Grootste bedrijven staan in Friesland

Sinds 2010 is het aantal bedrijven met melkvee met 1.800 stuks gedaald tot 18.056 in 2017. In 2018 zal het aantal bedrijven en melkkoeien kleiner zijn vanwege het fosfaatreductieplan. De provincies met veel melkveebedrijven zijn Overijssel (3.213), Gelderland (3.087), Friesland (2.711) en Noord-Brabant (2.454). Op basis van het aantal koeien staat Friesland echter met 306.960 koeien bovenaan, gevolgd door Overijssel, Gelderland en Noord-Brabant.

Uit een analyse van de cijfers van het CBS blijkt dat de schaalvergroting onverminderd is doorgegaan. Zo steeg het aantal bedrijven met meer dan 250 koeien fors; van 152 in 2010 naar 482 in 2017. In deze categorie staat ongeveer 10% van het aantal melkkoeien. De meeste melkkoeien staan op bedrijven met 80 tot 120 koeien. Zeven jaar geleden was dat nog bij de categorie van 50 tot 80 koeien.

Als categorieën worden samengevoegd, staan de meeste koeien op een middelgroot bedrijf met 50 tot 120 koeien (zie grafiek). In die categorie liggen nu minder koeien dan zeven jaar geleden. Het aantal in de categorie 120-150 stijgt hard.

Grootste 50 al 600 koeien

Kijkend naar de 50 grootste melkveebedrijven van Nederland, dan blijkt dat bedrijven in deze categorie gemiddeld 602 melkkoeien hebben. Op het gemiddelde Nederlandse melkveebedrijf staan inmiddels 99 koeien. Het huidige aantal op de 50 grootste bedrijven is een forse verhoging; in 2000 waren dat nog 294 koeien. In 2012 stond de teller op 469 stuks. Op de 50 grote bedrijven lopen in totaal 30.110 melkkoeien in de stallen. Op een totaal van 1,6 miljoen koeien in Nederland is dat 1,9%.

Deze groep bedrijven heeft een oppervlakte van gemiddeld 277 hectare. In 2012 was dat 244 hectare en in 2000 lag er 176 hectare onder het gemiddelde bedrijf. Van alle grond van Nederlandse melkveebedrijven hebben de 50 grootste bedrijven daardoor 1,6% in gebruik.

De standaardopbrengst (S.O.) bij de 50 grootste bedrijven is gemiddeld ruim € 2,5 miljoen. Daarmee ligt de S.O. zes keer hoger dan op het gemiddelde melkveebedrijf, daar is die ruim € 416.000. Er zijn nu 10 bedrijven met meer dan € 3 miljoen S.O.

Binnen Nederland staan de meeste grote bedrijven in Friesland. Die provincie telt 125 bedrijven met meer dan 250 koeien. Noord-Brabant blijft met 66 bedrijven in deze categorie een stuk achter; hetzelfde geldt voor Gelderland met 46 bedrijven. In alle drie deze provincies is het aantal 250+-bedrijven in zeven jaar tijd bijna verdubbeld. Met 45% minder bedrijven tussen 2000 en 2017 is Gelderland tevens de provincie met procentueel de meeste stoppers. Flevoland telt slechts 24% minder bedrijven.