Mageremelkpoeder trekt kar EU-zuivelmarkt

De laatste maanden zitten de basiszuivelprijzen in de Europese Unie in de lift. Mageremelkpoeder springt eruit. Niet alleen de prijs van dit product schiet omhoog, ook de export is fors gestegen.

De prijzen voor basiszuivel in de ­Europese Unie hebben de afgelopen maanden wisselende mutaties laten zien. De meest opvallende prijsbeweging was er voor mageremelkpoeder. De markt heeft geen last meer van poeder dat nog in interventie ligt en dat is goed te zien in de prijsontwikkeling. Zeker in de laatste maanden heeft de prijs voor mageremelkpoeder de weg omhoog gevonden. Hoewel de prijs in juni een dipje kende, is deze vanaf januari opgeklommen van iets minder dan € 1.700 per ton naar bijna € 2.500 per ton ­medio oktober.

De botermarkt laat juist een tegengesteld beeld zien. In de eerste weken van het jaar was er nog een prijsstijging, maar daarna zakte de prijs langzaam naar het dieptepunt van € 3.370 per ton in augustus. Daarna is de boterprijs begonnen aan een voorzichtig herstel, maar het prijsniveau van begin dit jaar, € 4.390 per ton, is nog lang niet in zicht. ­Momenteel is het zo dat de verkoop van verse boter redelijk goed loopt. De afzet van blokboter richting de industrie is echter een stuk minder vlot. Omdat er nog redelijk wat in ­opslag zit, kan de prijs na de feestdagen wel eens gaan dalen.

Melkproductie groeit

De belangrijkste exporteurs van zuivel zien dat de melkproductie dit jaar weliswaar groeit, maar dat gebeurt wel met mate. Uit cijfers van het Amerikaanse landbouwministerie USDA blijkt dat de melkproductie in de Verenigde Staten in de eerste drie kwartalen uitkomt op 74,6 miljoen ton. Dat is een groei van 0,2% ten opzichte van diezelfde periode vorig jaar, toen 74,5 miljoen ton werd geproduceerd door de melkveesector in de VS. In Nieuw-Zeeland, waar het productieseizoen loopt van juni tot en met mei, is in het nieuwe seizoen tot dusver 4,56 miljoen ton geproduceerd. Een groei van 0,73% ten opzichte van dezelfde periode vorig seizoen, blijkt uit cijfers van Dairy Companies Association of New Zealand (DCANZ).

Ook in de Europese Unie ligt de melkproductie boven die van vorig jaar. Tot en met augustus is, volgens cijfers van Eurostat,
0,4% meer melk geproduceerd. In totaal komt de productie daarmee op 108,02 miljoen ton melk. Wat opvalt is dat het vooral de kleinere producenten zijn die meer melk leveren dan vorig jaar. Grote landen zoals Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland laten een daling van de melkproductie zien in de eerste acht maanden van dit jaar.

Rabobank schrijft in haar zuivelupdate van september dat die krimp in de melkproductie vooral te wijten is aan de droogte in grote delen van Europa. Die droogte zorgt volgens Rabobank voor een tekort aan bodemvocht en dat heeft invloed op ruwvoerposities van melkveehouders. Het tekort aan ruwvoer gaat ook in de komende maanden nog zijn invloed hebben op de melkproductie in dit deel van Europa. Toch zijn de problemen minder groot dan vorig jaar.

Flinke groei zuivelexport

Dat de melkproductie groeit, betekent niet dat er direct druk op de verwaarding van de melk staat. De Europese zuivelexporteurs hebben in de eerste acht maanden van het jaar flink meer zuivelproducten verscheept dan vorig jaar. Vooral de export van mageremelkpoeder heeft een vlucht genomen. In de eerste acht maanden exporteerde de EU bijna 700.000 ton mageremelkpoeder, blijkt uit cijfers van de Europese Commissie. Vorig jaar was het in diezelfde periode iets meer dan 530.000 ton. China is dit jaar met bijna 92.000 ton de belangrijkste afnemer. Algerije, dat vorig jaar nog het meeste mageremelkpoeder afnam van de EU, is nu duidelijk minder actief. De uitvoer naar dit land daalde met 28% naar 73.294 ton.

Naast mageremelkpoeder werd ook meer boter en kaas geëxporteerd. De uitvoer van boter groeide met 23%, terwijl de export van kaas tot en met augustus 3% hoger lag dan vorig jaar. De uitvoer van vollemelkpoeder daalde met 16%.