Koers zetten met nieuw verhaal

De sector had 15 jaar geleden een duidelijk verhaal, we zouden de wereld gaan voorzien in de stijgende zuivelvraag. Groei was het parool. Chagrijn is nu het credo. We zijn als sector hard toe aan een nieuw verhaal dat ons kompas biedt naar de toekomst.

Het is 2008, het besluit is definitief, de melkquotering gaat weg. Nog niet heel lang daarvoor leek de dierhouderij in Nederland nog op een sanering af te stevenen. Brussel erkende Minas niet meer en de mestmarkt leek te gaan crashen. Derogatie loste dat probleem op; we verloren de moeilijke mestmarkt uit het oog.

De melkveehouderij speelde in op ‘bevrijdingsdag’. Bij de stalbouw was het vooral de vraag of je die nog een, twee of drie keer kon spiegelen. We keken naar Amerika waar een enorme consolidatie plaatsvond in de melkveehouderij. Destijds organiseerden wij in Nederland het jaarlijkse internationale EDF-congres. De Nederlandse bedrijven draaiden met hun economische resultaten in de Europese top. De buitenlandse gasten verbaasden zich over de enorme bedragen die wij voor melkquota uitgaven. Maar de marge was er en de bevrijding kwam eraan. Het parool luidde: iedere euro die je niet uitgeeft, kun je investeren in melkquotum. De focus kwam te liggen op maximalisering van de omzet. De trend werd voorsorteren, de stal tijdig vol.

Tools voor visie

Als lid van een studiegroep als EDF krijg je tools om meer vooruit te denken. Een presentatie van toenmalig LTO-beleidsmedewerker Wiebren van Stralen over de grenzen op gebied van fosfaat en stikstof staat nog scherp op mijn netvlies. Die presentatie stelde duidelijk dat in 2027 bijltjesdag zou volgen voor de melkveehouderij vanwege EU-normen voor bodem en oppervlaktewater. Maar dat was nog heel ver weg.

Heerlijk, wij hadden destijds als sector een verhaal. Wij zouden de wereld gaan voorzien in de stijgende zuivelvraag. Het verhaal brokkelde echter al snel af. De derogatie kwam onder druk en de fosfaatrechten moesten redding brengen. De sector viel in verdeeldheid uit elkaar. Economisch kreeg de melkveehouderij een forse tik. Velen stonden voor de keuze tussen een niet volledig benutte stal of dure fosfaatrechten kopen. Deense en Belgische bedrijven overwonnen de kostprijsstijgingen door hun output te verhogen. Dat stokte bij ons door die dure rechten.

Chagrijn is nu het credo. De negativiteit straalt op alles uit. We zijn als sector hard toe aan een nieuw verhaal dat ons kompas biedt naar de toekomst.

Congres toont voorbeelden

De Europese EDF-leden komen 25, 26 en 27 juni opnieuw naar Nederland. Op technische resultaten hebben wij achterstand opgelopen in de afgelopen zestien jaar. We zijn wel wijzer geworden. We hebben zes vooruitstrevende EDF-melkveebedrijven geselecteerd die laten zien hoe zij over de toekomst hebben nagedacht en erin hebben geïnvesteerd. In samenwerking met onze partners die middenin de melkveehouderij van de toekomst staan, Agrifirm en Lely, hebben wij met deze bedrijven een traject doorlopen om een duidelijke visie voor de komende tien jaar neer te leggen.

Wat kunnen de buitenlandse gasten van deze Nederlandse voorlopers leren? Het verhaal zal zijn dat groei en top technische resultaten de motor blijven van het bedrijf. Top scoren op emissiebeperking is dé voorwaarde om op de eerste twee punten te mogen scoren. Het mooie is dat deze voorlopers hier al klaar voor zijn.