‘Palmen slopen Russische zuivel’

Objectief gezien is melk schaars in Rusland. De productie groeit in geringe mate of helemaal niet en de consumptie stagneert. Toch is er een overschot aan melk op de markt. Hoe komt dat?

Uiteraard, als zuivelproducten worden geproduceerd uit palmolie en het melkgehalte van de melk daalt (excuseer me voor deze tautologie), dan moet er wel een overschot ontstaan. Onder zulke omstandigheden lijkt het alsof niets de groei van de melkproductie in de weg staat.

Overal in Rusland zijn nepproducten te koop

Helaas zijn zulke nepproducten vandaag de dag overal in Rusland te koop. Ik ken melkverwerkers die me eerder verzekerden dat zij nooit zuivelproducten zouden vervalsen. Vandaag de dag zeggen ze me echter dat ze zelfs niet kunnen concurreren zonder vervalsing.

Waar staan we dus nu? Om een competitieve verwerker te kunnen zijn, moeten de producten goedkoper worden. Daarom voegt hij palmolie aan de melk toe en schrijft op het etiket dat zijn product plantaardig vet bevat. Verder in de afzetketen krijgt hij dan de vraag waarom hij vermeldt dat zijn product plantaardige olie bevat, want niemand wil dat kopen!

Wat resteert de producent dan voor keuze? Hij schrijft dan dat zijn product natuurlijk is. Dat is voor hem nagenoeg zonder risico want de boetes hiervoor zijn in Rusland marginaal, als ze al worden opgelegd. Want voor hij vervolgd kan worden, moet bewijs vergaard worden via analyses, een tijdrovend traject. En de ervaring wijst uit dat weinig rechters ermee aan de slag gaan omdat de betreffende productie al is opgegeten…

Volledig natuurlijk?

Recent ontstond in de massamedia ophef over een grote olie- en vetten productie-installatie in de Voronezh regio. Het bedrijf had een contract met een melkfabriek in Altai afgesloten voor de levering van olie als zuivelproducten-vervangers. Honderddertig ton werd alleen in juni al verwerkt. Op haar site schrijft de zuivelaar ondubbelzinnig: natuurlijke producten, gemaakt uitsluitend van melk. Als je de plaatjes ziet, ben je geneigd om ze kopen! Maar als hun producten volledig natuurlijk zijn, waarom slaat de zuivelaar dan zoveel zuivelvetvervangers in? En dit is slechts één van vele.

Oneerlijke concurrentie door productvervalsing

Het gebruik van palmolie voor het produceren van melkproducten en het verzwijgen ervan ruïneert de zuivelindustrie. Een gewetensvolle verwerker van zuivelproducten kan niet concurreren tegen producten gemaakt onder toevoeging van goedkope plantaardige olie. Maar het is wel de dagelijkse gang van zaken. Palmolie wordt vandaag de dag toegevoegd aan alles – kaas, yoghurt, kwark, babyvoeding …

Kaas uit palm- of andere plantaardige olie kan onschuldig zijn. Maar als ik kaas uit melk wil, betaal ik de gangbare prijs ervoor, zo’n 500 roebel per kilo. Als ik blij ben met ‘een cheesy product’ van een palm, dan betaal ik daarvoor 250 roebel. Maar in de praktijk betaalt Igor Modaal 500 roebel en merkt thuis pas dat de kaas niet echt naar kaas smaakt …

Ik zal nooit stoppen met te herhalen dat geen enkele subsidies van de staat en geen enkele prikkel van de consument onze zuivelindustrie zal helpen als voedselvervalsing niet wordt tegengegaan. Ik denk dat ten minste 20 procent van de zuivelproducten op onze markt fake zijn, door toevoeging van plantaardig vet.

Huidige wet ontoereikend om nepproducten tegen te gaan

Om de markt tegen nepproducten te beschermen zijn de huidige wettelijke maatregelen naar alle waarschijnlijkheid niet voldoende. Misschien wil de overheid gewoon de duimschroeven niet aandraaien. Waarschijnlijk staat ze de vervalsing oogluikend en bewust toe om de inflatie in voedselprijzen te beteugelen en zo publieke onrust te voorkomen. Daarmee onthoud je de zuivelindustrie niet alleen steun, maar vernietig je eigenlijk alles wat de laatste jaren opgebouwd is.

Ik stel voor om deze palmoliepraktijken aanzienlijk te beboeten, te beginnen met 1 procent van de omzet van zo’n onderneming. Daarnaast zou het wellicht zinvol zijn om het vervaardigen en de verkoop van vervalste levensmiddelen te vervolgen onder het strafrecht. Als er geen zware straffen wordt geïntroduceerd voor vervalsing, kun je de omvangrijke subsidies voor melkproductie als verspild beschouwen. Onder zulke omstandigheden zal Rusland nooit natuurlijke melk krijgen.