Welzijn en werkplezier in 'open' koeienstal Vof De Vries bouwde in 2013 een vrijloopstal voor 150 melkkoeien. De koeien liggen nu een klein jaar op stro. Melkvee100plus ging opnieuw kijken. Arja (51) en Marinus (57) de Vries hebben in Stolwijk (Z.-H.) in vof met zoon Floren (27) een veebedrijf met 123 melkkoeien, 61 stuks jongvee en 58 hectare land, waarvan 32 hectare eigendom. In 2013 is een vrijloopstal gebouwd met capaciteit voor 150 melkkoeien. De sloot op de voorgrond is kenmerkend voor het gebied rond Stolwijk: veel water en veel veldkavels. Het is mooier, maar ook minder makkelijk boeren dan in kaarsrechte polders. Maar liefst 20 procent van het landschap bestaat uit water. Het dak bestaat uit negen puntdakjes met zeil. Het systeem bevalt De Vries erg goed. Ook met extremer weer zijn er geen problemen. Slechts één keer was dat anders: tijdens een winternacht met oostenwind kwam sneeuw binnen. Dat gaf kortstondig overlast. Ook in het vrijloopgedeelte is het open karakter niet te missen. De Vries groeide in de afgelopen twee jaar met zijn veestapel van 100 tot 123 dieren. De koeien hebben nu gemiddeld 17 m² ruimte per dier. Bij volledige stalbezetting zou dit 11,3 m² worden. De koeien liggen nu een klein jaar op stro (verplicht door melkverwerker Nemelco), maar in het begin was dit gft-compost. Dit compost beviel de Vries wel, al kostte de finetuning tijd. De koeien bleven over het algemeen goed schoon, de uiers minder. De Vries wilde in eerste instantie riet. Dat was goedkoper en hij kon het direct uit de omgeving halen. Maar hij kon het niet in grote hoeveelheden krijgen en het was vaak niet beschikbaar als hij het juist nodig had. Maar over het stro heeft hij zeker geen klachten. Het dak bestaat uit negen kappen met zeven diffuse en twee melkwitte zeilen. Dat kleurverschil is hier goed te zien. “In de zomer heb je van de warmte weinig last”, zegt De Vries. “Er is altijd wel wind. Alleen met langdurige oostenwind kan het ’s winters hier koud zijn.” De ventilatiegordijnen kunnen ruim 4 meter open. Het open karakter van deze stal bevalt De Vries enorm goed. De sloot loopt er pal langs. Het water is in deze streek nooit ver weg. De voorkant van de vrijloopstal is ook open. Hier staan ook de jongste dieren in eenlingboxen. Tussen het voerhek en het vrijloopgedeelte lopen de koeien op een dichte, emissiearme vloer. Die heeft een berekende ammoniakuitstoot van 7,7 kilo per dier (beweiden). Als de dieren vreten, staan ze op een 5 centimeter hoge voerstoep. Een gouden greep, stelt De Vries. De Vries monteerde in augustus à €2.000 een druppelslangsysteem boven de dichte, emissiearme vloer. De vloer bleef namelijk te droog. In de praktijk smeerde de mest uit en werd de vloer te glad voor de koeien. Met de druppelslang is dat niet langer het geval. Opvallend: de mestschuiven in de stal worden niet voortgetrokken door een ketting, maar door een speciaal soort touw. Het is diervriendelijker, stelt De Vries. “Bovendien werkt het perfect, het is nog nooit kapotgegaan.” De koeien worden aan de linkerkant van de voergang gemolken. Bij deze stal betekende dit dat een ophaalbrug noodzakelijk was. Ook hier bracht De Vries een aanpassing aan: hij liet de roosters onder de brug extra opruwen. Het werd namelijk te glad door het intensieve koeverkeer. De Vries melkt in deze 2×12 zij-aan-zijmelkstal. Intensief qua arbeid, maar het melken gaat snel. Met 120 melkkoeien doet de veehouder er ongeveer een uur en een kwartier over. Let ook weer op de lichtinval. Bovendien kunnen de deuren van de melkstal volledig open. In de terugloopgang – die uitkomt bij een selectiepoort – koos De Vries voor een Groene Vlag-vloer. De reden is dat de koeien hier relatief veel draaien. De veehouder paste het hekwerk rechts ook iets aan, zodat de toestroom naar de selectieruimte/klauwbekapbox beter gaat. Een voorbeeld van arbeidsgemak: de Juno-voeraanschuifrobot. De Vries past weidegang toe. Hier wachten de koeien tot ze naar buiten mogen. De ventilatiegordijnen aan de zijkanten van de stal zijn afgeschermd met stroomdraad. Later deed de Vries dat ook voor het zeil van de oproldeuren. In de praktijk probeerden de koeien er namelijk toch bij te komen. Een overzicht in de jongveestal.