Robotmelken neemt overhand

Waar we in Nederland in 2010 volgens Stichting KOM nog 19.304 melksystemen telden, molken we in 2020 nog met 15.581 systemen. In 2010 stonden er 2.252 operationele melkrobots, in 2020 al 4.479. Het aandeel melkrobots in Nederland is in 10 jaar tijd dus van ongeveer 12% gestegen naar bijna 29%. De visgraatmelkstal is op dit moment nog koploper maar gaat deze positie de komende jaren afstaan aan de melkrobot.

Jonge, gebruikte robots blijken zeer gewild onder melkveehouders die een goedkope uitbreiding zoeken of het automatisch melken een paar jaar willen proberen. André de Leeuw van DeLaval: ‘’Jonge robots zijn binnen no-time weg. Vaak worden ze ingezet bij bedrijven die graag een robot extra willen, maar ook bij bedrijven die van traditioneel melken over willen schakelen naar automatisch melken vinden deze robots snel een weg.”

Robotverkoop stijgt

De robotverkoop is bij alle fabrikanten gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. ‘’Vanaf maart gingen we in (gedeeltelijke) lockdown en hebben we snel geschakeld door online en met kleinschalige evenementen de melkveehouders te bereiken. Denk hierbij aan de social-mediakanalen en door bijvoorbeeld webinars te organiseren.” vertelt Wybren Jongbloed van Lely. ‘’Toch wil je als klant graag de robot in het echt zien, wanneer je op het punt staat om de beslissing te maken. Gelukkig zijn er nog wel mogelijkheden om dit binnen de regels te doen.”

Ook bij GEA hebben ze een goed jaar achter de rug. Na problemen met condens dat in de camera’s terecht kwam, heeft GEA Farm Technologies Nederland alle gebruikers collectief een oplossing geboden. Anton Koops van GEA: ‘’Dit zorgde ervoor dat het vertrouwen herstelde en dat er 70% meer robots zijn verkocht dan het jaar ervoor.” Ook de andere fabrikanten gaven aan meer robots verkocht te hebben dan om 2019.

Batch-melken in beginfase

Fullwood bracht met het Batch-Milking 4.0 een nieuw systeem op de markt. Hiermee melken meerdere robots tegelijk op vaste ­tijden, net als bij een melkstal. De robots staan dan in groot plein waar koeien in een wachtruimte op hun beurt wachten. Jan van de Wetering van Fullwood: ‘’Met name voor grote bedrijven die de regelmaat van het melken niet op wilden geven konden we zo een oplossing aanbieden met het batch-­melken. Vooral voor bedrijven vanaf ongeveer 400 koeien kan het interessant zijn wanneer goed personeel lastig te vinden is. Ook creëert het meer rust bij weidegang.”

Batch-melken is een alternatief voor de ­robot-draaimelkstallen die we ook kennen van GEA en DeLaval. DeLaval zal de AMR-­robotcarrousel echter niet meer in Nederland verkopen. Dit vooral omdat de omvang van de meeste bedrijven te klein is in Nederland. Delaval kan als alternatief het batch-melksysteem aanbieden. Ook SAC en BouMatic kunnen dit aanbieden. Erik-Jan van Gilst van BouMatic: ‘’Het is belangrijk dat je rekening houdt met de groepsgrootte in de wachtruimte. De ruimte moet net als bij traditionele melkstallen binnen een uur leeg zijn. Zo voorkom je dat de zwakkere koeien in lage rangorde te lang op hun poten moeten blijven staan.’

SAC adviseert het batch-melken niet per sé aan, maar kan de klant wel in dit systeem voorzien. Lely blijft het liefst zo ver mogelijk bij het batch-melken vandaan. Jongbloed: ‘’Uit onze jarenlange onderzoeken en ervaring weten we dat de koe het beste presteert wanneer ze zelf keuzes kan maken. Bij batch-melken verlies je de arbeidsbesparing en ­gezondheidsaspecten van vrij koeverkeer waardoor je niet maximaal de voordelen van het automatische melksysteem benut. Onze robot is ook prima geschikt voor grootschalige bedrijven en dat blijkt ook uit de enorme groei van de vraag naar melkrobots in het segment van 500 melkkoeien en meer.”

Volgens van Gilst is de drempel voor robotmelken lager dan ooit. ‘’Het vereist geen grote kennis van software of data meer. Iedereen kan tegenwoordig de robots bedienen en dat maakt dat elke leeftijdsgroep er mee uit de voeten kan.” Ook Bart Gieling van SAC merkt dat naast de jonge ondernemers die kiezen voor flexibiliteit en automatisering ook juist de ondernemers in de laatste fase van hun carrière juist kiezen voor de robot. ‘’Vaak is de fysieke arbeidslast een extra reden om over te schakelen naar automatisch melken. Echter is het niet aan te geven welke specifieke doelgroep het meest voor een melkrobot kiest, omdat het automatisch melken in zijn geheel gewoon toeneemt.”

Hapklare acties in plaats van ruwe data

De steeds groter wordende stroom van data vereist een overzichtelijke weergave. De Leeuw: ‘’Data is het beste overzichtelijk te houden door kant-en-klare instructies aan te bieden. Zeker ook bij het werken van personeel is het duidelijk wanneer je communiceert in de vorm van protocollen met simpele en doeltreffende actiepunten.” Om de gigantische datastroom te kunnen verwerken geven de fabrikanten aan dat een actueel managementplatform belangrijk is. Zo rolt Lely het nieuwe Horizon-platform verder uit. Het systeem combineert met slimme algoritmes de individuele koedata uit de Lely-producten met informatie van derden in één app. Ook GEA geeft aan dit jaar met een opvolger van het huidige managementsysteem te komen.

Klik hier om de tabel te downloaden