Op naar 2,3 miljoen kilo melk in nieuwe stal
Vof Aarts in Hallum (Fr.) bouwde een imposante 0+6+0-rijige stal met een 40-stands binnenmelker. Het doel is om daarin jaarlijks 2,3 miljoen kilo melk te produceren. „We overwegen op korte termijn 50 melkkoeien aan te kopen.”
Willy (54) en Toos (51) Aarts hebben in Hallum (Fr.) een bedrijf met 210 melk- en kalfkoeien en 160 stuks jongvee. De vof gebruikt 110 hectare (93 ha eigendom) Zoon Stefan (27) zit ook in de vof. Hij heeft een fulltimebaan bij ABN AMRO (relatiemanager agrarisch).
Overzichtsfoto van het bedrijf. Willy en Toos zijn afkomstig uit De Peel (N.-Br.). Ze boeren al 33 jaar in Friesland. In 1984 streken ze neer in Stavoren. Daar begonnen ze met 38 hectare en 600.000 kilo melk. „Mijn broer heeft in Brabant het ouderlijk bedrijf overgenomen”, vertelt Willy.
In Stavoren hadden Willy en Toos geen uitbreidingsmogelijkheden. Hun grond werd aangewezen voor natuurdoeleinden. Eind jaren negentig verkasten ze naar Hallum. „ In Hallum zijn we begonnen met 50 hectare en 1 miljoen kilo melk”, blikt Willy terug.
Vof Aarts besloot drie jaar geleden over te gaan op nieuwbouw. De bezwaarmakende organisatie MOB probeerde de bedrijfsuitbreiding nog te dwarsbomen. „Daardoor duurde het lang voordat we de natuurbeschermingswetvergunning binnen hadden”, vertelt Willy.
Dit is de oude ligboxenstal. Die werd in 1989 gebouwd en dient nu als onderkomen voor droge koeien en jongvee.
Jarenlang molk Willy in een 2×10 visgraat. „Hier maken we nu een afkalfhok”, aldus Willy. Sinds 8 januari dit jaar is de nieuwe MDV-ligboxenstal in gebruik.
De 0+6+0-rijige stal heeft 308 ligboxen. Efficiënte benutting van de ruimte; dat was de insteek. Met deze indeling kwam de vof tot een maximaal aantal boxen. De melkstal staat in het midden, waardoor er langs de voerpaden veel voerplekken zijn.
Via een loopbrug bereik je de 40-stands zij-aan-zij binnenmelker. Vof Aarts wilde een melkstal waarin één persoon kan melken. „In deze melkstal houd je zicht op de koeien. Dat vind ik prettig. Het melken gaat fantastisch”, vertelt Willy.
De koeien wachten tussen de boxen op hun melkbeurt. Twee opdrijfhekken drijven de dieren richting de melkstal. Naast de melker zorgt een tweede arbeidskracht ervoor dat de koeien achter de melkstal komen en dat de kalveren worden gevoerd.
„In een buitenmelker stappen de koeien gemakkelijk de melkstal in. In deze binnenmelker staan de koeien zij-aan-zij. De instap is een aandachtspunt. Vooral tijdens de eerste week waren we daar op gefocust. Nu weten de koeien precies hoe het werkt “, vertelt Willy.
Nadat de koe de melkstal is ingestapt, draait ze een kwartslag naar rechts. De melkcapaciteit is circa 140 koeien per uur. Het rjg is 8.500 liter, met 4,27 procent vet en 3,46 procent eiwit. Momenteel zijn dit de gehaltes: 4,5% vet en 3,75% eiwit.
De stal heeft een brede lichtstraat in de nok. Vof Aarts koos voor houten gordingen. De koeien kunnen na het melken drie kanten op: naar de linkerzijde van de stal, naar de rechterzijde en naar de separatieruimte. Willy wil op termijn in twee groepen melken.
Dit is de separatieruimte. Vanuit de bedrijfskantine (links) kijk je hier op uit. Vof Aarts koos ervoor de stal uit te rusten met een koelsysteem (waterverneveling). „Dat is een simpel systeem uit de tuinbouw. Je kan er al snel 5 graden mee koelen.”
De koeien liggen in diepstrooiselboxen. Aanvankelijk stonden de gegolfde schoftbomen te ver naar voren. De koeien bevuilden daardoor de boxen, zo bleek al snel. Door de schoftbomen 25 centimeter naar achteren te plaatsen, was het probleem opgelost.
Er zijn drie hardnekkige damslapers in de stal. Vof Aarts heeft op dit moment 185 koeien aan de melk. De vof wil naar 2,3 miljoen kilo melk per jaar. Dat was het uitgangspunt bij de bouw, in combinatie met een melkprijs van 34 cent.
„Om de stal te kunnen betalen moeten er nog 50 koeien bij. We overwegen om die op korte termijn te kopen. We hebben 110 hectare in gebruik. Dat is een mooie basis, met genoeg voer. We willen naar 20.000 liter per hectare.”
Beeld van één van de twee opdrijfhekken. Nu er een systeem met fosfaatrechten wordt ingevoerd, vraagt Willy zich af hoe de toekomst voor zijn bedrijf eruit ziet. „Het wordt spannend.” Op peildatum 2 juli 2015 waren er 200 melk- en kalfkoeien en 150 stuks jongvee op het bedrijf.
Vof Aarts werkt met de Concrelit C6-profielvloer. Mestschuiven houden de vloer schoon. De schuiven worden aangedreven door twee motoren. Willy: „Schuiven zijn in mijn ogen betrouwbaarder dan mestrobots.”
Vof Aarts heeft de mogelijkheid de roosters te besproeien. Dat komt vooral op warme zomerdagen van pas. Dan ontstaat er vaak zo’n gladde laag mestfilm op de vloer.
Vof Aarts doet aan weidegang, ook in de nieuwe situatie. Tussen april en oktober lopen de koeien overdag buiten. De beweidbare huiskavel is 50 hectare (kleigrond).
Vof Aarts investeerde in een mestscheider. Willy: „Volle ligboxen zijn essentieel. Iedere 10 dagen vullen we de strooisellaag aan.” Inclusief grondwerk, erfverharding, melktank, carrousel en mestscheider kostte de stal in totaal €5.800 per koeplaats.
Het vullen van de boxen gebeurt met behulp van deze bobcat.
De dieren krijgen een gemengd rantsoen voorgeschoteld. Dat bestaat uit graskuil (11 kilo drogestof), perspul (2 kg ds), mais, (1,5 kg ds), maismeel (1,5 kg ds), tarwegistconcentraat (1,5 kg ds), soja (1 kg ds), aardappels (0,8 kg ds) en graszaadhooi (0,5 kg ds).
Vof Aarts nam in 2008 deze voermengwagen in gebruik. Op het bedrijf is veel voeropslagruimte. Er zijn zes grote sleufsilo’s.
Overzicht van de stal. „Het werken in de stal bevalt prima. Toch was het wel even omschakelen. Je moet jezelf een nieuw werkritme aanmeten. Uitdaging daarbij is de looplijnen zo kort mogelijk houden.”, aldus Willy.
De houten gordingen komen terug in de voorgevel van de stal. De nieuwe melktank heeft een capaciteit van 34 kuub. De stal met eigen ogen zien? Dat kan op zaterdag 23 april tussen 10.00 en 16.00 uur aan de Kelnersweg 6 in Hallum.