Koemonitor zelf meer aan de monitor

Een deel van de Nederlandse melkveehouders kan prima leven met Koemonitor, anderen vinden dat het hen wordt opgedrongen en verzetten zich er tegen. Het lijkt een blijvertje te worden, met wel een beter toezicht, en strengere taakafbakening.

Koemonitor is ondanks veel vragen hoogstwaarschijnlijk een blijvertje in de Nederlandse melkveehouderij, want het is al zo breed ingevoerd bij zuivelbedrijven, en er is al zo veel in geïnvesteerd dat een weg terug geen optie meer lijkt. Met het systeem wordt ook invulling gegeven aan Europese wetgeving op gebied van diergezondheid en productveiligheid in de melkveehouderij. Maar voldoet het systeem puur op zich ook aan de wettelijke eis om een onafhankelijk toezicht te borgen?

Meer toezicht nodig

Nee, laat het ministerie van volksgezondheid weten. Er is meer nodig. Daar wordt echter aan gewerkt. Er moet een onafhankelijk veterinair toezicht boven Koemonitor staan, en los daarvan. Eind vorig jaar is bedoeld toezicht toegewezen aan de Stichting Geborgde Dierenartsen (SGD). Dat gebeurde na een lange, maar vergeefse lobby van de zuivelindustrie om dit anders te krijgen. Vanaf ongeveer 2016 is via de NZO en later ZuivelNL steeds gepoogd om het veterinaire toezicht in eigen hand te houden. De NZO huurde onder meer Rijnconsult, met verkenner Peter Franken, in om dit te regelen. Toen dit mislukte, werd het daarna via ZuivelNL geprobeerd.

Strijd over taken

Sinds het ministerie van Volksgezondheid (dossierhouder) de SGD heeft aangewezen als onafhankelijke instantie voor de veterinaire borging (samen met het COKZ voor de borging van de zuivelkwaliteit) gaat de strijd verder over de toedeling van taken: wat mag de zuivel zelf regelen en wat valt onder het onafhankelijke toezicht van de SGD?

Een belangrijke vraag die daarbij opduikt, is: wat moet er wettelijk gezien gebeuren, en wat is er bovenwettelijk? De zuivel gaat voor een totaalpakket, want dat is het goedkoopste en het handigste. De dierenartsen willen weten waar de grens ligt tussen wettelijke vereisten en de private, bijkomende vereisten. Dat is van belang voor een zuiver toezicht en voor een heldere toedeling van kosten en verantwoordelijkheden.

Eigendom data

Een andere belangrijke vraag is wat er met de ingezamelde data gebeurt. Van wie zijn die? Van de boer zelf, of van de zuivelonderneming? Ook hierover moet helderheid komen. Het zijn niet alleen dierenartsen die met deze vragen zitten. Ook diverse groepen boeren doen dat.

Opmerkelijk feit in dit verband is dat alle data van zowel ZuivelNL, de zuivelondernemingen, de GD, Kringloopwijzer, voerbedrijven als ook van RVO.nl worden bewaard in hetzelfde datahotel in Rosmalen. De vraag hoe deze partij allen gegevens strikt gescheiden houdt, is nog niet beantwoord.

Binnenkort meer duidelijk

Binnenkort zal meer duidelijk worden wie welke taken en verantwoordelijkheden krijgt. Gezien de voorgeschiedenis lijkt dan nog niet het laatste woord hierover gezegd. Tot slot moet nog duidelijk worden of het Koemonitor-systeem mededingingsproof is, want al heet het vrijwiliig, welke andere optie is er voor de Nederlandse melkveehouder?