partner
Foto: Henk Riswick
Een goed jaar, dat was 2022 zeker. Het gemiddelde saldo per koe steeg naar 3.100 euro. Dat is de helft meer dan een jaar eerder. Gemiddeld is ruim 20 cent per kilo melk beschikbaar voor privé, aflossing en reservering. Dat is ongeveer het dubbele van de voorgaande 5 jaren. Maar bijna driekwart van de bedrijven heeft nu wel een melkprijs boven 40 cent nodig om alle kosten en uitgaven te kunnen voldoen.
Ondanks fikse kostenstijgingen zijn de resultaten over het jaar 2022 veel gunstiger dan eerdere jaren. Belangrijke oorzaak is natuurlijk de gerealiseerde melkprijs. Die kwam in 2022 uit op 54,1 cent. Dat is bijna 19 cent hoger dan het gemiddelde over de periode 2016 – 2021. Ter vergelijking: de melkprijs over 2021 bedroeg 37,6 cent en de gemiddelde melkprijs over de periode 2016 – 2021 was 35,3 cent.
Ten opzichte van de periode 2016-2021 stegen de kosten bijna 10 cent; ten opzichte van 2021 zijn ze met ruim 7 cent gestegen. De grootste stijging zien we bij de krachtvoerkosten. Die zijn afgelopen jaar gestegen tot boven de 12 cent per kg melk, op bedrijfsniveau een stijging van 46.000 euro! Over de periode 2016-2021 lagen de krachtvoerkosten nog net onder de 8 cent per kg melk.
De totale voerkosten stegen in een jaar tijd van 12,7 naar 16,5 cent per kg melk, ook een stijging van bijna 4 cent. De kosten voor kunstmest stegen van 1,2 cent (6 jarig gemiddelde) of 0,8 cent per kg melk in 2021, naar 2 cent per kg melk in 2022. Ook een stijging, maar met een veel kleinere uitwerking dan het effect van de krachtvoer- en totale voerkosten!
Saldo helft hoger
Het saldo van opbrengsten minus toegerekende kosten per kilogram melk steeg in 2022 naar 34,7 cent. Ter vergelijking: in 2021 was dit nog 22,5 cent. Het gemiddelde saldo over 2016 -2021 bedroeg 23 cent. Bij een melkproductieniveau rond 9.000 kg melk betekent dit dat het saldo per koe met zo’n 1.100 euro steeg naar ruim 3.100 euro per koe.
Vaste kosten 40.000 euro hoger
Het niveau voor de vaste kosten voor zaken als onroerend goed, machines en werktuigen, loonwerk en algemene lag over de periode 2016 – 20121 op bijna 11 cent per kg. Dat steeg afgelopen jaar tot ruim 13 cent per kg melk. Op bedrijfsniveau gaat het hier om een kostenstijging van gemiddeld bijna 40.000 euro op jaarbasis. Grootste kostenstijgers zijn de kosten voor onroerende zaken en machines en werktuigen.
Rentestijging nog niet merkbaar
Het effect van de stijgende rente is in de cijfers nog nauwelijks zichtbaar. Over afgelopen jaar lag de rentelast op gemiddeld op 2,3 cent per kg melk, slechts een fractie hoger dan het voorgaande jaar. Ter vergelijking: in 2016 lag de gemiddelde rentelast nog boven de 3 cent per kg melk. Het effect van stijgende rente moet dus nog komen!
Beschikbare bedragen stijgen
De hoge melkprijs heeft de gestegen kosten kunnen compenseren en zelfs meer dan dat. Het gemiddeld bedrag beschikbaar voor privé, aflossing en reservering lag in 2022 op ruim 20 cent per kilogram geproduceerde melk. Ter vergelijking: over 2021 was dit beschikbare bedrag gemiddeld ruim 10 cent per kilogram melk; het zesjarig gemiddelde over de periode 2016 – 2021 bedroeg ruim 11 cent per kilo melk.
Het hogere beschikbare bedrag is nuttig en nodig om bijvoorbeeld uitgesteld onderhoud of uitgestelde investeringen uit te voeren. Hiernaast zullen de beschikbare bedragen moeten worden aangewend om te verwachten belastingaanslagen te voldoen.
Grote verschillen
De gemiddelde cijfers schetsen een positief beeld, maar de verschillen tussen individuele bedrijven zijn groot. Bij Flynth zien we dat dat 70% van de melkveebedrijven een melkprijs boven 40 cent nodig heeft om alle kosten en uitgaven te kunnen voldoen.
Top 25% heeft 6 cent meer in de knip
Vergelijking van de top 25% met de gemiddelde resultaten toont een verschil in saldo per kilogram melk van ruim 4 cent en een verschil in beschikbaar bedrag voor privé, aflossing en reservering van 6 cent per kg melk. Bij een melkproductie van 1,1 miljoen kg melk betekent dit een verschil van 66.000 euro op jaarbasis wel of niet aanwezig in de portemonnee. Bij 5% rente en een aflossingstermijn van 25 tot 30 jaar is dit een verschil in financieringsruimte van globaal 700.000 tot 800.000 euro juist wel of juist niet te financieren!
Blik vooruit
In de afgelopen periode is het goed gelukt om de gestegen kosten te compenseren via de hogere melkprijs. Maar het effect van hogere rente en verdwijnen derogatie komen hierin nog niet of nauwelijks in naar voren. Het actuele melkprijsniveau kan deze effecten nog goed compenseren. Algemene vraag is, of dit ook voor komende jaren geldt. Nog belangrijker vraag is, hoe het antwoord op deze vraag voor individuele bedrijven uitpakt. Dit omdat de verschillen tussen individuele bedrijven verder oplopen. Het eerlijke verhaal is dat de lange termijn -verwachtingen voor de zuivel helemaal niet verkeerd zijn. Maar ook dat het niveau van de melkprijs voor de lange termijn niet voor elk bedrijf toereikend zal blijven.
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht