Saputo op permanent overnamepad

Het Canadese Saputo heeft zich de laatste tien jaar ontwikkeld tot een van de grootste en ook winstgevendste zuivelbedrijven ter wereld. De meeste groei kwam uit de aankoop van concurrenten. Die werden goed geïntegreerd.

Het Canadese zuivelbedrijf Saputo is in Europa relatief onbekend, maar de snel groeiende zuivelreus heeft ook hier inmiddels een voet tussen de deur. In het Duitse Heiden bezit het sinds 2006 een relatief bescheiden producent van Italiaanse kazen. Sinds begin dit jaar is het ook de eigenaar van het Britse Dairy Crest. Voor deze producent van onder meer Cathedral City-cheddar telde het bijna € 1,1 miljard neer.

Dit soort aankopen typeren de ontwikkeling van het in 1954 opgerichte en beursgenoteerde familiebedrijf. Saputo’s strategie is die van groeien door middel van overnames – al 31 sinds 1997. Daarbij is het niet bang om diep in de buidel te tasten. Voor de overname van eerst het Australische Warrnambool Cheese and Butter (WCB) en vervolgens de eveneens Australische coöperatie Murray Goulburn telde het in totaal ruim € 1,25 miljard neer, waarvan een groot deel in contanten.

Met name de laatste tien jaar heeft Saputo grote stappen gezet. In 2009 noteerde het bedrijf een omzet van omgerekend € 4 miljard en een winst van € 190 miljoen. Het laatste jaarverslag vermeldt een omzet van € 9,2 miljard en een winst van € 515 miljoen, met name dankzij die overnames. Knap is daarbij dat niet alleen omzet en winst fors stegen, maar dat ook de gemiddelde marge is blijven stijgen. Deze prestatie wordt beloond met een ook mooi oplopende beurskoers. Voor beleggers is het aandeel Saputo een goede investering.

Goed ondernemerschap

Waarom Saputo het bovengemiddeld goed doet en zich sneller ontwikkelt dan veel concurrenten is volgens topman Lino Saputo junior gewoon een kwestie van goed ondernemerschap en pro-actief handelen. “Wij houden de markten continu en zorgvuldig in het oog en onderzoeken de aanwezige mogelijkheden om efficiëntie te maximeren. Ook doen wij ons best om de kosten goed in de hand te houden.” Lino Saputo jr is ervan overtuigd dat er ook nu nog volop kansen zijn om verder te groeien, ook in periodes met tegenwind. “Ik ben vast overtuigd dat de zuivel­industrie nog tal van mogelijkheden biedt voor ons”, stelt hij in het voorwoord bij het meest recente jaarverslag.

Saputo moet het echter doen zonder speciale winstmachines, zoals babyvoeding of bijzondere merkproducten. Zo op het oog onderscheidt het zich weinig van andere ­zuivelondernemingen. Ook is het geen kampioen waardecreatie. Zo is de omzet ‘slechts’ 93 cent per kilo melk over het laatste boekjaar, terwijl FrieslandCampina € 1,12 per kilo melk omzet. Toch is de winstgevendheid ­beter. Nu heeft FrieslandCampina een moeilijk en tegenvallend 2018 achter de rug en daalde de winstmarge tot slechts 1,8% van de omzet. Saputo behaalde een marge van 5,6%. Het Canadese bedrijf is echter geen coöperatie en heeft niet de opdracht om de leveranciers de hoogste melkprijs te betalen, evenmin als een deel van de winst.

Gestart als kaasmaker

Het bedrijf werd opgericht in 1954, toen de familie Saputo, die pas uit Italië was geëmigreerd, kaas begon te maken in Montreal. In 1957 werd de eerste echte fabriek gebouwd. Geleidelijk aan ontwikkelde het bedrijf zich verder. De eerste dertig jaar uitsluitend in Canada zelf. In 1988 volgde een serie overnames in de Verenigde Staten, dat al snel de tweede thuismarkt werd voor het bedrijf. Tot 2009 was het evenwel nog amper actief buiten Noord-Amerika, al bracht een van de Amerikaanse overnames ook een aantal activiteiten in Argentinië mee.

In 2013 waagde het de eerste grote stap buiten het Amerikaanse continent. Het ging de strijd aan met Fonterra en een aantal Australische zuivelbedrijven om het bezit van de Warrnambool Cheese and Butter company (WCB). Na een felle biedingsstrijd, met diverse rondes, was het Saputo dat er met de buit vandoor ging. Toen er eenmaal een voet aan de grond was in Australië, verkende Saputo nieuwe kansen. Die dienden zich snel genoeg aan. Murray Goulburn, de grootste zuivel­coöperatie van Australië, was door wanbeleid aan de rand van de afgrond gebracht. Topman Gary Helou had de leden overtuigd dat een gedeeltelijke beursgang noodzakelijk was. Zo geschiedde in 2015. Door vervolgens te veel melkgeld te gaan betalen (concurrentie met Fonterra) en te lang mooi weer te spelen in een verslechterende markt (want de beurskoers…), moest opeens melkgeld teruggevorderd worden. Dat veroorzaakte een vertrouwensbreuk bij de leden en restte opeens weinig anders meer dan verkoop. Het einde van het verhaal was dat Saputo ook dit bedrijf opkocht. Daarmee was het opeens (in 2017) het grootste zuivelbedrijf van Australië. Eerder al werd het de grootste in Canada, terwijl het de nummer twee is in Argentinië en de nummer drie op gebied van kaas in de VS.

Steun voor marktbescherming

Hoewel Saputo een particulier, beursgenoteerd bedrijf is, laat het zich niet van de ultra-liberale kant kennen. Topman Lino Saputo spreekt in Canada regelmatig steun uit voor de daar geldende marktbescherming. Al moet dat volgens hem wel consistent worden uitgevoerd. Het kan dan niet bestaan dat Canada wel een quotering handhaaft en tariefmuren voor zuivel uit de VS, maar ondertussen ook een melksoort ontwikkelt die speciaal bedoeld is voor afzet op de wereldmarkt.

De discussie ging hierbij in de afgelopen jaren over ‘ultrafiltered milk’, een eiwitrijke melksoort, zonder melksuiker en vetten, die goedkoop naar de VS kon (mede omdat de overigens waardevolle stoffen eruit waren gehaald), terwijl Canada dus juist producten uit de VS buiten de deur wil houden.

Ook in Australië heeft Saputo zich al diverse malen uitgesproken voor een zekere mate van productiesturing, zodat de zuivelmarkt niet wordt overvoerd in tijden dat de melkprijzen voor de boer toch al onder druk staan. Dat is ook in het eigen belang. Anderzijds kan Saputo prima leven met een veel vrijere zuivelmarkt, zoals in de VS. Daar slaat het bedrijf zich prima door periodes met grote kaasvoorraden en andere zuiveloverschotten heen. Kortom, Saputo is een flexibele en scherp opererende onderneming, met voorlopig nog een gezonde honger naar meer branchegenoten.