‘Groot, maar wel een familiebedrijf’

Fair Oaks Farms in het dorpje Fair Oaks in de Amerikaanse staat Indiana heeft zo’n 37.000 koeien aan de melk. Die staan op elf locaties, verdeeld over een aaneengesloten gebied van 12.800 hectare eigen grond. Alle mest, zo’n 400 kuub per dag, wordt door zes biogasinstallaties verwerkt. Het grootste deel van het gas wordt gebruikt als brandstof van de eigen vrachtwagens. “We hebben 42 eigen melkankwagens op de weg”, stelt Gary Corbett, de 68-jarige CEO van Fair Oaks Farms. “Daarnaast hebben we 3.000 fokzeugen. We leveren zo’n 90.000 biggen per jaar af. 15 procent van de melk verwerken we zelf. We hebben een melkpoederfabriek en hebben een joint venture met Coca Cola voor de vloeibare producten. Op Fair Oaks is 425 man personeel.”

Het meest opvallende van uw bedrijf is het Fair Oaks bezoekerscentrum. Is dat opgezet om critici de mond te snoeren?
“We noemen het liever ons onderwijscentrum. Het is opgezet als non-profit activiteit. Van de Amerikanen is 1 procent boer en de rest heeft overwegend geen enkel idee van landbouw. We vinden het belangrijk dat men weet waar het eten vandaan komt en hoe het wordt  geproduceerd. We ontvangen 50.000 scholieren per jaar en nog eens 25.000 jongeren via clubs of groepen die in de omgeving kamperen. In totaal trekken we jaarlijks 500.000 bezoekers. We hoeven het niet te doen omdat er weerstand is tegen grote melkveebedrijven. Hoewel dat protest wel bestaat, zijn vergunningen nog nooit een probleem geweest. Hoewel er ook idioten zijn die het liefst onze koeien loslaten.”

Wie zijn de eigenaren van het bedrijf?
“Er zijn negen families eigenaar van het bedrijf. Daarvan zijn er trouwens acht die nu tweede of derde generatie Nederlander zijn. Ze kennen elkaar al jarenlang. Ze zijn begonnen in Californië, zijn toen verhuisd naar New Mexico en begonnen in 1998 Fair Oaks. Deze families, en ook hun kinderen, zijn sterk bij het bedrijf betrokken en werken ook op de bedrijven. Door hun betrokkenheid is ook de toekomst verzekerd.”

Waarom zijn ze verhuisd uit New Mexico?
“Er was hier 6.000 hectare aan één stuk te koop van een verzekeringsmaatschappij die had gespeculeerd op de uitbreiding van het vliegveld van Chicago. In dit deel van het land is de melkprijs hoger dan in New Mexico en heb je betere toegang tot een grote markt. Daarna is er steeds grond van andere boeren bijgekocht.”

Zijn er nog uitbreidingsplannen of is Fair Oaks Farms inmiddels wel groot genoeg?
“We hebben vergunning voor nog een unit. Dat wordt net als onze laatste uitbreiding in 2013 een bedrijf met een 80-stands roterende  melkstal. Dan gaan we over de 40.000 koeien. Daar hebben we ook voldoende grond voor. Volgend jaar gaan we bouwen voor 1 miljoen leghennen.”

Waarom in kippen?
“Dezelfde reden waarom we in varkens zijn begonnen. We gaan daar niet in uitbreiden, maar we willen een rendabele afdeling om het publiek ook duidelijk te maken hoe een modern pluimveebedrijf eruitziet. Net als bij de varkens wordt dat een partnerschap met derden. Land ‘O Lakes bouwt op dit moment op ons bezoekerscentrum een unit om het publiek te scholen op het gebied van plantaardige productie.”

Fair Oaks werkt dus ook met externe partners?
“Jazeker. De melkproductie op Fair Oaks is een overzichtelijk gebeuren maar het totale bedrijf is een ingewikkelde organisatie. Buiten deze locatie hebben we ook nog andere melkveebedrijven, waaronder zes voormalige Vreba-Hoff-bedrijven, die we hebben overgenomen toen daar de tent failliet ging. Totaal hebben we zo’n 100.000 koeien onder ons beheer. We doen daarnaast de vermarkting van de melk van 125 andere melkveehouders. Dat zijn uitsluitend grote bedrijven met 3.000 tot 5.000 koeien per bedrijf. We kopen geen vee aan, de kalveren gaan naar eigen mesterijen in Michigan en Texas. We mesten zo’n 50.000 stieren per jaar. Daarnaast zijn er ook partnerschappen in bedrijven waar de biggen heen gaan.”

Waarom steeds groter?
“Met 300 koeien kun je een boterham verdienen, maar met 3.000 koeien verdien je meer. Plus dat je door schaalvoordeel efficiënter kunt werken. Dat komt enerzijds doordat je scherper kunt inkopen, maar vooral doordat je tegenover de afnemers een sterkere  onderhandelingspositie hebt. Stilstand is achteruitgang.”

Hoe financier je zo’n bedrijf?
“We werken met geld van de bank. Die kent ons al lang. We kunnen resultaten uit het verleden laten zien. Als we zo’n 30 procent eigen vermogen inbrengen, doet de bank tot nu toe nog steeds graag mee bij onze investeringen. Op termijn wordt ons aandeel eigen vermogen vanzelf groter omdat geleend geld ook moet worden terugbetaald.”

Wordt dit het einde van het familiebedrijf?
“We zijn groot, maar we zíjn een familiebedrijf en blijven dat ook. Landbouw is een bijzondere tak van sport. Dat vraagt inzet en toewijding en dat werkt alleen als de eigenaar ook zelf op het bedrijf werkt. Beursgenoteerde ondernemingen gaan geen melkveebedrijf beginnen. Nu niet en nooit niet. Ze weten dat het niet gaat werken. Het personeel op onze melkveebedrijven is 100 procent Mexicaans. Families die ook al meerdere generaties bij de eigenaren van het bedrijf hebben gewerkt. De gemiddelde bedrijfsgrootte zal ook in de VS verder toenemen, maar er zullen ook kleinere bedrijven blijven bestaan. Er zijn bedrijven met 500 koeien die heel goed presteren en die gaan het nog lang volhouden. Bovendien blijven er ook altijd nichemarkten.”

Is Amerika nog wel groot genoeg voor Fair Oaks?
“We hebben gekeken naar mogelijkheden in Rusland, China, Brazilië en Argentinië. De infrastructuur is in al deze landen een probleem, net als de politieke stabiliteit. In Argentinië zagen we nog het meeste heil, maar ook dat plan laten we varen. Voorlopig kunnen we in de VS nog goed vooruit. De infrastructuur is er aanwezig en we weten hoe de hazen lopen.”

Hoe dekt u zich in tegen risico’s?
“De melkprijs gaat op en neer. Dat overleef je alleen als er vlees op de botten zit. Momenteel komt de kostprijs in zicht, maar vergis je niet, er is na de diepe crisis ook al enkele jaren weer heel dik verdiend. Varkenshouden is momenteel ook niet zo best. Voor ons is het nog steeds goed. Daarvoor was het gewoon heel best. In juni hadden we in ons gebied in 30 dagen tijd 710 millimeter regen. Dat heeft ons 70 procent  van onze ruwvoeroogst gekost. Daar zijn we voor verzekerd, plus dat we in principe voor twee jaar voer hebben zitten. Je moet in dit land als melkveehouder op een flinke crisis zijn voorbereid, anders is het maar een kwestie van tijd tot je kop eraf gaat.”