Kosten killen

Aan overmatig afdekken op de termijnmarkt, speculeren dus, zijn financieel zeer goed draaiende bedrijven kapot gegaan. Je kunt beter snoeien in kosten!

Cut costs!! Dat zag ik in grote letters op een whiteboard staan in het kantoortje van een grote Amerikaanse melkveehouder. Het was rond 2014, een van de beste jaren die de Amerikaanse melkveehouderij ooit beleefde. Toch zag de ondernemer de noodzaak op de kleintjes te letten. “Kosten lopen sluipenderwijs op”, gaf hij aan. “Geen enkel probleem als de marge goed is. Maar als de prijzen eenmaal omdraaien, zit je snel in de penarie.”

Het verleden leert dat de kostprijs de opbrengstprijs volgt. In perioden met lage melkprijzen zien veehouders kans om stevig in de kosten te snijden. Bij oplopende marges duiken de minder nodige uitgaven op. Een deel daarvan betreft zaken waar je nauwelijks of geen invloed op hebt. Denk aan voerprijs, rente, brandstofprijzen. Andere oplopende kosten zitten in de bedrijfsstructuur: meer ingehuurde arbeid of toch maar aan de loonwerker uitbesteed werk, kosten voor arbeidsgemak en -plezier en die nieuwe trekker die net een slag te groot is maar zo makkelijk werkt. Jazeker, hobby mag geld kosten. Maar de kosten lopen wel door als het tij keert.

En keren, dat doet het tij een keer. What goes up, must come down. Dat geldt ook voor de melkprijs. Iedereen weet dat 60 cent geen blijvertje is. Het toonaangevende analistenbureau Girafood verwacht dat de melkprijs de komende vijf jaar gemiddeld 45 tot 50 cent zal zijn, waarbij de grote exporteurs van zuivel aan de bovenkant van die range zullen uitkomen. Het goede nieuws: dat is dus ruim een dubbeltje meer dan wat een jaar geleden te horen viel. Het slechte nieuws: dat is 15 cent minder dan wat we nu kennen. Oftewel: de riante marge van nu zal stevig zakken.

Het is dus zaak de kosten onder de loep te nemen, in de aanloop naar die prijsdaling. Is het wel nodig zoveel werk uit te besteden? Waar en hoe kan de efficiëntie nog omhoog en wat vraagt dat dan? Kijk daarbij vooral naar het voerverbruik want de voerkosten maken wel een flink deel van de directe kosten uit. Vergeet ook het energieverbruik niet, ook al heb je zelf panelen op de daken liggen.

Daarnaast is afdekken van risico’s altijd te overwegen. Voorkoop dan wel werken met termijnmarkten dus. Moet je de rente vastzetten, de voerprijs en de melkprijs? Jazeker, er is stevige discussie gaande over de MTC. Veel deelnemers zijn teleurgesteld omdat ze forse bedragen moesten bijstorten. Dat is inderdaad het risico bij werken op de termijnmarkt. Uiteindelijk realiseren ze wel de ongeveer de afgedekte melkprijs, zowel in periodes dat de markt explodeert als dat die instort.

Het langdurig vastleggen van de huidige hoge prijs is niet onverstandig. Hier is het nog vrij onbekend, in de Verenigde Staten dekken bijna alle grote melkveehouders hun prijs deels af. Leg echter nooit meer vast dan wat je op jaarbasis kunt leveren. Dan is het enige risico dat je loopt dat je de maximale prijs, als die hoger uitvalt dan nu, niet meemaakt. Als je meer dan je jaarproductie vastlegt, dan ben je aan het gokken, of mooier gezegd: speculeren. Ik heb mooie, financieel zeer goed draaiende bedrijven aan speculeren op de termijnmarkt kapot zien gaan. Ik heb er geen een kapot zien gaan aan het – overmatig – snoeien in kosten. Pak die handschoen dus op.