Er komen geen versoepelingen in het fosfaatrechtenstelsel. Tijdelijke lease zonder afroming wordt niet toegestaan.
De minister roept banken en de zuivelsector op om knelgevallen te ondersteunen. RVO.nl heeft inmiddels ongeveer de helft van de bezwaarschriften behandeld.
Het tijdelijk (ver)leasen van fosfaatrechten zonder afroming, zoals de Tweede Kamer wilde, wordt niet mogelijk. Dat schrijft minister Carola Schouten van landbouw in een brief aan de Tweede Kamer.
Niet schuiven tussen sectoren
Voor de Europese Commissie is de huidige goedkeuring van het stelsel op basis van de staatssteuntoets leidend. Dat betekent ook dat er geen sprake kan zijn van het (tijdelijk) schuiven van fosfaatruimte tussen sectoren (ontschotten).
Afhandeling bezwaarschriften halverwege
Bij de behandeling van aanvragen voor de knelgevallenregeling voor het fosfaatrechtenstelsel en de bezwaarschriften zijn inmiddels 278 aanvragen voor de knelgevallenregeling gehonoreerd. 1.608 aanvragen zijn afgewezen. Van de 2.490 aanvragen in totaal zijn er nog 604 aanvragen in behandeling.
RVO.nl stelt alles in het werk om de grote hoeveelheid bezwaarschriften zorgvuldig en binnen de wettelijke termijnen af te handelen.
De verwerking van de bezwaarschriften gaat langzaam. Van de 6.795 bezwaarschriften tegen de fosfaatbeschikkingen zijn er 3.358 (50%) afgehandeld. Van de afgehandelde bezwaarschriften is 66% binnen de wettelijke termijn van 12 weken afgehandeld. “RVO.nl stelt alles in het werk om de grote hoeveelheid bezwaarschriften zorgvuldig en binnen de wettelijke termijnen af te handelen”, schrijft Schouten. Bij de handel in fosfaatrechten zijn tot en met 6 september 5.946 aanvragen voor overdracht gemeld, hiervan zijn er 4.504 afgehandeld.
Geen oplossing voor knelgevallen
In de zoektocht naar een oplossing voor de knelgevallen die niet in aanmerking komen voor de knelgevallenregeling zijn geen oplossingen gevonden. “Het volledige palet aan mogelijke maatregelen vanuit de overheid is verkend en uitgeput”, concludeert Schouten. De minister heeft persoonlijk contact gehad met verantwoordelijk eurocommissaris Vestager. De Commissie heeft aangegeven dat er geen mogelijkheden zijn om bedrijven die in financiële moeilijkheden zijn gekomen door het fosfaatrechtenstelsel tegemoet te komen. Er is geen ruimte voor extra fosfaatrechten of ontheffing. Ook is het niet mogelijk om het stelsel nog te wijzigen. Naast de nationale aanpassing van de wet moet daarvoor ook de Europese staatsstteunprocedure worden doorlopen.
Naast de melkveehouders zelf hebben ook banken en partijen in de zuivelketen een belangrijke rol gespeeld bij de uitbreiding van de melkveehouderij. Zij dragen dus ook medeverantwoordelijkheid voor de gevolgen daarvan. Minister Carola Schouten
heeft in overleg met Brussel ook gekeken of er buiten het fosfaatrechtenstelsel mogelijkheden zijn voor ondersteuning van de knelgevallen. Dit blijkt ook niet mogelijk omdat de bedrijven dan echt in een faillissement moeten zitten, hetgeen bij grondgebonden melkveebedrijven eigenlijk niet voorkomt.
Schouten: bank en zuivelsector medeverantwoordelijk
Schouten roept banken en zuivelbedrijven op om de bedrijven te ondersteunen. “Naast de melkveehouders zelf hebben ook banken en partijen in de zuivelketen een belangrijke rol gespeeld bij de uitbreiding van de melkveehouderij. Zij dragen dus ook medeverantwoordelijkheid voor de gevolgen daarvan. Ik doe dan ook nogmaals een beroep op hen om maatwerkoplossingen te bieden aan bedrijven die in de problemen zitten”, schrijft Schouten. Ze verwijst daarbij ook naar de borgstellingsregeling die de overheid biedt, ook om fosfaatrechten te financieren.
Melkveehouderij overschreed stikstofplafond
Uit de kwartaalcijfers van de fosfaatproductie van de veehouderij blijkt dat de veehouderij in de eerste helft van 2018 onder het totale stikstof- en fosfaatplafond is gebleven. De melkveehouderij bleef ruimschoots onder het sectorale fosfaatplafond, maar overschreed het stikstofplafond wel. Schouten vindt de overschrijding dusdanig dat ze het niet nodig vindt om in te grijpen.
Vrijstellingsregeling vleesveehouders half oktober
De Europese Commissie is kritisch dat er meer fosfaatrechten zijn uitgegeven dat het sectorplafond van 84,9 miljoen kilo fosfaat. Dit komt doordat de excretieforfaits sinds 2015 niet meer geactualiseerd zijn. “Als we niets doen aan de hoeveelheid rechten in de markt, dan zal een actualisatie van de forfaits onherroepelijk gepaard moeten gaan met een generieke korting. Daar is de sector niet bij gebaat en dat wil ik dan ook voorkomen”, aldus Schouten. De regeling voor de vleesveehouderij zorgt ervoor dat het aantal fosfaatrechten zal dalen. Voor vleesveehouders zal naar verwachting half oktober de vrijstellingsregeling in werking treden. Ook over de precieze invulling van de fosfaatbank verwacht Schouten snel duidelijkheid te kunnen geven. De rechten uit de fosfaatbank komen in 2019 voor het eerst beschikbaar.
Fosfaatproductie ruim onder plafond
De fosfaatproductie zit met 165 miljoen kilo ruim onder het plafond van 172,9 miljoen kilo. De melkveestapel produceerde 80,7 miljoen kilo en zit daarmee 4 miljoen kilo onder het sectorplafond. Melkvee produceerde volgens de berekening op basis van het eerste halfjaar 285,9 miljoen stikstof, dat is net iets boven het plafond. De totale uitstoot van stikstof zat met 499 miljoen kilo nog net onder het plafond. Pluimvee zit met een productie van 27,9 miljoen kilo fosfaat ook net iets boven het sectorplafond. Dat is echter nog op basis van de pluimveeaantallen volgens de landbouwtelling 2017. Minister Schouten benadrukt dat het gaat om voorlopige cijfers. Met name de gevolgen van de droogte dit jaar op de excretiecijfers zijn nog niet in te schatten, volgens het CBS.
Gegevens volgens I&R-registratie
Voor de prognose per 1 juli 2018 heeft het CBS voor de rundveeaantallen gerekend met gegevens volgens de I&R-registratie. Op 1 juli 2018 was het aantal melkkoeien net iets minder dan 1,6 miljoen. Op 1 januari waren er nog 1,62 miljoen. De jongveestapel is gedaald naar 520.000 pinken ouder dan een jaar. Op 1 januari 2018 waren dat er nog 612.000. Op 1 juli waren er 441.000 vrouwelijke kalveren (melkvee), tegen 456.000 op 1 januari. Bij andere diersoorten is uitgegaan van de landbouwtelling 2018 met uitzondering van pluimvee. De aantallen kippen en ander pluimvee zijn nog gebaseerd op de landbouwtelling in 2017, er is nu geen correctie meer toegepast vanwege de fipronil-crisis.
In de kwartaalrapportages maakt het CBS gebruik van de meest recente gegevens over de omvang van de veestapel, de melkproductie per koe en van gegevens over de beschikbaarheid en samenstelling van krachtvoer en ruwvoer.