‘Wacht met nemen beslissing over emissiearme vloer’

“Er zijn aanwijzingen dat emissiearme stallen/vloeren mogelijk niet goed werken”, zegt professor Oene Oenema, mestdeskundige van Wageningen University & Research. “Voor melkveehouders is het nu wel duidelijk dat ze even moeten wachten met het nemen van beslissingen over emissiearme vloeren.”

De twijfel over de werking van emissiearme vloeren neemt toe. In 2019 kwam het CBS al met de eerste aanwijzingen dat emissiearme stallen mogelijk minder effectief zijn dan eerder gedacht. Eind augustus bracht Mineral Valley Twente resultaten naar buiten van onderzoek uit de proeftuin ‘aan de slag met stikstofuitstoot’, die in dezelfde richting wijzen.

“We nemen de signalen over de werking van emissiearme stallen serieus”, reageren de ministeries van LNV en IenW (Infrastructuur en Waterstaat). “We publiceren eind september het advies over emissiearme stallen van de Commissie van Deskundigen Meststoffenwet (CDM) en onze reactie hierop.”

De ministeries hebben ook onderzoek laten uitvoeren naar de veiligheid van emissiearme vloeren naar aanleiding van stalexplosies. “De resultaten hiervan komen voor het einde van dit jaar beschikbaar”, laat Joris Drost, persvoorlichter van het ministerie van IenW, weten.

Wacht met nemen beslissing

“In de procesgang van stalontwerp, testen, bouwen en toepassing van emissiearme vloeren in de praktijk lijkt iets fout te gaan. Maar wat?”, vraagt Oenema zich af. Naar aanleiding van het CBS-rapport heeft de CDM, met Oenema als voorzitter, eerder een advies over emissiearme stallen opgesteld voor het ministerie van LNV. “Hierin zijn verschillende suggesties gedaan”, zegt Oenema, die daar inhoudelijk niet op in kan gaan, omdat het advies nog vertrouwelijk is en nog niet vrijgegeven door het ministerie. “Het ministerie van LNV bereidt samen met IenW een reactie voor. Voor melkveehouders is het nu wel duidelijk dat ze even moeten wachten met het nemen van beslissingen over een emissiearme vloer. In ieder geval zijn goede afspraken met en garanties van de bouwbedrijven nodig.”

Voorzichtig met harde conclusies

Oenema is nog voorzichtig met het trekken van harde conclusies op basis van het onderzoek van Mineral Valley Twente. “Er zijn ammoniakconcentraties gemeten en geen emissies van emissies. Je kunt dus weinig tot niets zeggen over ammoniakemissies”, zegt Oenema. “Ik heb wel waardering voor de metingen van Stobbelaar. Hij heeft in veel stallen veel metingen uitgevoerd. Met een relatief simpele methode om ammoniakconcentraties te meten, is meer twijfel ontstaan over de effectiviteit van emissiearme stallen in de praktijk. De gemeten concentraties geven wel een indicatie dat de emissiearme stallen mogelijk niet doen wat ze beloven te doen.”

Waarom emissiearme stallen/vloeren mogelijk niet goed werken, moet volgens Oenema verder worden onderzocht. “Waar ligt dat aan, wat kan eraan worden gedaan? Alleen met ammoniakemissiemetingen kunnen we hierover harde conclusies trekken. Ook is informatie nodig over het rantsoen, ventilatiedebiet en aantal koeien per 100 vierkante meter vloeroppervlak.” Het onderhoud en het schoonhouden van de stalvloer moet er volgens Oenema in elk geval bij worden betrokken. “De vloer is maar één aspect. Het gaat om een combinatie van maatregelen: rantsoen, aantal koeien, ventilatie, temperatuur en vooral ook het goed schoonhouden van de vloer door mestrobot of mestschuif zijn belangrijk in de mate waarin emissies van ammoniak ontstaan.”