Big brother

In de toekomst zie ik drones, of andere technische oplossingen die we nu nog niet kennen, voor de koeien uit gaan. De hoogproductieven naar het mooie perceel vooraan, de laagproductieven naar een wat minder perceel verderop. Daarvoor moeten de weersverwachting, de coördinaten en de graskwaliteit van de per­celen en alle koegegevens vastliggen in een compu­tersys­teem. Terwijl ik dit schrijf, denk ik: zijn we al niet zover?

Dit heeft alles te maken met ‘big data’. Dit modewoord biedt veel kansen voor de Nederlandse melkveehouderij die een lange traditie heeft in het meten en vastleggen van gegevens. Nederland werd toonaan­gevend in rundveeverbetering, gebaseerd op gegevens uit de melkcontrole van individuele koeien. Het waren visionairs die destijds inzagen dat het systematisch meten en vastleggen van informatie de basis zou vormen voor slimme keuzes.

Het potentieel is gigantisch. Het is al mogelijk om een genenpaspoort van een koe te maken. Die data zijn te koppelen aan actuele melkgegevens, diergezondheid, weer en voersamenstelling. Wat dat voor nieuwe inzichten oplevert en wat je daarmee kunt? Dat weten we misschien nog niet, maar zo begon het ooit ook met die melkcontrolelijsten.

Je kunt als ondernemer door deze toepassingen heel efficiënt samenwerken met de natuur, van bemesting en gewaskeuze tot fokkerij en beweiding. Dat zorgt voor ­efficiëntere melkproductie in een beter op elkaar afgestemde keten (‘operational excellence’), voor het beter inspelen op de consumentenvraag en voor nieuwe verdienmogelijkheden door het kunnen garanderen van de bijzondere melkkwaliteit of het productieproces. Zo van: ‘Is die melk echt gezond? Ja, want deze koe graast 160 dagen per jaar in percelen met deze bijzondere gras­samenstelling die perfect matcht met het genenprofiel van deze koe. Daardoor is deze melk extra gezond’.

En de risico’s? De melkveehouderij heeft terecht een ijzersterk en natuurlijk imago. Wat we niet moeten willen, is dat consumenten hier, in Zuid-Duitsland of China, denken dat Nederlandse melk uit geprogrammeerde koeien komt. En is ‘big brother’ straks ‘watching’ jouw koe? Zeker, maar keiharde data en feiten gaan juist ­helpen om het goede gevoel en imago bij afnemers, overheden en maatschappelijke organisaties te onderbouwen.

Samenwerking is essentieel. Individuele melkvee­houders, verwerkers of toeleveranciers kunnen dit niet alleen. Daarom is het goed dat Agrifirm, CRV en FrieslandCampina nu op datagebied samenwerken, net als ForFarmers en Nedap. Ook de Rabobank kijkt hoe ze dit soort initiatieven kan verrijken met haar kennis en ­ervaring.

Dit wordt een mooie nieuwe fase. Vroeger was je óf koeienboer óf machineboer. Het wordt een combi. Nieuwe technologie helpt om het unieke, natuurlijke van de melkveehouderij in de 21ste eeuw nog beter tot zijn recht te laten komen: de koe die gras omzet tot hoogwaardige voeding voor de mens.