Goedkopere bijproducten

Bijproducten bleken de afgelopen jaren negen procent te duur. Een prijsverlaging ligt om meer redenen voor de hand.

Bijproducten voer je vooral omdat ze de voerkosten drukken. De marktprijs van de meest gebruikte is immers lager dan hun voederwaardeprijs. Dus: bijproducten voeren leidt tot winst, en hoe meer voeren, hoe groter die winst. Bijkomend voordeel van bijproducten voeren is dat ze rantsoenen vaak ook smakelijker maken.

Helaas zit het met die voerkosten anders dan iedereen aanneemt. Dat is de verrassende uitkomst van een grote, meerjarige analyse van Flynth. Die toont dat veelgebruikers, bedrijven met een verbruik van € 155 aan bijproducten per koe per jaar een lager saldo per koe realiseren dan gebruikers die helemaal geen bijproducten voeren, of weinig (voor € 13 per koe per jaar).

Het saldo was bij de veelgebruikers van 2009 tot en met 2014 continu rond € 1,50 per 100 kilo melk lager. Bij ruim 8.500 kilo melk is dat bijna € 13 per koe per jaar gemist saldo bij een € 142 hoger gebruik aan bijproducten. Daarmee zijn die bijproducten zo’n 9 procent te duur. En dat niet alleen in 2014, nee, over alle onderzochte jaren sinds 2009.

Deze kennis gaat de markt veranderen. Het gros van de gebruikers zal, met dit in het achterhoofd, de aankoop van bijproducten heroverwegen. Ze zullen minder makkelijk bijproducten bestellen en vervoederen en gaan zeker ook met de leveranciers praten over dat gat van bijna 10 procent.

De leveranciers gaan prijsconcessies doen, eerst als extra korting of tegemoetkoming, maar gaandeweg wordt de prijs over de hele linie lager gezet. Het verschil tussen voederwaarde en markprijs loopt een procent of 10 op en er ontstaat een nieuw evenwicht. Dat zal gepaard gaan met het verdwijnen van enkele producten, omdat vergisting ervan dan interessanter wordt dan transport en vervoedering.

Een ander prijsdrukkend effect is de milieuwetgeving. Bijproducten zijn doorgaans extremer dan mengvoer: zeer fosforrijk of juist zeer stikstofrijk, naar gelang de herkomst. Daarmee zijn ze onder aanscherpende mestregels steeds moeilijker inzetbaar, wat de prijs niet verhoogt. De naderende koolstofkringloop werkt nog meer remmend voor de afzet van eiwitrijke producten.

De leveranciers hebben de mazzel dat het afschaffen van het melkquotum de zaak weer iets omkeert. Onder de vrije melkmarkt is meer liters per lactatie leveren interessanter, de laatste liters hebben meer waarde. Bijproducten stuwen de melkproductie. Zo zal de prijsreductie niet richting 10 procent gaan, maar tussen 5 en 7 procent uitkomen. Dat is toch weer een tientje per koe bij de veelgebruikers.