Nick en Nicky Dawson hebben hun ruim 400 melkkoeien drie maanden eerder dan gepland moeten droogzetten. Orkaan Gabrielle sloeg bruggen weg waardoor het ophalen van melk onmogelijk werd. Fonterra komt ze met ruim €200.000 ondersteuning tegemoet.
Melkveehouders op Nieuw-Zeelands Noordereiland maken nu de schade op die orkaan Gabrielle rond 14 februari aanrichtte. Grote stukken land zijn verscheurd door landverschuivingen. Bruggen, wegen en hoogspanningsleidingen zijn verwoest en de toegang tot veel boerderijen is afgesneden.
Nick en Nicky Dawson melken 460 koeien op 216 hectare in Patoka. Daarnaast pachten ze nog eens 500 hectare die ze deels benutten voor beweiding van de melkkoeien maar die ze vooral gebruiken voor vleesvee en schapen. Omdat er geen enkel zicht is op herstel van de elektriciteit zijn Nick en Nicky gedwongen hun koeien droog te zetten.
“We waren gewaarschuwd dat de cycloon eraan kwam”, zegt Nicky. “Maar aangezien we behoorlijk landinwaarts zitten, verwachtten we niet zulke grote gevolgen ervan. De regen en wind leek die nacht zelfs minder erg als tijdens eerdere stormen. Iedereen die aan de oostkust boert, heeft het nog over cycloon Bola, die de regio in het verleden hard getroffen heeft. Gabrielle heeft Bola in veel opzichten overtroffen!” Volgens de veehouders is de schade deze keer vele malen groter doordat de orkaan huis hield na een periode met een record regenval waardoor de grond al doorweekt was.
Schade leek beperkt
De ochtend na de storm leek de schade in eerste instantie nog mee te vallen. Er was dan wel geen stroom of mobiel netwerk maar de bedrijfsgebouwen, hooischuur en huizen waren allemaal in orde. Er bleek later wat schade aan enkele duikers en leidingen naar de mest-lagoon en ook zijn er enkele hekken weggespoeld. Maar doordat de wegen geblokkeerd waren door enorme landverschuivingen en omgevallen bomen was zelf het gepachte bedrijf op een kilometer afstand niet eens bereikbaar. En het wegvallen van de stroom hield aan. Nick: “We konden onze koeien niet melken terwijl we ons opmaakten voor een recordjaar. De productie lag 26 procent voor op die van 2022, met ook nog eens een goede melkprijs. Het zou een recordseizoen worden.”
De buurman liet een enorm aggregaat per helikopter invliegen. In zijn melkstal zijn de ruim 400 koeien van de Dawons drie dagen gemolken, maar daarna zijn ze drooggezet. “Melken is het begin; de melk moet wel weg kunnen. Melktankers kunnen vanwege weggeslagen bruggen 30 melkveehouders in deze regio niet bereiken om de melk op te halen. We hadden geen andere keuze dan de koeien droog te zetten.”
De stroomuitval verstoorde ook de watervoorziening van de koeien. Dat probleem is opgelost met een aftakas-aangedraven aggregaat bij de melkstal.
Fonterra schiet te hulp
De melkveehouders prijzen hun melkverwerker Fonterra. Die helpt de getroffen melkveehouders financieel. “Fonterra is fantastisch geweest”, zegt Nick. “Onze gebiedsmanager is met twee dierenartsen overgevlogen en heeft met alle melkveehouders in de regio gesproken. Ze gaven ons toestemming om de koeien droog te zetten omdat de tankwagens onze melk een hele tijd niet kunnen ophalen. Hopelijk zijn de weggeslagen bruggen in augustus gerepareerd en hebben de tankauto’s weer toegang als het afkalven start.”
De Dawsons verliezen door het droogzetten van de koeien alle melkinkomsten. Fonterra neemt daarvan een deel voor zijn rekening. De zuivelcoöperatie zal het melkgeld over de gemiddelde productie van 2020, 2021 en 2022 over de komende drie en een halve maand betalen. “Dit is ongekend en zal ons zeker een inkomen opleveren terwijl we weer op het goede spoor komen”, zegt Nicky. “Het verlies aan marge zou waarschijnlijk meer dan 300.000 euro bedragen. Doordat Fonterra dat compenseert, blijft dat waarschijnlijk tot een ton beperkt.”