De bouwexplosie van nieuwe melkveestallen van enkele jaren geleden is voorbij. Toch wordt in delen van Nederland nog steeds veel gebouwd. Met name in Friesland. In deze provincie zijn vorig jaar nog 136 omgevingsvergunningen voor nieuwbouw en renovatie in de melkveehouderij afgegeven.
Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). dat de verleende vergunningen registreert, tonen dat 2007 en 2008 topjaren waren voor nieuwbouw in de veehouderij (zie grafiek). De piek ligt in 2008. Na 2008 daalt het aantal verleende vergunningen weer, maar blijft op een structureel hoger niveau dan vóór die bouwexplosie.
Fonny van de Heijning, directeur bij Van Dun Advies in Ulicoten ziet dat de grote hausse is geweest. Hij schat het aantal nieuwbouwstallen nu op de helft van het aantal dat tijdens de hoogtijdagen werd gebouwd. Ook ziet hij een grote aandeel renovaties, ook voor nieuwe locaties.
Naast het aantal nieuwe projecten neemt ook de economische omvang ervan gestaag af (zie tabel). CBS meldt dat in 2008 de gemiddelde investering in een project € 354.000 was. In 2013 en 2014 is dat rond de € 256.000. Niet omdat projecten kleiner zijn, maar omdat de bouwkosten zijn gedaald. Werd vijf jaar geleden nog gerekend met een normbedrag van € 250 tot € 275 per vierkante meter, in 2015 zijn de kosten al snel € 25 tot € 50 lager.
De variatie in bouwkosten wordt wel steeds groter, benadrukt Stefan van Summeren, adviseur bedrijfsontwikkeling bij Agrifirm Exlan. Hij wijt dat voor een deel aan de komst van emissiearme systemen. “De keuze voor een bepaald type vloer maakt verschil in de uiteindelijke bouwkosten.” Maar ook keuzes rondom koecomfort, arbeidsgemak en automatisering verklaren verschillen tussen projecten.
In Friesland, Overijssel, Gelderland en Brabant is het niveau van nieuwbouw veel lager dan in het topjaar 2008. Vooral in Brabant is het verschil groot: werden in 2008 nog 213 vergunningen voor nieuwbouw en renovatie afgegeven, in 2014 waren dat tot en met het derde kwartaal slechts 68 vergunningen. De verwachting is dat de bouwtrend in Friesland snel op een lager niveau komt, net als in de rest van Nederland.
Ook de komende jaren zal in heel Nederland gebouwd blijven worden. Wat minder nieuwe, grote stallen en wat meer renovaties en stukken aan de stal. “De melkveehouderij schuift wat dat betreft wat op richting de varkenshouderij”, zegt Johan Swinkels, directeur van bouwbedrijf Peter Peters. Toch ziet hij wel dat veel bedrijven die nu gebouwd hebben, komende jaren niets meer doen. “In het Noorden zien we nog wel wat ontwikkeling, maar voor de rest gaat het echt structureel op een lager pitje. Zoals het was, zal het niet meer worden.”