Veel biologische melkveehouders voldoen ruimschoots aan de Europese eisen. Met aanvullende normen kan dit gemakkelijker aan de consument worden uitgelegd.
Triest maar waar: veel consumenten weten nog steeds niet de belangrijkste verschillen tussen biologisch en gangbaar geproduceerde melk op te noemen. Ondanks de tomeloze inzet van verscheidene biologische melkveehouders, en de verwerkers van biologische melk blijkt het nog niet zo eenvoudig om deze boodschap aan consumenten over te brengen. Misschien is het daarom niet verwonderlijk dat een pak halfvolle melk van Campina voor een hogere prijs in de schappen staat dan een pak biologische melk. Wat maar weer laat zien dat goede marketing een vak apart is.
Desondanks is duurzame voeding hot. Jaarlijks gaat er in Nederland voor bijna €2,5 miljard, op een totaal van ruim €40 miljard, aan duurzaam voedsel de toonbank over, zo blijkt uit cijfers van het LEI. Hiervan wordt 40 procent onder het biologisch keurmerk verkocht. De rest gaat onder duurzaamheidskeurmerken als Fairtrade, Beter Leven en het Milieukeur de toonbank over.
Biologisch best gekende keurmerk
Jaarlijks wordt er in Nederland bijna €4,5 miljard aan zuivel besteed. Duurzame zuivel is goed voor een kleine €300 miljoen, waarvan €214,5 miljoen biologisch. Wat betreft duurzaamheidskeurmerken is ‘biologisch’ veruit het best gekende keurmerk. Consumenten noemen de dier- en milieuvriendelijke wijze van produceren als argumenten om voor bio-producten te kiezen. Wat deze ‘vriendelijker’ manier van produceren inhoudt, ontgaat echter menigeen. Desondanks heeft de vereniging van biologische melkveehouders, De Natuurweide, een lijst opgesteld met aanvullende eisen waaraan op korte termijn alle biologische melkproducenten moeten voldoen. Dit jaar moet een en ander worden afgetikt met de melkverwerkers. Zij kunnen, bij voldoende draagvlak, de aanvullende eisen borgen in de leveringsvoorwaarden. Controle-organisatie Skal heeft laten weten wel op extra eisen te willen controleren, maar dat zij bij overtreding geen sancties op kan leggen. De vraag die bij het initiatief van De Natuurweide rijst, is waarom gekozen wordt voor extra regels als de huidige regels al moeilijk aan consumenten uit te leggen zijn.
Hoofddoel niet de teugels aanhalen
Bestuursleden van De Natuurweide maken duidelijk niet zozeer de teugels te willen aanhalen. Veel van de 361 biologische melkveebedrijven voldoen immers al aan de strengere normen. Doel is vooral beter te kunnen uitleggen wat de biologische melkveehouders nu al toepassen. Veel weidegang, een zo laag mogelijk antibioticagebruik, het gebruik van regionaal geteelde voeders en ga zo maar door. Ze zijn zich ervan bewust dat goede communicatie nodig is om dit op de consument over te brengen. Als je dit wil communiceren moet het wel geborgd zijn.
CBL-directeur Marc Jansen reageert enthousiast op de plannen van De Natuurweide. Vooral het signaal dat melkveehouders zich willen inzetten om biologische zuivel echt als merk in de markt te zetten klinkt hem als muziek in de oren: niet wijzen naar de supermarkten, maar zelf verantwoordelijkheid nemen voor de verkoop van je product.
Kees Romijn, voorzitter van de LTO-vakgroep melkveehouderij, vindt het een goede zaak dat de biologische melkveehouders de bakens verzetten. Het is volgens hem noodzaak. Hij noemt biologisch een fantastisch merk. Een niche die nadrukkelijk een positie in de markt heeft ingenomen. Maar ook in de gangbare melkveehouderij worden grote stappen gezet wat betreft verduurzaming.
De Natuurweide geeft aan niet zozeer de teugels te willen aanhalen, maar veehouders die de kantjes ervan af lopen, een halt toe te roepen. Het zijn er misschien niet veel, maar in de huidige tijd is niet veel nodig om een ijzersterk imago schade te berokkenen. Een goede profilering is noodzaak om naar de toekomst toe bestaansrecht te houden.
Biologisch blijft voorlopig nichemarkt
Hoewel niet te verwachten valt dat de biologische melkveehouderij in Nederland op korte termijn meer dan een nichemarkt wordt, zijn er zeker mogelijkheden. De biologische melkveehouderij is, zeker op dit moment, een aantrekkelijk niche met groeipotentieel. In tegenstelling tot de gangbare melkprijs bleef de biologische melkprijs recent op niveau. Naar verwachting blijft bio voor een selecte groep melkveehouders, momenteel 361, goed voor zo’n 160 miljoen liter melk, een interessante markt. Alleen het feit dat zuivelverwerkers nog steeds zo’n 30 miljoen liter melk importeren uit landen als Engeland en Denemarken geeft al aan dat de vraag momenteel goed is. In deze vraag kunnen ook nieuwe Nederlandse bioboeren voorzien. Vooral voor extensieve melkveehouders met een productie lager dan 12.000 kilo melk per hectare is omschakeling een van de opties om het inkomen te verbeteren. De vraag is momenteel goed en als de sector in staat is zich blijvend te onderscheiden, lijkt een prijsverschil van ruim een dubbeltje met de gangbare melkprijs volgens marktdeskundigen meer dan reëel.
‘Samenwerking binnen de keten essentieel’
De Natuurweide wil aanvullende normen voor de biologische melkveehouders. De extra regels zijn volgens bestuursvoorzitter Theunis Jakob Slob nodig voor een duidelijk profilering van de sector richting de consument.
Wat is de belangrijkste reden om de normen voor biologische productie van melk nog dit jaar aan te passen?
“Aan de ene kant gaat het om het creëren van duidelijkheid. De huidige teksten in de EU-wetgeving laten te veel ruimte voor interpretatie. Daarnaast pakken we nadrukkelijk de handschoen op naar de toekomst. We willen meer samenwerking binnen de keten en daar horen wat ons betreft ambities bij.”
Hoe gaan jullie de aanvullende normen uitleggen aan de consument?
“Bij het opstellen van de plannen zijn verschillende Ngo’s betrokken. Op deze manier hebben we burgers proberen te betrekken. Ook in de toekomst willen we nadrukkelijk het gesprek met de consument aangaan. Het ligt in de kern van onze ambitie om als sector niet geïsoleerd te werk te gaan.”
Wat te doen met de geïmporteerde melk?
“Daar moeten we samen met de melkverwerkers nog een goede formule voor vinden. Het is in ieder geval niet zo dat we tegen de import van biologische melk zijn.”
Bent u niet bang dat koele rekenaars de idealisten binnen de biologische melkveehouderij te veel in de weg gaan zitten?
“Ook als idealist mag je natuurlijk blijven rekenen. Het is goed om te zien dat de biologische melkprijs nu minder last heeft van de ontwikkelingen op de wereldmarkt. Daar hebben we als sector hard aan gewerkt. Het is te hopen dat ook de gangbare melkprijs snel weer aantrekt.”
Hoe ziet de Nederlandse biologische melkveehouderij er in 2020 uit?
“Bio blijft een niche maar ik verwacht zeker verdere groei. In 2020 is het aantal biologische melkveehouders de 400 zeker gepasseerd. Ook het volume melk is verder toegenomen. De samenwerking binnen de keten is sterk verbeterd en alle partijen ontvangen of betalen een ‘eerlijke’ prijs. Ik kan het niet genoeg benadrukken: samenwerking blijft essentieel. Daarin liggen grote kansen.”
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht