Familie Houtenbos is voor de tweede keer in zes jaar verhuisd naar een nieuwe locatie. In 2015 stapten de vennoten van 50 koeien op een grupstal door naar 120 koeien. Op hun nieuwe stek in Schagerbrug melken ze nu 160 koeien.
Bij de eerste aanblik van het melkveebedrijf van vof Houtenbos in Schagerbrug is direct duidelijk dat het om een redelijk nieuw bedrijf gaat. “De ligboxenstal is in 2013 gebouwd en het woonhuis in 2019”, vertelt Chris Houtenbos. Hij nam samen met zijn vrouw Danique eind juni zijn intrek in hun nieuwe woning. Terwijl de koeien al op 7 mei zijn overgegaan. “Het is alsof we hier al tien jaar zitten, het voelt goed en het melken gaat gewoon door zoals altijd”, zegt Danique Houtenbos.
‘Beter direct doorstappen naar plek waar je verder kunt’
In Schagen, 5 kilometer verderop, lag hun melkveebedrijf dicht op de bebouwing. “Daar zou uitbreiding op langere termijn waarschijnlijk lastig worden. Dan kun je beter maar direct doorstappen naar een plek waar je verder kunt”, zegt Chris. Zij kregen die kans via het goede contact met een veehouder in Schagerbrug, die ging stoppen. “Hij wilde graag dat wij zijn bedrijf kochten. Hij gunde het ons en wij zagen dat wel zitten. De stal op deze plek biedt plaats aan 160 koeien en 70 stuks jongvee en heeft 75 hectare grond aan één blok. Daar zijn we heel blij mee, want dat werkt supermakkelijk. In Schagen was de huiskavel maar 25 hectare.” De 3+1-stal op de nieuwe stek heeft een emissiearme vloer en is uitgerust met waterbedden en een grote ruimte met stro voor afkalfkoeien. Het bedrijf en de grond in Schagen is verkocht. “We pachten nu nog een deel van die grond en onze droge koeien lopen nog op de oude locatie”, zegt Danique.
Overgang naar nieuwe plek
Voor de overstap naar Schagerbrug was extra financiering nodig. “Onder andere voor de overname van fosfaatrechten van 40 extra koeien”, vertelt Chris. In 2015 leverde de verhuizing van de koeien van Waarland naar Schagen door de grote overgang van grupstal naar ligboxenstal veel stress op. Daarom besloten de vennoten om deze keer hun vee zelf te verplaatsen. “We hebben in vier ritjes met drie veewagens achter de trekker het vee overgebracht. De koeien hadden veel minder stress dan via transport in een grote veewagen”, vertelt Danique. “De koeien waren snel gewend in de nieuwe stal en de productie ging zelfs omhoog. Onder andere omdat er meer gras stond voor weidegang.” Ook het melken in de 2×20 swingover zij-aan-zijmelkstal verliep probleemloos. “Onze koeien waren op de oude locatie al gewend aan een 2×12 zij-aan-zijmelkstal. In die stal zat een trap richting de melkstal, nu is er een vlakke vloer, waardoor de koeien nog beter doorstromen”, merkt Chris.
Eenvoudig houden
De maten willen efficiënt werken en houden het graag simpel. “We houden niet van te veel toeters en bellen. We voeren een basisrantsoen met niet te veel verschillende producten. We voeren één keer daags met de voermengwagen gevuld met twee derde gras, een derde mais, bierbostel en een mineralenmix met extra magnesium en zout.”
In de melkstal krijgen de koeien 1 tot 4 kilo krachtvoer per koe per dag en in een aparte krachtvoerbox gemiddeld 3 kilo krachtvoer (maximaal 7 kilo). De droge koeien vreten vers gras of krijgen (natuur)kuilgras en droogstandsmineralen. “Bij de droge koeien zorgen we voor een simpel rantsoen met droog kuilgras of hooi en letten we op een goed gevulde pens. Wij zien dat de verse koeien goed en rustig opstarten”, vertelt Chris, die aangeeft dat de Triple A-fokkerij met Fries Hollandse (FH) koeien daar ook aan bijdraagt. Hij fokt graag niet te grote, sterke koeien, die goed in balans zijn en oud worden. “Een FH-koe geeft zichzelf minder weg dan een Holstein en dat geeft minder problemen rondom afkalven. We hebben 20 zuivere FH-dieren, die we zo zuiver mogelijk houden.”
Het gras maaien, hakselen en inkuilen is uitbesteed aan de loonwerker. De Noord-Hollanders letten vooral op voldoende bemesten, kijken naar het gras en bij goed weer gaan ze gras maaien en inkuilen. “De eerste snede konden we pas begin juni maaien. Daar kwam een zware snede met minder suiker van af. Voor een goede conservering hebben we er voor de zekerheid een toevoegmiddel met melkzuurbacteriën aan toegevoegd.”
Verder optimaliseren
Omdat voer momenteel erg duur is, willen de vennoten hun grasland verbeteren via doorzaai en graslandvernieuwing. Ook mollenbestrijding is hierin belangrijk. Voor een goede ventilatie in de stal zijn bomen gekapt naast de stal en er zijn plannen om de vloer in de ligboxenstal op te ruwen. “De koeien lopen te voorzichtig en de klauwen slijten onvoldoende. Gezonde klauwen is sowieso een aandachtspunt. Voorheen hadden onze koeien zoolzweren, nu zien we meer Mortellaro.” Houtenbos lost dat op door elke twee weken de klauwbekapper te laten komen en door meer voetbaden te plaatsen. Daarnaast gaan de vennoten de routing in de stal nog aanpassen door te zorgen voor een doorloop over de voergang achter in de stal. Het jongvee komt daarom op een andere plek in de stal.
De kalversterfte, exclusief doodgeboortes is nul procent. “We verstrekken onze kalveren kunstmelk van Alpuro met een opbouw- en afbouwschema. Er is wel eens een kalf met diarree, maar na twee keer water met electrolyten, knappen ze vaak snel op”, vertelt Danique. De biestvoorziening en -kwaliteit is goed op orde. “Binnen een half uur na geboorte van een kalf heeft ze altijd wel de eerste biest gehad. Daarnaast testen we de biest altijd op de brixwaarde en vriezen we alleen biest in met een hoge brixwaarde.” Voorheen was het melkveebedrijf in Schagen IBR- en BVD-vrij, salmonella onverdacht en had het de paratbc-status A. Vanwege de verhuizing moeten de koeien opnieuw op IBR- en BVD-antistoffen worden getest.
Positieve pr voor landbouw
Familie Houtenbos zet zich graag in om de melkveehouderij positief op de kaart te zetten en kiest ook bewust voor volledig weidegang. “Twee jaar geleden zijn we begonnen met boerderijeducatie en huisverkoop”, zegt Danique. “We hebben een melktap en verkopen boerenzuivel aan huis. Vanwege de corona-pandemie nam de animo voor uitstapjes naar ons bedrijf enorm toe. Mensen komen vaak met hun kinderen en vinden het een leuk uitje. Wij vinden het belangrijk om uit te leggen hoe het eraan toe gaat op een melkveebedrijf en waar de melk vandaan komt.”
Naam: Chris Houtenbos (28) in VOF met zijn ouders Paul (64) en Caroline (61). Woonplaats: Schagerbrug (N.H.) Bedrijf: Houtenbos melkt 160 koeien en houd 70 stuks jongvee. Er is 100 hectare grond in gebruik, waarvan 20 hectare natuurland. Het bouwplan bestaat uit 82 hectare grasland en 18 hectare mais. Chris verricht samen met zijn vader Paul de meeste arbeid op het bedrijf. Danique (26), de vrouw van Chris, houdt zich bezig met boerderijeducatie en huisverkoop. Het rollend jaargemiddelde is 9.200 kg melk met 4,41% vet en 3,61% eiwit. FrieslandCampina neemt de melk af.
Strategie: uitgebreid door aankoop van een melkveebedrijf op een nieuwe locatie, op dit moment optimaliseren de vennoten de bedrijfsvoering.