Foto: Nyncke Hoekstra
Kurzrasen als beweidingssysteem zorgt voor een dichte graszode met hogere draagkracht in vergelijking met stripgrazen. De organischestofvorming is mogelijk juist lager door minder beworteling en weideresten.
Het toegepaste beweidingssysteem heeft invloed op de vorming van de zode en de samenstelling van de bodem. Dat is een van de resultaten uit ‘Bouwsteen Bodem’ in het project Amazing Grazing. Het gaat om resultaten vastgesteld in 2016 en 2017.
In het project wordt aan 6 bouwstenen gewerkt. Dit zijn grasgroei, grasvoorraad, grasopname, bijvoeding, koegedrag en bodem. Het laatste onderdeel is het terrein van Nyncke Hoekstra, onderzoekster bij het Louis Bolk Instituut (LBI). Zij geeft aan dat de bodem bestaat uit een samenspel van factoren die elkaar allen beïnvloeden, zoals bodemstructuur (o.a. draagkracht), waterhuishouding, beworteling, organische stof, bodemleven en bodemchemie.
Verschillen
In het onderzoek is gekeken naar de verschillen van effect tussen stripgrazen en kurzrasen, uitgevoerd op KTC Zegveld. Op Dairy Campus is stripgrazen vergeleken met roterend standweiden.
Verschillende beweidingssystemenDe verschillende beweidingssystemen hebben vooral betrekking op de in- en uitschaarhoogte en rotatiesnelheid.
|
De grootste verschillen in effect op de bodem zijn gevonden tussen stripgrazen en kurzrasen, omdat deze systemen het meest van elkaar verschillen, met roterend standweiden daar tussenin.
Draagkracht
Een belangrijk verschil wordt vastgesteld tussen de draagkracht van de bodem bij kurzrasen ten opzichte van stripgrazen. Hoekstra: “Door het kort afweiden bij kurzrasen vormt zich een duidelijk andere graszode. De planten stoelen veel meer uit, mede door de lichtinval in het korte gras. De bezetting van het aantal planten per oppervlakte is daardoor bij kurzrasen veel hoger. Dit heeft een positief effect op de draagkracht. Zeker in de veenweidegebieden en op kleigrond is dat positief.” Het betekent namelijk dat vroeger in het voorjaar gestart kan worden met beweiding en in het najaar langer kan worden beweid.
Kurzrasen droger
Door het kort afweiden bij kurzrasen heeft de wind meer invloed op het afdrogen van de bodem. Daar staat tegenover dat de verdamping van het korte gras juist weer minder is. Daar is als het ware een balans gevonden, waarbij de trend is dat de vochtigheid van de bodem bij kurzrasen wat lager is dan bij stripgrazen. Een iets drogere bodem draagt ook bij aan de draagkracht. Wat betreft de waterinfiltratie worden wel verschillen vastgesteld, maar die wisselen steeds, afhankelijk van de omstandigheden. Het is niet duidelijk of de waterinfiltratie in de bodem bij regenval bij het ene systeem groter is dan bij het andere.
Grazende koeien op een perceel waar effect van kurzrasen wordt onderzocht. – Foto’s: Nyncke Hoekstra
Het verschil in de zode tussen kurzrasen (links) en stripgrazen (rechts) is duidelijk zichtbaar. Bij kurzrasen is de dichtheid van het aantal planten per oppervlakte veel groter.
Zode stripgrazen na weiden.
Op Dairy Campus werd een trend gevonden dat de draagkracht bij roterend standweiden iets groter is dan bij stripgrazen. Ook dit kan gerelateerd worden aan de hogere omloopsnelheid bij roterend standweiden; meer licht in het gewas resulterend in een hogere zodedichtheid.
Beworteling
In het onderzoek is ook gekeken naar de wortelontwikkeling van het gras onder de verschillende beweidingssystemen. Het blijkt dat het aantal wortels in de bodem op 10 en 20 centimeter diepte bij kurzrasen kleiner is dan bij stripgrazen. Hoekstra verklaart dit door aan te geven dat de continue begrazing van het gras onder kurzrasen maakt dat dit zich meer richt op het vormen van bovengrondse groei dan ondergrondse ontwikkeling. Een minder uitgebreid wortelstelsel maakt het grasland onder het systeem van kurzrasen daardoor wellicht iets gevoeliger voor droogte, ook als in ogenschouw wordt genomen dat de grond iets sneller afdroogt. Tot nu toe is er echter geen indicatie dat kurzrasen extra te lijden heeft onder droogte, mogelijk doordat de waterbehoefte van het gewas ook minder is.
Mede door de wat geringere wortelontwikkeling is de vorming van organische stof onder kurzrasen mogelijk ook iets kleiner. Daarnaast zijn er in de andere beweidingssystemen meer gewasresten uit bijvoorbeeld bosvorming. De organischestofvorming is overigens wel positief, alleen gaat het minder snel.
Wat nu het beste systeem is, hangt af van de insteek van het bedrijf. Kurzrasen geeft de hoogste kwaliteit en benutting van het gegroeide gras. Daarbij is het een systeem dat weinig arbeid vraagt. De drogestofopbrengst per hectare is wel iets lager. Die is het hoogst bij stripgrazen. Door de betere kwaliteit en benutting is de melkproductie uit weidegras echter weer hetzelfde.
Project Amazing GrazingAmazing Grazing onderzoekt en onderbouwt oplossingen voor inpassing van beweiden. Deze worden vertaald naar kennis, managementtools en concrete beweidingssystemen voor de praktijk. Amazing Grazing stimuleert daarmee de toepassing en ontwikkeling van beweiden in Nederland, als onderdeel van modern vakmanschap, nu en in de toekomst. In Amazing Grazing staat beweiden centraal. Basiselementen hierbij zijn nieuwe kennis over gras en graslandmanagement, nieuwe technologieën rondom beweiding, gras en modern beweidingsvakmanschap van de veehouder. De veldproeven liggen op Dairy Campus, KTC Zegveld en PPO Vredepeel. De resultaten van de veldproeven worden vertaald in 6 kennisbouwstenen rond beweiden. In dit artikel werden de resultaten in de bouwsteen ‘Bodem’ toegelicht. De opdrachtgever is de Duurzame Zuivelketen (een gezamenlijk initiatief van LTO Nederland en NZO), met als financiers ZuivelNL en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid. |
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht