Twee melkveehouderijen fuseren in Tsjechië en besparen 15%

Twee melkveehouderijen runnen in een coöperatief model is kostbaar wat betreft logistiek, arbeidskosten en inrichting. Dat geldt ook voor Tsjechië. De Tsjechische landbouwcoöperatie Kozichovice, met in totaal 600 melkkoeien, voegt daarom haar twee melkveehouderijen op één locatie samen en bespaart zo 15% op operationele kosten.

De coöperatie werd opgericht in 1950 en maakte na de Fluwelen Revolutie, die een einde maakte aan de communistische heerschappij in het land, in 1989 met 230 kleine land- en huiseigenaren een doorstart.

600 koeien, Tsjechisch rood

Jakub Fukal is bedrijfsleider en vertelt: “De boerderij ligt in het midden van Tsjechië op een hoogte van 465 meter boven zeeniveau met een gemiddelde jaarlijkse neerslag van ongeveer 450 mm. We hebben 2.100 hectare met gewassen, twee melkveehouderijen en exploiteren ook een biogasinstallatie. Verkiezingen binnen de coöperatie worden om de vijf jaar gehouden en alle leden kiezen zeven leden voor de raad van bestuur, waaruit één algemeen manager wordt gekozen.”

Jakub Fukal

“In totaal houden we 600 koeien van het ras Tsjechisch rood, vergelijkbaar met het Fleckvieh- of Simmental-ras, verdeeld over de twee boerderijen. De gemiddelde opbrengst per koe is 9.100 kg melk met 3,8 procent vet en 3,5 procent eiwit. Elke boerderij heeft 300 koeien die twee keer per dag worden gemolken.”

Koeien worden het hele jaar door in groepen volgens lactatie gehuisvest en krijgen een passend totaal gemengd rantsoen (TMR) te eten. Fukal past kunstmatige inseminatie (KI) toe op alle koeien met genetica van Tsjechische en Duitse stieren.

Fukal: “Onze fokstrategie is om sterke dieren te hebben met gezonde poten, botten en een regelmatige uierstructuur. Gezonde dieren gaan samen met een lange levensduur, wat ook ons doel is. Een van onze fokdoelen is om de uierstructuur van de koeien te verbeteren, aangezien we enigszins moeite hebben met onregelmatigheden in de uiers. Op dit moment gebruiken we Duitse en Tsjechische stieren met een GZW van 130 of meer, hoornloze stieren en stieren die de uiers, poten en melk verbeteren. Alle vaarzen ondergaan genoomtesten en worden gekoppeld aan geschikte stieren om onze fokdoelen te bereiken.”

De twee boerderijen binnen de coöperatie worden onafhankelijk van elkaar geëxploiteerd, maar wel tegelijkertijd. Twee medewerkers voeren de koeien en maken de stallen schoon, en twee medewerkers melken de koeien in ploegendiensten. In totaal werken er 16 mensen op beide boerderijen als onderdeel van het melkteam. De coöperatie heeft in totaal 67 medewerkers, waarvan 24 in de veehouderij.

Twee melkstallen

De koeien worden gemolken in twee melkstallen: een DeLaval 2×7-visgraatmodel en een Westfalia 2×6-auto-tandemmodel. Fukal: “Koeien worden twee keer per dag gemolken. We beginnen ’s ochtends om 3 uur met melken en zijn klaar om 8 uur, dan beginnen we ’s middags om 14 uur en zijn we klaar om 19 uur. Onze melk wordt verkocht aan Madeta, de grootste zuivelverwerker in Tsjechië. Die verwerkt één miljoen liter melk per dag. Het wordt via een marketingcoöperatie aan de zuivelverwerker verkocht, die op zijn beurt 100.000 liter melk per dag verwerkt. Onze dagelijkse melkproductie is 16.000 liter. Op basis van de contracten was onze gemiddelde verkoopprijs van de melk 10,87 Tsjechische kronen (0,428 euro) per liter in 2023. Aan het begin van 2024 leverden we tegen een prijs van 10,95 Tsjechische kronen per liter (0,431 euro).”

Koeien worden gevoerd met een Storti horizontale voederwagen op de ene boerderij. Op de andere boerderij gebruiken we een verticale voederwagen van hetzelfde merk. Het TMR-rantsoen voor één koe per dag bestaat uit 24 kg maissilage, 10 kg luzerne en erwten, 7 kg complete voermix, 2,5 kg raapmeel, 0,5 kg stro en 2-4 liter water, afhankelijk van de hoeveelheid droge stof in het TMR. De voedingsformuleringen worden geleverd door het bedrijf Sano, dat rantsoenen voorbereidt op basis van de voeranalyse.

Nieuwe stal voor 320 melkkoeien

Kozichovice blijft investeren in de boerderijen door apparatuur en infrastructuur te upgraden. De coöperatie heeft grote plannen voor de toekomst om de twee boerderijen samen te voegen op één locatie. Fukal vertelt: “Vorig jaar hebben we een nieuwe voederwagen gekocht en het ventilatiesysteem in de melkveestallen vernieuwd. We hebben later dit jaar plannen om op een van de boerderijen een nieuwe DeLaval-2×15 parallelle melkstal te bouwen met een melktank van 18.000 liter.

En we zijn van plan om in 2025 een nieuwe stal voor 320 melkkoeien te bouwen. We zullen ook de stallen voor de kalveren moderniseren. De totale investering voor deze projecten wordt geschat op ongeveer 50 miljoen Tsjechische kronen, ongeveer twee miljoen euro. De belangrijkste reden voor deze grote investering is het plan om in 2025 beide boerderijen samen te voegen op één locatie. Zo verlagen we de operationele kosten, we hopen met ongeveer 15 procent. We zijn ook van plan om ons eigen rundvlees en melk te verkopen via zelfbedieningsautomaten op de boerderij.”

Net als bij de meeste melkveebedrijven over de hele wereld is ook op deze coöperatieve melkveehouderij het vinden van ervaren arbeidskrachten het grootste probleem. Fukal voegt eraan toe: “Op dit moment wordt in de maatschappij zwaar werk niet als lucratief, vooral door de weekenddiensten en nachtdiensten. We proberen werknemers echter passende arbeidsvoorwaarden te bieden en we nemen voornamelijk mensen uit Tsjechië in dienst. In samenwerking met het bedrijf Sano voeren we regelmatig trainingen uit over voer- en melkwinning. Andere uitdagingen waarmee we te maken hebben, zijn de fluctuerende melkprijzen en de Europese Green Deal, die kan alleen maar grote gevolgen hebben.”