Kampioen gegevensverzameling

Waar is de Nederlandse melkveehouderij groot en leidend door geworden? Er is natuurlijk niet één doorslaggevende factor, maar vele kleine punten waar we het beter doen of een voordeliger positie hebben dan ­andere landen. De ligging aan de Noordzee met een gematigd klimaat is een dikke pre. In Italië daalt in goede stallen de melkgift met 20 procent in de zomermaanden. Een zomerdipje kennen we natuurlijk wel, maar zeker niet in die mate. Het gras blijft, al dan niet met ­beregening, goed doorgroeien. Dan is er ook nog een wereldhaven dichtbij, met daardoor tot een jaar of vijf geleden relatief goedkoop voer. Een andere bekende succesfactor is het ter ziele gegane OVO-drieluik: Onderwijs, Voorlichting en Onderzoek. En dat alles voor de veehouder gratis. Daarnaast is de sector kampioen gegevensverzameling. Denk aan de hoge deelname aan MPR, registratie van vee en het verzamelen en delen van basiscijfers. Deze werden binnen studieclubs of via de accountant/boekhouder vergeleken, waarna het makkelijk gericht werken is aan de zwakkere kanten van het bedrijf.

Die benchmarking dreigt, net als het OVO-drieluik, een zachte dood te sterven. Niet vanwege problemen rondom financiering en betaalbaarheid maar door emoties. Dat begon een jaar of drie geleden in de varkenshouderij. De prijzen zakten, er ontstond onvrede over de uitbetalingsprijzen en vooral onvrede over het gebrek aan transparantie over de winstverdeling binnen de keten, van boer tot winkelschap. Daarop rees de gedachte dat inkopers de kostprijsberekening van de boeren misbruikten om de inkoopprijs te drukken. Er kwam druk op accountants de gegevens niet langer publiek te maken. Onder druk van dreigend klantverlies gingen meerdere grote organisaties door de bocht.

Recent gebruikte Varkens in Nood de Agrovision-­cijfers rondom biggensterfte in een campagne tegen de varkenshouderij. Het regende telefoontjes in Deventer, ook vanuit rundveehouders. Nu is ook Agro­vision overstag. Het publiceert – in ieder geval dit jaar – geen technische en financiële cijfers meer ‘omdat we geen klantverlies willen lijden’, aldus directeur Karel Heijink. Doodzonde. Een groot blok data voor technische en financiële benchmarking verdwijnt daarmee. Tijdelijk? Dat staat nog te bezien, want niets is zo definitief als een tijdelijke regeling.

En welk doel bereiken klagers ermee? Ja de melkprijs is bar en boos; dat is niet leuk. Een uitlaatklep is dan handig. Maar iedere kenner van de sector weet dat de kalversterfte hoog is. Daarover trouwens niks in die trends en cijfers van Agrovision. Wel de gemiddelde voerkosten, melkprijs, productie, saldo et cetera. Niks schokkends dus. Ook geen info waar inkopers wat mee kunnen. Die kennen de kostprijs echt wel, en anders geven ze het LEI of DLV wel opdracht dat uit te zoeken.

Nee, winnaars levert zo’n besluit niet op. Alleen maar verliezers: de melkveehouders die vooruit willen door de zwakkere punten te verbeteren. Die vooruitgang zal nu trager gaan. Daarmee verdwijnt ook helaas wat van de voorsprong op het buitenland.