Melkveehouder Siem van Leeuwen werkt sinds twee jaar met een nieuw opfokschema. Van Leeuwen zit strak op het jongvee en heeft de vaarzen het liefst zo snel mogelijk aan de melk. “Door het advies van onze jongveespecialist Wilbert Swinkels zitten we nu scherper op de inseminatie en lukt het de vaarzen vroeg aan de melk te krijgen. Ook zijn ze in de eerste lactatie persistenter en kunnen ze lang mee op ons bedrijf,” aldus van Leeuwen.
Van Leeuwen en Swinkels zitten buiten aan de picknicktafel voor hun halfjaarlijkse overleg. Ze bespreken de resultaten van de afgelopen twee jaar. “We werken hier met DairyStart. We stellen samen de opfok van het jongvee af op de bedrijfsvoering. Siem kiest voor een scherpe jongveeopfok, daar hoort ook een goede opstart en een goed rantsoen bij”, vertelt Swinkels.
Vroeg insemineren, langer in lactatie
Van Leeuwen zit strak op de inseminatie van de pinken: “Vanwege de fosfaatrechten heb ik het liefst zoveel mogelijk dieren aan de melk. Daarom insemineer ik de pinken vanaf een jaar oud. Ze zijn bij mij dan altijd al voldoende ontwikkeld, omdat ik ze goed voer in de jongveestal. Het laatste deel van de dracht krijgen ze het droge koeien rantsoen. De vaarzen starten altijd goed op. Omdat ze persistenter zijn insemineer ik ze ook pas vanaf 120 dagen. Soms zelfs nog later, afhankelijk van de melkproductie. Zo hebben ze nog even de tijd om door te groeien tijdens de lactatie. Vervolgens zet ik ze wel twee weken eerder droog, zodat ze weer goed in vorm komen voor de tweede lactatie.”
Swinkels heeft de aanpak doorgerekend: “Door de aanpak van Siem verdient hij extra geld: iedere maand die een vaars eerder afkalft levert ruim 200 euro per jaar op. Dit tikt snel aan, zeker als je een groot bedrijf hebt. Bij 100 koeien met een vervangingspercentage van 25% is dat al gauw vijfduizend euro per jaar. De vaarzen groeien nog rustig door tijdens de eerste lactatie en krijgen de tijd om te wennen in de koppel voor ze weer dragend worden.”
Het begint bij de biest
“De goede opstart begint al veel eerder, bij de biestkwaliteit”, vult van Leeuwen aan. “Ik meet altijd de biestkwaliteit. Als deze achterblijft verrijk ik de biest met Colocorrect, een poeder met immuunglobulines. De eerste biest voer ik helemaal op. Pas als die op is geef ik de tweede biest. Wat ik over heb vries ik in of verkoop ik. Op advies van Wilbert gebruik ik nu ook andere emmers. Eerst voerde ik de melk uit bakken, nu uit speenemmers met een kortere en strakkere speen. ” Swinkels licht het advies verder toe: “Doordat het kalf meer haar best moet doen voor de melk maakt ze meer speeksel aan, wat een bufferende werking heeft. Ook stimuleert de speen de slokdarmsleufreflex, waardoor de melk altijd in de lebmaag komt.” Van Leeuwen is tevreden met de nieuwe emmers: “Ik maak de emmers makkelijker schoon en je kan snel opvoeren. Ik begin met wat minder en uiteindelijk kan ik onbeperkt voeren.”
Goed rantsoen voor mooie groei
Van Leeuwen: “Als de kalveren van de biest af zijn, gaan we over op Fokmelk Excellent. Een 100% melkeiwitpoeder met 50% magere melkpoeder. Dit gebruik ik al jaren en bevalt heel goed. Ik hoef het jongvee nooit antibiotica te geven en ik denk dat dat door de goede start komt. De eerste drie maanden krijgen ze onbeperkt brok en luzerne bijgevoerd, na 3 maanden worden ze gespeend en krijgen ze er hooi bij. Ik voer ze dan onbeperkt DairyStart® Vitaal, dit blijf ik voeren tot 10 maanden. Vanaf het halve jaar stop ik met de luzerne. Het exacte rantsoen reken ik door met Wilbert en Hugo Groeneveld, mijn rundveeadviseur. Het rantsoen sturen we afhankelijk van de ruwvoerkwaliteit bij met raap. Om de pinken vroeg te insemineren moet ik ervoor zorgen dat ze mooi groeien. Ik wil dat ze op het bot en de spieren groeien, dus houden we de eiwit en energiebalans dicht bij elkaar.”
Altijd boven de groeicurve
“Als ik bij Siem ben kijken we ook naar de resultaten van de afgelopen tijd. We zien in de groeicurve dat hij altijd op of boven de verwachte groeicurve zit. Vandaar dat hij met insemineren nooit op de hoogte hoeft te letten, met 10 maanden zijn ze al groot genoeg”, vertelt Swinkels. “Daarom heb ik nu ook activiteitenmeting bij de pinken aangeschaft. Normaal kom je niet vaak bij de pinken: alleen om te voeren en af en toe te checken hoe het gaat. Nu ik de activiteitenmeting heb, weet ik zeker dat ik de vruchtbaarheid van alle pinken in beeld heb. Ik streef naar een afkalfleeftijd van 22 maanden, en daar kom ik steeds dichter bij in de buurt,” stelt van Leeuwen enthousiast.
Jonge vaarzen zijn goede basis voor de toekomst
“Ik werk nu heel prettig samen met Wilbert en onze vaste rundveeadviseur. Zij kijken altijd samen naar het nieuwe rantsoen voor het jongvee en de droge koeien, zodat het nog wel bij mijn doelen past. Het is fijn een sparringpartner te hebben die eerlijk is, dan kan ik altijd nog kijken wat ik met die informatie doe. Ik zoek naar de mensen met expertise, die mij naar mijn doel weet te brengen: gezonde vaarzen die goed opstarten en lang op ons bedrijf mee kunnen,” stelt van Leeuwen tevreden.
IJs-Drive-Thru
Tijdens het gesprek is het een komen en gaan van mensen die op het bedrijf van Van Leeuwen melk, kaas en ijs kopen bij de melktap, kaasautomaat en ijsautomaat achter de picknicktafel. “Wij zijn een intensief bedrijf, maar we vinden het ook belangrijk om de burger te laten zien wat we doen. Daar draagt de verkoop van onze eigen producten aan huis aan bij. Ook hebben we al dertien keer een IJs-Drive-Thru georganiseerd, op het hoogtepunt reden er ruim 2.000 mensen op een dag over ons erf. Iedereen mag hier altijd langskomen, ik vertel graag mijn verhaal. 99% van de mensen snapt ons verhaal, dat motiveert mij ook weer om door te gaan op de ingeslagen weg,” sluit van Leeuwen af.
Siem van Leeuwen houdt in Heenvliet (Z.-H.) 120 melkkoeien met 45 stuks jongvee op 60 ha. Het rollend jaargemiddelde is 10.636 liter, met 4.21% vet en 3.52 eiwit. De ALVA lag in 2019 op 25,1 maanden, de verwachte ALVA in 2021 is 22,9