De Juno van Lely was als eerste op de markt. Er zijn er nu bijna 1.000 van verkocht in Nederland. - Foto: Ronald Hissink
Vaak automatisch voer aanschuiven voor het voerhek zorgt voor een hogere voeropname van melkkoeien. Dat levert meer melk en gemak op. Tips voor aanschaf voeraanschuifsystemen, inclusief overzicht aanbieders en richtprijzen.
In Nederland gebruiken naar schatting bijna 2.000 melkveehouders een voeraanschuifrobot vanwege de vele voordelen. Toepassing op grotere bedrijven gebeurt veel vanuit arbeidsgemak. Op kleine bedrijven kan overbezetting in stallen een reden zijn voor een voerschuiver.
Gebruikers zijn in het algemeen zeer tevreden en voelen zich ontzorgd door de robot. “Dat concluderen wij uit een onderzoek door een stagiair onder 330 van 1.000 Juno-gebruikers. Zij geven gemiddeld een 8,3 voor de voeraanschuifrobot”, zegt Teus van der Vlist, productspecialist voeding van Lely Nederland. “We horen van gebruikers dat ze meer voer in de koe krijgen, dat koeien beter lopen op de robot en dat ze het ding al tien jaar eerder hadden moeten hebben.” Lely merkt het ook aan de groeiende vraag naar tweedehands Juno’s. “Maar die hebben we simpelweg niet voorhanden.”
De belangstelling voor een voerschuiver groeit. De investering hierin varieert van € 12.725 tot € 24.500 voor een aanschuifrobot met een krachtvoerbunker.
Voordelen voeraanschuifrobot en aandachtspunten
Een voeraanschuifrobot die gedurende 24 uur per etmaal automatisch voer aanschuift, levert onderstaande voordelen op:
• een hogere voeropname, vooral ook ’s nachts, en daardoor een verhoging van de melkproductie (tussen 1% en 3%);
• een hoger aantal melkingen per koe bij robotmelken, want de koeien zijn ’s nachts ook actiever en dat stimuleert het robotbezoek;
• een betere algehele gezondheid van de veestapel en minder problemen aan de voorklauwen, want koeien reiken niet meer naar het voer;
• koeien liggen een uur langer ten opzichte van twee keer daags voer aanschuiven en dat leidt tot meer herkauwtijd en buffering;
• koeien vreten gedurende het gehele etmaal steeds kleinere porties ruwvoer en dat verbetert de voerbenutting en het vermindert het risico op pensverzuring;
• een stabiele pens-pH verbetert de penswerking en vorming van microbieel eiwit;
• ranglage en jonge dieren hebben ook steeds vers voer tot hun beschikking;
• meer rust in de stal en verbetering van het koeverkeer;
• voer dat tijdens het schuiven nogmaals wordt gemengd, geeft volgens Wijha en DeLaval een extra stimulans aan de voeropname en de menging leidt tot een meer evenwichtige voeropname en minder uitsorteren;
• arbeidsverlichting en minder voerresten;
• een korte terugverdientijd (1 tot 4 jaar), vanwege bovengenoemde voordelen.
Belangrijke punten bij aanschaf van een voeraanschuifrobot:
• Let vooral op het verhaal van de producent/leverancier/dealer en welk gevoel je daarbij krijgt. Loop met de verkoper door de stal(len) en overleg hoe de voeraanschuifrobot kan bijdragen aan een beter rendement.
• Ga eerst proefdraaien met een voeraanschuifrobot om te kijken of het bevalt.
• Inventariseer goed welke opties van de voeraanschuifrobot (wel/geen vijzel, wel/geen krachtvoerdispenser, navigatiemogelijkheden, besturingssysteem) voor jou belangrijk zijn.
• Let op de positionering van de laadplaats van de robot ten opzichte van de transportlijnen op de voergangen.
• Bepaal de meest efficiënte route-indeling en bepaal wat nodig is bij het buiten rijden en het openen van staldeuren als er meer stallen zijn.
• Bepaal de voerduwkracht per rantsoen/diergroep.
• Zorg voor een gladde vloer, vooral als je vers gras wilt schuiven.
• Zorg voor een verharde ondergrond op alle plaatsen waar de voeraanschuifrobot komt.
• Let op de veiligheidsinstellingen van het automatische systeem. Een veilige afstand naar muren en/of andere obstakels is minimaal 50 centimeter aan beide zijden.
Eerste voerschuivers van Lely en JOZ
In 2008 kwam Lely als eerste met haar voeraanschuifrobot Juno 150 op de markt. Een grote hoogwaardige machine die ook via een metalen strip van de ene naar de andere stal kan bewegen. In 2011 introduceerde Lely een kleinere, goedkopere variant (Juno 100) voor toepassing in een stal met een smalle voergang en waar de robot niet naar buiten hoeft. “In 2008 werd automatisch aanschuiven nog als luxeproduct gezien”, weet Van der Vlist. “Nu ervaren steeds meer veehouders de voordelen ervan.”
Lely lanceerde in 2018 een volledig nieuwe Juno met meer navigatiemogelijkheden, waardoor het nieuwste type geschikt is voor ieder bedrijfstype. Er draaien wereldwijd ongeveer 12.000 Juno’s, waarvan bijna 1.000 in Nederland. Van der Vlist noemt de compactheid en innovatieve navigatie pluspunten. “Daardoor is de Juno makkelijk te integreren in bijna elke stalsituatie.”
Zes jaar na marktintroductie van de Juno kwam JOZ in december 2014 met haar voeraanschuifrobot Moov Pro en in 2019 met de aangepaste versie Moov 2.0. “Een sterk punt van onze robot is dat hij de trommel vlak op de vloer houdt, waardoor de werkbreedte zo effectief mogelijk is en de vloer schoon blijft”, vertelt Erik Danes van JOZ. “De Moov 2.0 kan de rubberen ‘rok’ van de trommel tot 7 centimeter liften. Daardoor vormen ongelijkheden in de vloer bij buiten rijden geen obstakel meer en blijft de machine schoner. Ook kan de machine nu links en rechts om zijn as draaien en is de draairichting van de trommel zowel links als rechts, waardoor hij flexibeler is in het rijden van verschillende routes.” In totaal verkocht JOZ 2.316 voeraanschuifrobots, waarvan 778 in Nederland. GEA levert vanaf 2016 onder de naam GEA FRone ook een voeraanschuifrobot, dit is de Moov Pro van JOZ.
Vanaf 2016 is Wijha exclusief Nederlands importeur van de Butler Gold Pro van de Oostenrijkse fabrikant Wasserbauer, waarvan er 60 stuks zijn verkocht in Nederland. Begin 2018 introduceerde DeLaval haar voerrobot OptiDuo in de Benelux en in september 2018 in heel Europa. In totaal zijn bijna 1.000 OptiDuo’s verkocht. Sinds kort is de Feed Pushing Robot van het Zweedse bedrijf Sveaverken in Nederland op de markt. Daarnaast zijn in Nederland en België enkele Stalboy Feed Pushers van het Oostenrijkse bedrijf Hetwin verkocht.
Aanschuiven en mengen
Zowel OptiDuo als Butler Gold Pro zijn uitgerust met een vijzel, waardoor ze het voer niet alleen terugschuiven naar het voerhek, maar gelijktijdig het voer ook mengen. “Zonder enige twijfel is het schuiven en mixen onderscheidend ten opzichte van voeraanschuifrobots die het voer niet opnieuw mixen”, zegt Ludo Bols van DeLaval Benelux. “Dit zorgt continu voor luchtig ruwvoer, hogere extra voeropname en 24/7 voor een zo gelijkmatig mogelijk voeraanbod. Gebruikers merken dit aan weinig of geen restvoer.” Herman Terwijlen, verkoper van Wijha, legt uit dat de vijzel het zwaardere gewas weer luchtig boven op het ruwvoermengsel legt. Hij geeft aan dat de kunststof vijzel van de Butler Gold Pro uniek is. “Kunststof voorkomt dat voorjaarsgras met veel suiker aan de vijzel blijft plakken, waardoor onze voeraanschuifrobot ook goed blijft doordraaien bij zomerstalvoeren.”
Op de OptiDuo, Butler Gold Pro en Stalboy Feed is optioneel montage van een krachtvoerdispenser mogelijk voor doseren van kleine hoeveelheden krachtvoer of mineralen. “Dat maakt het basisrantsoen nog aantrekkelijker voor de koeien met een toename in voeropname”, zegt Terwijlen.
Danes betwijfelt het nut van extra mengen, want volgens hem zou het juist tot ontmenging kunnen leiden. Lely kiest om dezelfde reden ook bewust voor voer schuiven zonder vijzel. “Wij geloven in simpelweg aanschuiven van een goed gemengd basisrantsoen, waarbij elke hap van voor- tot achteraan het voerhek voor alle koeien hetzelfde is. Krachtvoer doseren over het basisrantsoen geeft koeien juist meer kans op selectie, waarbij ranglage dieren in het nadeel zijn”, zegt Van der Vlist.
Navigatie robots verschilt
Voeraanschuifrobots zijn te programmeren en starten automatisch hun route en keren terug op hun laadstation. De navigatie van voeraanschuifrobots verschilt. De Juno volgt het voerhek met een ultrasoonsensor. Deze meet de afstand tot het voerhek en houdt deze tijdens het rijden vast, waarbij de Juno parallel aan het voerhek rijdt. De afstand tot het voerhek is variabel in te stellen: eerst ‘midden’ op de voergang en dan dichter naar het voerhek toe. “Belangrijk is het zogenoemde dynamisch voerschuiven, waarbij de Juno rekening houdt met de hoeveelheid voer voor het voerhek”, vertelt Van der Vlist. “De Juno houdt de ingestelde afstand aan, maar zodra de weerstand groter wordt dan de ingestelde voerduwkracht, beweegt de Juno zich dynamisch om de voerrug heen. Daardoor wordt voer nooit samengeperst.”
De voerduwkracht is per diergroep in te stellen. De Juno kan een zwaarder melkveerantsoen iets agressiever aanschuiven dan lichtere rantsoenen van droge koeien. “Dat is ook het belangrijkste verschil met andere voeraanschuifrobots”, zegt Van der Vlist. Buiten kan de Juno niet navigeren op voerhek of wand en volgt hij strippen op de vloer. Daarvoor zijn stripvolgsensoren en gyroscoop aan boord.
De besturing van de Moov 2.0, GEA FRone, Stalboy en Butler Gold Pro werkt via glastransponders of magneten, die om de 2 tot 2,5 meter in de vloer zijn geboord. De antenne van de robot communiceert met de transponders, waarmee de afstand tot het voerhek wordt ingeschat.
De OptiDuo rijdt over een inductielijn, ofwel een elektriciteitsdraad die in de voergang is gebracht in een lus of loop. Via een antenne tussen de wielen kan de robot de route op vier verschillende afstanden van het voerhek over de draad rijden. “De inductielijn is 1,5 mm2 of 2,5 mm2, afhankelijk van de lengte van de loop”, zegt Bols. “Een generator stuurt heel klein stroomsignalen door de draad.” Op sommige plaatsen zijn transponders in de vloer geboord, waar OptiDuo een speciale opdracht krijgt. Bijvoorbeeld vijzel aan of vijzel uit, einde stal, ga naar spoor x, enzovoorts. OptiDuo heeft ook een zogenoemde adaptive driving-functie. “Hij rijdt langzamer bij zwaar voer of bij een grote bult voer. Als dat niet voldoende helpt, rijdt hij tot drie keer achteruit en opnieuw vooruit. Lukt het dan nog niet, dan schuift OptiDuo één spoor op, verder van voerhek vandaan en rijdt na enkele seconden terug naar zijn oorspronkelijke spoor.”
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht