Met € 2 miljoen naar het buitenland, en dan?

Foto: Guus ten Hove

Melkveehouders met € 2 miljoen eigen geld zoeken hun geluk het beste in Scandinavië. Tenminste, op basis van rendement van een aantal bedrijven dat nu te koop staat. Bij emigratie bepalen natuurlijk meer aspecten de keuze voor het land.

Wat koopt een melkveehouder in een aantal emigratielanden met € 2 miljoen aan eigen geld plus bijpassende financiering uit het betreffende land? Die vraag stelde Melkvee100Plus aan agrarisch emigratiekantoor Interfarms. Geen wetenschappelijk onderzoek maar een manier om te laten zien wat geld in het buitenland waard is.

De landen zijn: Duitsland, Denemarken, Zweden, Canada en Australië. In de grote landen is gekozen voor een bedrijf in een populaire regio waar Nederlandse melkveehouders neerstrijken. De gekozen bedrijven zijn een redelijke afspiegeling van wat er te koop is. De cijfers zijn afkomstig van verkopende partijen die samenwerken met Interfarms. Aan prijzen en berekeningen kunnen geen rechten worden ontleend.

Daarbij de aantekening dat geen enkel bedrijf hetzelfde is; verschillen in aantal koeien en hectares maken snel een verschil in rendement. Harde conclusies mogen volgens Interfarms daarom niet getrokken worden; de vergelijking is vooral een indicatie om inzicht te krijgen in de investeringsmogelijkheden en financiële consequenties per land.

Duitsland

Dat Duitsland vlakbij Nederland ligt is waarschijnlijk één van de redenen dat het steevast bovenaan staat als populair emigratieland voor de landbouw. Kenmerkend zijn de grote verschillen tussen regio’s en type bedrijven. Dat loopt van kleine bedrijven in het zuiden tot grootschalige gemengde bedrijven in het oosten. Ook grondprijzen zijn sterk wisselend maar over het algemeen sterk gestegen als gevolg van de opmars van biogas. Veel bedrijven zijn zelfvoorzienend en minder afhankelijk van dure inkoop van voeders. Financieren is lastiger dan in het nabijgelegen Denemarken; in het oosten van Duitsland is 40 tot 50% eigen geld nodig. In het westen is dat 50 tot 60%.

Op basis van deze financieringsmogelijkheden kan een veehouder met € 2 miljoen eigen geld een bedrijf van € 5,4 miljoen kopen. Dat is nog altijd goed voor 380 koeien en 145 hectare grond, wat vorig jaar een rendement opleverde van € 118.000. Dat is inclusief € 70.000 aan EU-premies.

Denemarken

Denemarken was en is een populair emigratieland voor Nederlandse melkveehouders. Dichtbij, grootschalig, strak georganiseerd en met een sterke focus op kostprijs. Ook is er altijd een groot aanbod aan bedrijven verschillend in omvang. Het gemiddelde bedrijf is met 194 koeien bijna eens zo groot als in Nederland. Grondprijzen liggen globaal tussen de € 15.000 en € 27.000. Een financiering met 15% eigen vermogen is mogelijk.

Na de economische crisis daalde grondprijzen in Denemarken sterk waardoor veel bedrijven in financiële problemen kwamen. Inmiddels zijn de grondprijzen stabiel en zelfs weer licht stijgend.

Het voorbeeldbedrijf met 365 koeien en 265 hectare grond heeft op basis van onze berekening een mooi resultaat van € 253.300. Daarvan is € 80.000 aan EU-premies.

Zweden

Zweden is het Scandinavische land met letterlijk en figuurlijk ruimte om te ondernemen. De Zweedse overheid is meer stimulerend dan remmend om de eigen voedselproductie te behouden. De meeste melkveebedrijven bevinden zich in de zuidelijke provincies. Een belangrijk voordeel voor de melkveehouderij zijn de relatief lage grondprijzen. Met 25% eigen vermogen willen banken financieren voor aankoop van een bedrijf. Zweden kent een vrij stabiele melkprijs van gemiddeld € 0,35 per kilo; voor biologische melk is dat € 0,49 per kilo.

Met de € 2 miljoen eigen geld is hier een bedrijf van € 4,7 miljoen aan te kopen. Het voorbeeldbedrijf telt 500 koeien en 172 hectare grond. In 2020 is een enorm resultaat van € 672.100 gerealiseerd. Dat is onder andere te danken aan de omvang, de gunstige verhouding koeien en grond en een groot aandeel EU-subsidies. Gemiddeld zijn te koop staande bedrijven met zo’n 150 koeien een stuk kleiner

Canada

Eén van de belangrijkste emigratielanden overzee is Canada, en specifiek de provincie Ontario. Er is veel ruimte om te ondernemen maar de verschillen tussen regio’s zijn groot. Melkprijzen liggen met gemiddeld zo’n € 0,50 per kilo een stuk boven het niveau in Nederland. Wel is duur quotum nodig om te mogen produceren. Dat maakt de melkveehouderij op bedrijfsniveau gemiddeld een stuk kleinschaliger dan de bij grote buur, de Verenigde Staten.

Het voorbeeldbedrijf ligt op Prince Edward Island in het uiterste noordoosten. Hier gelden relatief goedkope grondprijzen van € 4.500 tot € 18.000 per hectare. Financiering is mogelijk vanaf 35 tot 40% eigen vermogen. Met de 100 koeien en 113 hectare grond in eigendom wordt een rendement gemaakt van € 62.000. In tegenstelling tot de Europese landen ontvangen boeren hier geen inkomensondersteuning.

Australië

Net als Nieuw-Zeeland heeft Australië altijd een aantrekkingskracht gehad op Nederlandse melkveehouders. Het gigantische land heeft een paar gebieden met veel melkvee zoals in New South Wales en Victoria. Dat zijn regio’s met meer regenval en irrigatie. Het land kent veel ruimte, geen quota’s en weinig subsidies. Financiering van de aankoop van een melkveebedrijf is mogelijk tot 60% van de waarde van onroerend goed.

Het voorbeeldbedrijf telt tot aan 300 melkkoeien en 180 hectare grond. Daarmee is een nettoresultaat te behalen, na aftrek van financieringskosten en lonen voor familie en derden, van € 81.000.

Eigen geld rendeert

Met enige voorzichtigheid is te stellen dat Zweden en Denemarken op basis van het potentiële rendement interessante landen zijn om te investeren. Ook aspecten als ruimte en de sociale omgeving zijn gunstig.

Natuurlijk zijn er een aantal kanttekeningen bij deze benadering te plaatsen. Zo geldt in het algemeen dat de locatie bepalend is voor de mogelijkheden en daarmee ook het rendement. Toch geven ze volgens Richard Roddenhof, emigratie coördinator bij Interfarms, wel een goed beeld van de mogelijkheden om eigen geld te laten renderen. Daarbij tellen ook voordelen als mogelijkheden tot schaalvergroting en een minder zware financiering. Hij benadrukt wel dat het succes van de nieuwe onderneming vooral afhangt van de vaardigheid en voorkeuren van de ondernemer. “Dat is heel persoonlijk en is lastig om in deze vergelijking mee te nemen.”

Hij vindt overigens dat veehouders zich niet moeten blindstaren op alleen de financiële cijfers, maar zich ook goed moeten oriënteren op het toekomstige land.

Duitsland

Bedrijf ligt in Mecklenburg-Voor-Pommeren, in het noordoosten van Duitsland. Het bedrijf telt zo’n 380 melkkoeien en 300 hectare grond waarvan 170 hectare bouwland en 130 hectare grasland. Daarvan is 145 in gebruik en dus bij de koop inbegrepen. Van de eigen grond is ruim 7 hectare natuurgrond en krap 7 hectare bosgrond. Het bedrijf omvat 2 stallen waarvan de jongveestal met 270 ligboxen in 2015 is gebouwd. De koeien worden gemolken in een 2×20 zij-aan-zij melkstal. De melk gaat in een 30.000 liter buitensilo. Het erf meet zo’n 3 hectare waar ook de bedrijfswoning uit 2010 op staat. De prijs voor dit object is € 5,4 miljoen.

Denemarken

Denemarken kent veel melkveebedrijven die te koop staan.
Het voorbeeldbedrijf ligt nabij Varde in het zuidwesten van Jutland. Het is een regio waar veel Nederlanders zijn neergestreken. Het bedrijf heeft 365 koeien en 300 stuks jongvee op 265 hectare grond. Er staan twee ligboxenstallen waarvan de jongste voor 300 koeien in 2014 is gebouwd. Daarin staan vier melkrobots en een 1×5 melkstal voor verse en attentiekoeien. Op het erf staan verder diverse silo’s en een royale bedrijfswoning. Op een kilometer afstand ligt een jongveelocatie met een stal uit 1995 en 2001 en een bedrijfswoning. De prijs is € 7,2 miljoen.

Zweden

Het Zweedse melkveebedrijf ligt nabij Laholm, gelegen aan de kust in het uiterste zuidwesten van het land. Het bedrijf ligt midden in het melkgebied van Zweden. Op circa 172 hectare worden 300 koeien gemolken met bijbehorend jongvee. Van het eigen areaal is 164 bouwland. Daarnaast is er nog 300 hectare pachtgrond in gebruik. In deze regio zitten nagenoeg geen stenen in de grond en teelt van mais gaat prima. Hoe hoger in Zweden, hoe lastiger vanwege het koudere klimaat. De stallen zijn gebouwd in 2012 en 2013. Het bedrijf ontvangt in totaal € 240.000 aan EU-subsidies. Op het erf staan twee bedrijfswoningen. De vraagprijs is omgerekend € 4,7 miljoen.

Canada

Op het eiland Prince Edward in het noordoosten van Canada staat een modern melkveebedrijf te koop. Het bedrijf omvat afgerond 140 hectare grond en 100 melkkoeien en 85 stuks jongvee. De grond bestaat uit ruim 110 hectare bewerkbaar land. Er is verder 80 hectare grond te pachten. Op het bedrijf staat een nieuwe ligboxenstal met 82 ligboxen en een strohok voor 30 koeien. Door deze om te bouwen naar ligboxen zijn maximaal 126 koeien in de stal te huisvesten. Het bedrijf is recent uitgebreid met land en quotum, een systeem voor tochtigheidsdetectie en vijf nieuwe bunkersilo’s. Er staat een royale, karakteristieke bedrijfswoning. De vraagprijs is € 7,3 miljoen.

Australië

Voor Australië is de berekening gemaakt voor een voorbeeldbedrijf gelegen in New South Wales, in het zuidoosten van het land. Naast Victoria en Tasmanië is dat één van de drie regio’s waar de meeste Nederlandse melkveehouders een plek vinden. Dit bedrijf biedt plaats aan 300 melkkoeien op een totaal areaal van 180 hectare. Het klimaat en kwaliteit van de grond zijn zeer bepalend voor de mogelijkheden en prijzen. Landbouwgrond geschikt voor melkveehouderij is in Australië verkrijgbaar vanaf € 9.500 per hectare. Een voordeel is de relatief eenvoudige huisvesting. De prijs voor een dergelijk object is omgerekend € 3,37 miljoen.

Onderschat niet de sociale impact van emigratie

De meeste Nederlandse emigranten die voor een nieuw gezinsbedrijf vertrekken, komen terecht in de buurlanden in de EU of in één van de Engelstalige landen: Verenigde Staten, Canada, Nieuw-Zeeland en Australië. Deze vier landen hebben historisch al veel Nederlandse immigranten binnengelaten. Er is economische en politieke stabiliteit en de cultuur is, in grote lijnen, vergelijkbaar met die in West-Europa.
Er zijn vele valkuilen bij emigratie, maar die zijn volgens emigratiedeskundigen fors te beperken door goed voorbereid te zijn. Goede en minder goede ondernemers in Nederland zijn dat ook in het buitenland. Als het ergens op stukloopt, is het meestal op het sociale aspect. Onderschat wordt nogal eens de impact van emigratie voor het gezin. Het is daarom belangrijk eerst in het land te verdiepen. Niet alleen de harde kanten, maar ook de sociale aspecten. Praat met Nederlanders die er al wonen en ga er zeker een aantal keer zelf kijken.