen liter. “Naast verwerking van alle eigen koeienmelk tot kaas, kopen we nu nog ongeveer 1 miljoen liter melk aan van VanderSterre Ingredients. Daarmee voldoen wij aan de groeiende vraag naar speciale kazen voor VanderSterre”, vertelt Bosma.
Hij is nu heel opgelucht dat de kaasafzet goed is geregeld en de samenwerking met het Zuid-Hollandse kaasbedrijf loopt goed. “Samen met andere melkveehouders die kaas maken, zijn wij de ‘kaasvennoten’ van VanderSterre. Wij worden uitvoering geïnformeerd over alle ontwikkelingen op de kaas- en zuivelmarkt en kansen voor nieuwe producten. Zoals speciaalkazen met kruiden en noten.”
De Flevolandse kaasmakerij in Rutten produceert ongeveer 400.000 kilo kaas per jaar. Om dat even in perspectief te plaatsen: VanderSterre Groep verkoopt tientallen miljoenen kilo’s kaas per jaar. VanderSterre noemt zichzelf ‘The cheese family from Holland’ en verkoopt kaas en kaasspecialiteiten in Nederland en meer dan 80 landen wereldwijd. De kaas gaat naar speciale kaaszaken, markthandel, out of home-kanalen en supermarkten. “Momenteel is de tendens in de melk- en kaasmarkt negatief”, zegt Bosma. “Maar bij een lagere melkprijs, is kaas produceren voor ons lucratiever dan bij een hoge melkprijs. En omdat kaasprijzen stabieler zijn dan melkprijzen, is ons inkomen ook stabieler.”
Streven naar kwaliteit
Familie Bosma blijft investeren in kaaskwaliteit. “De melk voldoet aan KKM-normen, maar wij willen het beter doen dan de fabrieksnorm. We zorgen bijvoorbeeld dat de vet-eiwitverhouding binnen 1% blijft. Daarnaast is een laag kiem- en celgetal belangrijk. Daarom selecteren we op koeien met een laag celgetal. En we fokken met Triple-A op gehalten.”
De vennoten voorkomen smaakafwijkingen door geen vetten en natte bijproducten bij te voeren. Het gras gaat 100% in ronde balen om schimmels en mycotoxinen in het voer te voorkomen. “In het algemeen is het belangrijk om de koeien gezond te houden en te zorgen voor een goede algemene hygiëne.”
Johan en Antina Bosma hebben vijf kinderen. “Onze oudste zoon Mark van 20 jaar heeft belangstelling voor overname”, zegt Bosma. “Onze oude stal in Rutten is aan vervanging toe, maar we wachten eerst maar eens nieuwe ontwikkelingen in regelgeving af.”
Johan Bosma (44) in Rutten (Fl.) werkt in CV-verband met zijn ouders Mendé (68) en Anja (66). De vennoten houden 246 koeien met 128 stuks jongvee op twee locaties. Een melkveebedrijf in eigendom in Rutten en een huurlocatie in Sint Nicolaasga. Het rollend jaargemiddelde is 10.500 kg melk met 4,21% vet en 3,50% eiwit. Het melken gebeurt op beide locaties met Lely melkrobots. Een buurman fokt het jongvee op.
De maten verwerken alle koeienmelk in hun eigen kaasfabriek in Rutten. Johan werkt hierbij samen met 10 mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Antina (43), de vrouw van Johan, werkt buitenshuis in een hospice in Amsterdam.
Strategie: twee melkveebedrijven gespecialiseerd in de productie van kaas, waarbij de vennoten samen met afnemer VanderSterre Groep verder ontwikkelen in de afzet van kaasspecialiteiten. Hierbij staan efficiency en kwaliteit hoog in het vaandel.
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht