Hoognodige vernieuwing in runderslacht noodzakelijk

Vion kwam eind mei met het verrassende nieuws dat het een nieuwe grote runderslachterij wil bouwen in Friesland. Vooral voor afgevoerde melkkoeien. Het is een zeldzame, maar ook hoognodige stap in een branche met veel oudere installaties en dunne marges.

De bouw van een grote, nieuwe runderslachterij in Nederland is bepaald niet aan de orde van de dag. De aankondiging anderhalve week geleden van Vion Food Group en slachterij Waddenvlees in Dokkum dat ze samen een nieuwe slachterij willen bouwen in Friesland, kwam dan ook als een verrassing.

De laatste nieuwbouw in de rundersector dateert van zo’n twee jaar terug, toen slachterij Hutten in Heeten – een middelgrote slachter – nieuw ging bouwen. Voor het overige zijn er alleen maar runderslachterijen gesloten. Voor alle helderheid: we hebben het dan niet over kalverslachterijen. Dat is een heel ander segment.

Voorbeelden van gesloten runderslachterijen zijn Weyl in Enschede, Friesland Vlees/Wildeboer in Leeuwarden en Van Hattem Vlees in Doodewaard – alhoewel deze laatste op beperktere schaal is doorgestart onder een andere naam.

De overige bedrijven die nu nog actief zijn in de runderslacht: Vion Tilburg, slachthuis Amsterdam, slachterij Waddenvlees in Dokkum en nog een reeks kleinere, blinken niet uit in moderniteit en ondernemers in de branche staan niet te trappelen om te investeren. Het slachten van afgemolken koeien is dan ook geen business waarmee dikke boterhammen worden verdiend.

Het vlees wordt meestal niet geschikt geacht voor verkoop als vers product aan de consument. Die wordt liever een stukje rundvlees van speciaal gehouden vleesvee uit Ierland, Frankrijk, of Brazilië voorgeschoteld, hoewel er ook weer vleesveeketens in Nederland ontstaan. Het vlees van afgemolken koeien heeft meestal maar één of twee bestemmingen: de gehaktmolen of verkoop als reepjesvlees. Dat kan in de supermarkt, via een fastfoodketen of horeca en foodservice.

Dat Vion toch brood ziet in nieuwbouw van een runderslachterij ergens in Friesland – kosten naar verluidt zo’n € 25 miljoen – zegt vooral iets over de veranderende markt. Er is behoefte aan meer transparantie en traceerbaarheid, ook als het gaat om gehakt. Daarom wil Vion runderen van dichtbij slachten en afvoer naar bijvoorbeeld Duitsland voorkomen. Misschien dat de nieuwe slachterij het leven ook moeilijker maakt voor enkele kleinere concurrenten met oudere installaties. Vion wil in ieder geval nog geen eigen bedrijven elders sluiten. Vöór de zomervakanties moet de locatie van de slachterij bekend zijn.