In 2014 investeerde Rottal GbR € 4,5 miljoen in een nieuwe, in hoge mate geautomatiseerde stal voor 276 melkkoeien. De koeien op het biologisch bedrijf beschikken niet over weidegang.
Nabij de A7 in Baden-Württemberg ligt Bechtenrot. Alle 18 huizen van dit gehucht worden gratis verwarmd met de restwarmte uit de 400 Kwh leverende biogasinstallatie, van het aan de dorpsrand gelegen landbouwbedrijf Rottal GbR. De hoge vergoedingen voor de opgewekte elektriciteit uit deze biogasinstallatie vormen voor Rottal al jaren een interessante inkomstenbron. „Met de huidige regelgeving en de lagere vergoedingen is het investeren in dergelijke installaties nu niet meer interessant”, zegt Ottmar Steck.
Ottmar Steck (56) bestiert samen met mede-vennoten Adelbert Harder (55) en Karl Joseph Hermann(50) in vof-vorm Rottal GbR in Bechtenrot-Erolzheim. Met drie medewerkers exploiteren ze dit biologische melkveebedrijf met 276 koeien aan de melk en 90 droogstaande/pas gekalfde koeien. De gemiddelde melkproductie bedraagt 8.300 kilo (4,1 vet, 3,2 eiwit). De bedrijfsomvang bedraagt 350 hectare. Hiervan is 130 ha grasland en 220 ha akkerbouw. Het bouwplan omvat: 50 ha mais, 25 ha gras-klaver, 60 ha triticale, 30 ha akkerbonen en 55 ha spelt. |
Steck is één van de drie vennoten van Rottal GbR. De vennootschap is in 1995 door enkele boeren gestart als gezamenlijk landbouwbedrijf, met naast energieproductie ook biologisch melkvee en akkerbouwgewassen. De biogasinstallatie levert het bedrijf meerdere voordelen. De installatie wordt onder andere gevoed met door derden geteelde gangbare mais. Van de controlerende instantie Bioland heeft Rottal toestemming om zeker tot 2024 het digestaat op de eigen percelen te mogen aanwenden. De vaste fractie is bestemd voor de akkers, de vloeibare fractie (met 4,5 kilo stikstof) voor het grasland. Steck: “Deze stikstof heeft een marktwaarde van zeker € 100.000 jaarlijks.” De vaste fractie dient, gemengd met kalk en met 50% droge stof, als ligboxenvulling. „De kalktoevoeging heeft een dubbel doel: het bevordert de diergezondheid en de akkers worden zo bekalkt.”
Ruim € 16.000 per ligplaats
Ruim drie jaar geleden nam Rottal de nieuwe H-stal voorzien van 276 ligplaatsen in gebruik. De totale investering in stal, inrichting en installaties bedroeg € 4,5 miljoen, omgerekend maar liefst € 16.300 per ligplaats. Om de bankfinanciering rond te kunnen zetten, moesten de drie vennoten hun eigendomsgronden als zekerheid inbrengen.
De stal is zeer ruim opgezet met veel hout, voorzien van een degelijke stalinrichting, veel ruimte per koe en een vergaande automatisering waaronder vier robots, automatische voedering, voerkeuken en automatische boxenvulling. Dit alles joeg de bouwprijs fors omhoog.
Het bedrijf telt nu 350 koeien. De droogstaande en verse koeien bevolken een oudere stal en de 150 stuks jongvee zijn op een naburige locatie gehuisvest.
Om de volledige capaciteit van de nieuwe stal zo snel mogelijk te benutten, kocht Rottal enkele complete veestapels. Het resultaat is duidelijk zichtbaar: een gemêleerd gezelschap van Holsteiners, Fleckvieh en Simmentaler bevolken de stal. Zo’n 60% van de dieren kruist Rottal met een Holstein-stier en de rest met een Braunvieh-stier.
Minimale melktijd
Het realiseren van een minimale melktijd vormde de rode draad in het stalontwerp. Uiteindelijk bleven twee melkopties over: een melkcarrousel of vier melkrobots. Steck: “Dagelijks 6 manuren besteden aan melken vinden we inefficiënt. De arbeid hebben we hard nodig. Uitgezonderd de maisoogst voeren we alle werkzaamheden zelf uit.”
Voor Rottal was dit de doorslag om te kiezen voor melkrobots. De bedrijfseigenaren dachten zo het totale werkaanbod op het bedrijf met vier personen te kunnen rondzetten. De praktijk blijkt echter weerbarstig. Op het bedrijf zijn nu zes personen fulltime werkzaam.
Stalinrichting gericht op diercomfort
Conform de eisen van Bioland beschikt elke koe naast 6 vierkante meter stalruimte ook over een niet overdekte uitloopplaats van 4,5 vierkante meter. Het bedrijf past geen weidegang toe. In de stal zijn de dieren verdeeld over vier productiegroepen: 28 liter, 24,5 liter, 20 liter en 15 liter. Midden in de stal is één wachtruimte bij de vier Fullwood M2-robots. Na het melken brengt een zelf uitgedokterd selectiesysteem de dieren terug bij hun groep.
Bij de stalinrichting koos Rottal voor diercomfort, kwaliteit en de lange termijn. In dit kader viel de keuze voor de diepstrooiselboxen op Zimmermann Stalltechnik. “Wat duurder, maar kwalitatief beter en ruimer. De koeien liggen er zichtbaar rustiger en langer in.”
Toch werd ook op de kosten gelet. Zo werd op advies van de stallenbouwer een deel van de voergangen voorzien van een goedkope afscheiding in de vorm van één buis. Steck: “In de eerste maanden kwamen tien koeien op de voergang terecht. Twee moesten we afmaken.” Het voerhek bestaat nu uit drie buizen.
Inbreng
De drie vennoten verpachten ook hun grond aan Rottal. De pachtvergoeding schommelt tussen de € 350 en € 500 per hectare. Daarnaast pacht Rottal gronden van particulieren en 50 hectare van een kloosterorde. Alle pacht wordt betaald in 12 maandelijkse termijn. De melkafzet vindt plaats via een collectief van biologische collega’s. Dit samenwerkingsverband biedt jaarlijks ruim 13 miljoen liter biomelk aan zuivelverwerkers aan, die voor een langere periode kunnen inschrijven en de bio-melk tegen een vaste prijs kunnen afnemen. In 2017 beurde Rottal rond de 54 cent per liter.