Slim met data

Door nieuwe ontwikkelingen in de ICT (onder andere zeer snelle computers, sensoren, gps, elektronische koppelingen) wordt de sector steeds meer data gedreven. Leren van elkaar om zo tot een scherper inzicht en sturing van het bedrijf te komen. Dit is hard nodig in de komende tijd waarin melkveehouders voor belangrijke keuzen staan.

De tijden blijven spannend voor melkveehouders. Daar waar eerder dit jaar grote zorgen over onze sector waren, lijken ontwikkelingen zich nu ten goede te keren. Ik doel dan op het sterk aantrekken van de melkprijs en op de ­af­name van onzekerheden over het realiseren van het fosfaatreductieplan (overigens, alle hens aan dek, we zijn er nog niet), het behoud van de derogatie 2017 en de invoering van de fosfaatwet in 2018. Tegelijkertijd dwingt de marktomgeving tot blijvende alertheid.

Melkveehouders in andere landen zitten ook bepaald niet stil, zoals onlangs bleek tijdens het congres van de European Dairy Farmers. Zij werken hard aan ­zaken als groene energie, nieuwe melk- en huisvestingssystemen en efficiëntere voerstrategieën, met als doel hogere opbrengsten en lagere kosten. Nederland behoort ondertussen tot één van de landen met de hoogste kostprijs per kilo melk. Willen we internationaal concurrerend blijven dan zullen we scherper moeten sturen op kosten en toegevoegde waarde.

Hoe kan de melkveehouder dat doen? Door nieuwe ontwikkelingen in de ICT (onder andere zeer snelle computers, sensoren, gps, elektronische koppelingen) wordt de sector steeds meer data gedreven. Niet alleen op het melkveebedrijf, maar ook in toeleverende bedrijven (voer, genetica), verwerkende bedrijven (melk, vlees, mest) en de supermarkten. Data automatisch verzamelen, ontsluiten en tot waarde brengen is een enorme innovatiekans om bedrijfsresultaten te verbeteren.

Maar valt er dan nog veel te verbeteren? Jazeker! De verschillen tussen soortgelijke bedrijven zijn namelijk enorm. Uit een recente analyse van Flynth blijkt dat de 20% beste melkveehouders 2,5 keer zoveel winst maakt als de rest. Per bedrijf is dit meer dan een jaarinkomen! Hiervoor zijn meerdere oorzaken. Melkopbrengsten zijn hoger (vooral door hogere gehaltes en aandeel weidegang) en de kosten zijn lager (lagere voer- en mestafzetkosten en lagere kosten van werk door derden). En dat bij een vrijwel gelijke bedrijfsomvang in beide groepen.

Rabobank heeft op basis van de vele bedrijfsdata Mijn Bedrijfskompas ontwikkeld. Dit is een online ­bedrijfsvergelijkingstool waarmee melkveehouders kunnen leren van verschillen tussen bedrijven (‘wat doen anderen beter?’) en trends kunnen zien binnen het eigen bedrijf (‘hebben mijn maatregelen effect ­gehad?’). Mijn Bedrijfskompas geeft in één oogopslag inzicht in het verloop van de bedrijfsliquiditeit en een aantal belangrijke financiële kengetallen uit de jaarrekening. De groep waarmee het bedrijf vergeleken kan worden, is eenvoudig zelf in te stellen op basis van verschillende criteria zoals bedrijfsomvang, intensiteit, weidegang en jongvee-opfok. Allerlei kengetallen kunnen vergeleken worden met het gemiddelde van de gekozen vergelijkingsbedrijven waardoor helder wordt waar het bedrijf staat en waar verbeteringen mogelijk zijn. Vanzelfsprekend is anonimiteit gegarandeerd.

Onlangs is de testfase met succes afgerond, en later dit jaar komt Mijn Bedrijfskompas breder beschikbaar. Leren van elkaar om zo tot een scherper inzicht en sturing van het bedrijf te komen. Dit is hard nodig in de komende tijd waarin melkveehouders voor belangrijke keuzen staan, bijvoorbeeld de aanschaf van (toekomstige) fosfaatrechten. Smart farming als antwoord op de concurrentie van buitenlandse melkveehouders.