‘Visie, lef en optimisme nodig’

Ik wist al heel jong dat ik graag brood wilde bakken, want ik vond vroeger in ons dorp de geur van de bakker al zo lekker”, vertelt John Meinds. Hij ging bij bakkerij Henk Westers in Nieuwe Pekela werken toen hij 16 jaar oud was. In Onstwedde heeft hij al 31 jaar zijn eigen bakkerij, die hij samen met zijn vrouw en zeven medewerkers runt. Hij werkt met twee fulltime medewerkers en vijf parttimers. De bakkerij heeft zich in de afgelopen drie decennia verder doorontwikkeld en heeft dagelijks meer dan 100 klanten. “We begonnen nog met een oude steenoven, maar al snel is besloten om de voormalige garage om te bouwen tot een professionele bakkerij”, zegt Meinds. In 1999 investeerde hij fors in twee nieuwe ovens, een rotatieoven en een inschietoven om de typisch Groningse hardbroden op een stenen vloer te bakken. In dat jaar kwam Reina, de vrouw van John, in het bedrijf werken. “We zijn toen ook aangesloten bij het Echte Bakkersgilde en onder de naam Echte Bakker John Meinds verdergegaan.” In 2008 ging het gezin privé op een andere locatie in het dorp wonen. Hiermee kwam er veel ruimte vrij voor uitbreiding van de bakkerij. De bakkerijwinkel werd 2,5 keer zo groot met een semi-zelfbedieningswinkel met koffiehoek.

Net als bakkerij Meinds heeft ook de familie Roelofs duidelijke stappen gezet in de ontwikkeling van hun melkveebedrijf. In 1983 kwam Gerwin samen met zijn ouders vanuit het Overijsselse Notter naar Vlagtwedde in Groningen. “In Notter hadden we een slecht verkaveld bedrijf met 85 koeien en een huiskavel van 7 hectare. We hebben er vrijwillig voor gekozen om op een betere locatie verder te gaan”, vertelt Roelofs. Op de nieuwe ­locatie in Vlagtwedde werd in 1983 een melkveestal gebouwd voor 120 koeien met een huiskavel van 44 hectare. In 2007 is een nieuwe stal gebouwd en in 2011 namen Gerwin en zijn vrouw het ouderlijk bedrijf over. In 2012 is de stal verlengd en zijn twee GEA-melkrobots geïnstalleerd. “Dat was qua ­arbeidsontlasting een gelukkige keuze, want in 2014 kreeg ik last van mijn knie. Ook mijn vader had in dat jaar gezondheidsproblemen, waardoor hij minder actief kan zijn op ons ­bedrijf”, zegt Roelofs.

Anticiperen op beweging in omgeving

Zo’n tien jaar terug had Ad Buijs, een veehouder uit Noord-Brabant, plannen om een groot melkveebedrijf van 1.200 koeien te bouwen in de buurt van het melkveebedrijf van Roelofs. “Daar moet je als ondernemer op inspelen. Wij wilden graag voldoende ruimte ­houden voor uitbreiding en de benodigde milieuvergunning. Daarom besloten we eerder uit te breiden dan gepland. We hebben in 2012 onze stal verlengd in aanloop naar afschaffing van het melkquotum in 2015. In dat jaar kregen wij de NB-vergunning voor het houden van 225 koeien en 200 stuks jongvee. Dat was op papier gezekerd”, vertelt Roelofs. “Echter door invoering van fosfaatrechten op 1 januari 2018 kwam er in feite weer een nieuw quotum. We moesten krimpen naar 205 koeien en 110 stuks jongvee. De politiek draait te veel en dat maakt ondernemen en beslissingen nemen voor de langere termijn lastig.”

Meinds ziet in zijn omgeving ook dat de voortdurend veranderende regelgeving lastig is voor boeren. “In onze branche heb je minder last van regels. Maar wij hebben wel het nadeel dat we voor investeringen minder makkelijk geld kunnen lenen van de bank dan boeren die veel grond hebben”, zegt Meinds. Roelofs bevestigt dat door aan te ­geven dat hij in de afgelopen vijftien jaar € 3 miljoen heeft geïnvesteerd en daarvoor de financiering bij de bank rond heeft gekregen. De grootste passie van de bakker in Onstwedde blijft, na al die jaren, nog steeds het bakken van brood. “Maar we zoeken er continu wat bij om het voor onze klanten nog aantrekkelijker te maken om onze winkel te bezoeken. Zo verkopen we ook banket en chocola, waarin we verder gaan uitbreiden. We bedenken steeds weer nieuwe plannen.”

Kansen grijpen

Beide ondernemers creëren kansen voor verdere bedrijfsontwikkeling. Meinds verbreedt zijn assortiment met nieuwe producten, niet alleen met chocola en banket, maar ook met kwark en eieren. “Daarvoor zoek ik graag samenwerking met agrariërs in de buurt.” Hij vraagt aan Roelofs of hij geen zuivelproducten kan leveren, waarop de veehouder antwoordt dat hij daar geen tijd voor heeft. “Met ruim 200 koeien hebben we de handen vol als we dat goed willen doen. Gemiddeld kan één persoon 60 tot 80 melkkoeien doen”, legt hij uit. “Door automatiseren en een medewerker kunnen we de arbeid van 100 koeien per persoon rondzetten.”

Meinds koopt de tarwe voor het bakken van zijn brood van Koopmans. “We bakken ook speltbrood van spelt dat is geteeld in Groningen. Molenbedrijf Mulder Pot in Kropswolde levert de gemalen spelt aan ons.” Daarnaast speelt de Groningse bakker graag in op de groeiende verblijfs- en dagrecreatie in Onstwedde en omgeving. Op 1 april 2021 opent de Oostroute van het Pronkjuwailpad, onderdeel van een populair lange-afstand-wandel- en fietspad door de provincie Groningen. Het Pronkjewailpad is elk jaar van april tot en met oktober geopend, van donderdag tot en met zondag. “De route loopt door Onstwedde. Van april tot en met oktober, gaan we als eerste bakker op deze route, op zondag ook een paar uur open. We gaan op ons terras belegde broodjes serveren en ijs verkopen.” Het ijs gaat Meinds verkopen vanuit een ijsvitrine. Hij koopt het ijs in bij een collegabakker. “Want helaas hebben we geen ruimte voor een ijsmachine.”

Roelofs pakte vijf jaar geleden een kans om met ruilverkaveling de structuur van zijn melkveebedrijf te verbeteren. Hij zette een ruilverkaveling op van 101 hectare grond, die in december 2020 is afgerond. “Mijn vrouw is opgegroeid op akkerbouwbedrijf Hamminga in Ter Apel, waar zij samen met haar zus nog 20 hectare grond had en we hadden nog grond op afstand in Valthermond. We hebben deze grond geruild met een akkerbouwer in Ter Apelkanaal. Hij had 44 hectare grond naast ons bedrijf in Vlagtwedde. Op die manier is onze huiskavel vergroot van 44 hectare naar 88 hectare. Omdat we nu geen grond meer ver van ons bedrijf hebben liggen, werkt het een stuk efficiënter.”

Bedrijfsovername

Bedrijfsovername vinden Roelofs en Meinds niet vanzelfsprekend. “Jarko, mijn zoon van
12 jaar, helpt graag mee op ons bedrijf. Hij vindt onze koeien erg leuk en heeft wel zin om het bedrijf op te volgen”, lacht Roelofs. “Zijn plan is de havo te volgen en dan naar de has in Dronten te gaan, maar hij is nog wel erg jong.” Gerwin en Jannet maken pas op de plaats om de bedrijfsvoering te optimaliseren. Ze willen ook graag voldoende tijd hebben voor hun gezin en een sociaal leven. “Ik ben ook bestuurlijk actief geweest en we hebben een Wajonger in dienst, omdat we hem graag op weg helpen”, zegt Roelofs.

Meinds heeft drie dochters, die geen interesse hebben in opvolging. “Ik zeg altijd dat ze moeten kiezen voor een vak dat ze echt leuk vinden. Want alleen met passie voor iets, wordt het ook echt een succes”, stelt Meinds, die het wel mooi zou vinden als één van zijn personeelsleden op langere termijn de bakkerij wil overnemen. Hij wil ook graag goed personeel aannemen en doet veel moeite voor een goede werksfeer. “Vlot personeel in de winkel is superbelangrijk in het contact met klanten en de verkoop van onze producten.”