De eerste klap

Wie rechten wil aankopen, kan er maar beter snel bij zijn.

We hebben ruim anderhalf jaar helemaal ‘vrij’ mogen produceren. Daarna werd de productie weer begrensd. Voor het gros van de melkveehouders als eerste via de de standstill-maatregel bij FrieslandCampina die 9 januari 2017 startte. Sinds maart van dit jaar geldt voor vrijwel alle melkveehouders het Fosfaatreductieplan 2017. Zoals het er nu uitziet, is er vanaf 2018 een formeel nieuw quotum: de melkveefosfaatrechten.

Vanaf 1 januari 2018 gaat dan tevens de effectieve handel in die fosfaatrechten van start. In het kader van aankoop van rechten is de eerste klap vaak een daalder waard, of als je er anders tegenaan wilt kijken: de eerste schade de kleinste. Dat was zo bij de handel in melkquotum en bij de handel in mestproductierechten en bij die in varkens- en pluimveerechten. Bij de handel in melkquotum gingen de eerste ­liters omgerekend rond de € 0,35 van de hand, op de top werd het zes keer zo veel. En zo zal het waarschijnlijk ook gaan bij de melkveefosfaatrechten.

Bij de start van de handel worden rechten altijd als te duur ervaren. ‘Dat kan niet uit. Onbegonnen werk. Dat verdien je nooit terug.’ Maar het blijkt wel dat de eerste kopers vaak het beste af zijn geweest.

Financieel goed draaiende bedrijven kunnen het meest profiteren van aankoop van rechten. Flynth heeft al becijferd dat bij aanschafkosten van fosfaatrechten à € 125 per recht, de kostprijs met 1,5 cent per kilo melk toeneemt. Dat is € 12.000 voor een bedrijf met 100 koeien dat 800.000 kilo melk levert. Inleveren van 8 koeien kost ook gemiddeld € 12.000 aan gemiste inkomsten. Break-even dus. Maar na de afschijvings- en aflossingsperiode – reken maar op vijf tot zeven jaar – is er dus wel degelijk € 12.000 per jaar voordeel. Let wel, dat zijn gemiddelde bedragen. Het wordt rekenen wat een veehouder in zijn eigen situatie mag uitgeven voor de melkveefosfaatrechten.

Net als bij de prijs voor melkproductierechten zal ook de verkoop van fosfaatrechten zich na een uiterst hectische start uiteindelijk tot een min of meer stabiele prijs ontwikkelen. Duidelijk is wel dat de prijs in het begin van deze nieuwe markt onstabiel zal zijn. Het is aan de veehouders te bepalen wat ze kunnen, maar meer nog, willen uitgeven. Wie vooruit wil, zal kopen. Dat staat vast. Met de huidige melkprijs in het achterhoofd en een redelijk goede verwachting voor 2018, zullen velen niet bang zijn om meer uit te geven dan economisch verantwoord is. In dat geval wordt het bepalend of de aankoop van fosfaatrechten uit de lopende rekening betaald kan worden of dat er aanvullende financiering voor nodig is en de koper ervoor naar de bank moet. Die laatste groep kopers kan namelijk wel eens nul op het rekest krijgen.