PAS-uitspraak: ‘Iedereen wil weten waar hij aan toe is’

De stikstofproblematiek houdt Nederland in z’n greep. Ook Flynth merkt dat de PAS-uitspraak van de Raad van State boerenbedrijven bezighoudt. Lars Eringfeld en Marcel van den Tillaart, allebei boer én bedrijfsadviseur bij Flynth, vertellen over hun ervaringen.

De combinatie van boer en bedrijfsleven zie je niet zo vaak. Toch heeft Flynth met Lars Eringfeld en Marcel van den Tillaart twee medewerkers in dienst die beide ‘functies’ combineren. ‘Ik heb altijd veel interesse gehad in onze boerderij én in cijfers’, vertelt Eringfeld. ‘Daarom ben ik na de middelbare school bedrijfseconomie gaan studeren. Nu combineer ik het werk op de boerderij van mijn vader en oom met een fulltimebaan bij Flynth. Het beste van twee werelden eigenlijk.’

Goud waard

Zowel Eringfeld als Van den Tillaart merken dat deze combinatie goud waard is. ‘De koppeling van de boerenpraktijk met het bedrijfsleven is heel waardevol’, aldus Eringfeld. ‘Wat ik leer bij Flynth pas ik toe op de boerderij. En mijn ervaringen in de praktijk breng ik in bij Flynth.’ Van den Tillaart vervolgt: ‘Het helpt me ook in gesprekken met klanten. Je kunt net iets meer persoonlijke ervaring inbrengen, waardoor je op een heel ander niveau een gesprek voert.’

Rust en stabiliteit

De stikstofproblematiek is voor hun allebei een belangrijk thema. ‘Het leeft enorm’, stelt Van den Tillaart. ‘Niet alleen thuis op de boerderij, maar ook bij Flynth.’ Eringfeld vervolgt: ‘Ik begrijp heel goed hoe de boeren die ik als bedrijfsadviseur begeleid zich voelen. Je bent boer voor de lange termijn; je wilt iets opbouwen en doorgeven. Tegelijkertijd word je steeds weer geconfronteerd met kortetermijnproblemen en dat brengt veel onzekerheid met zich mee. Veel boeren weten niet meer wat ze moeten doen Ze willen rust en stabiliteit, zodat ze daarop verder kunnen bouwen. Dat snap ik met mijn agrarische achtergrond helemaal.’

Onzekerheid

Wat de PAS-uitspraak precies gaat betekenen, is op dit moment nog altijd niet duidelijk. Wel merkt Eringfeld op dat de gevolgen voor ondernemers in de sector steeds groter lijken te worden. ‘Iedereen met latente ruimte binnen definitieve vergunningen heeft op dit moment een groot probleem; dit geldt ook voor mezelf en voor Marcel. Tegelijkertijd is er nog veel onduidelijk, dus zit je net als iedereen in onzekerheid.’ Van den Tillaart ervaart hetzelfde. ‘Als ik met vrienden of klanten praat, hoor ik van iedereen dat ze willen weten waar ze aan toe zijn. Alleen is die duidelijkheid er nog niet.’

Toekomstplannen

In hun werk bij Flynth hebben ze al de nodige vragen gehad van boeren die zich grote zorgen maken. Wat geven ze hun klanten mee? ‘Ik probeer – op basis van wat we nu weten – in kaart te brengen wat hun precieze situatie is’, vertelt Eringfeld. ‘Zitten ze dicht bij een Natura 2000-gebied? Hoe zit het met hun vergunningen? En welke toekomstplannen hebben ze? Zo kunnen we voor een deel al nagaan waar waarschijnlijk de pijn zal zitten. Dat geeft rust en daar hebben ze meeste mensen nu gewoon behoefte aan.’ Ook Van den Tillaart probeert klanten een gevoel van rust te geven. ‘Je kunt je wel heel veel zorgen maken, maar daar schiet je uiteindelijk niet zo veel mee op. De gevolgen van de PAS-uitspraak zijn immers nog lang niet uitgekristalliseerd.’

Kansen

Hebben ze nog tips voor collega-boeren? ‘Probeer rustig te blijven tot er meer duidelijkheid is’, stelt Van den Tillaart. ‘En bedenk dat het stikstofverhaal misschien ook kansen biedt. Wellicht denk je al na over stoppen en zit je dicht met je bedrijf bij een Natura 2000-gebied. Dan is dit misschien een goed moment om daar eens echt over na te gaan denken.’ Eringfeld benadrukt dat boeren met vragen over het PAS of aanverwante zaken altijd bij Flynth terechtkunnen. ‘Met onze specialistische kennis van de agrosector kunnen we toch al iets van duidelijkheid geven. Zodat ze toch net iets meer gerustgesteld zijn.’