Dankzij de tijdige zaai en de bovengemiddeld hoge dagtemperaturen gedurende het groeiseizoen lijkt een vroege oogst van de silomaïs aanstaande.
Zoals het er nu naar uit ziet, zal veel maïs voor 1 oktober rijp gehakseld kunnen worden. Dat heeft meerdere redenen:
Ten eerste betreft het grootste gedeelte van de maïsrassen die geteeld worden, zeer vroege tot vroege rassen. Om ‘vroege maïs’ te hebben, is presentatie van werkelijke vroegrijpheid van silomaïsrassen een must. Dat is de rijpheid die over de kolf komt in de vorm van zetmeelproductie en -opslag in de korrel totdat het oogstmoment bereikt wordt.
Dat geldt temeer omdat bij kolfrijpheid het gewas gelijktijdig de hoogst realiseerbare drogestofopbrengst, energiedichtheid en daarmee voederwaardeopbrengst verwezenlijkt. Daarmee is het praktijkmoment om tot oogsten als silomaïs over te gaan ondubbelzinnig gedefinieerd. Dat is vroegheid zoals het voor de praktijk betekenis heeft.
Tijdig mais gezaaid
Ten tweede is er over het algemeen tijdig gezaaid, dat willen zeggen voor 1 mei. Dankzij een droog voorjaar is de grondbewerking, de bemesting en de zaaibedbereiding over het algemeen vlot verlopen. In een enkel geval werd de kieming vertraagd als gevolg van een te droge zaaihorizont en te koude grond op zaaidiepte, maar over het algemeen was de beginontwikkeling van de maïs zeer goed.
De derde belangrijke reden is dat hele groeiseizoen de temperatuur bovengemiddeld hoog is geweest. Dit alles resulteert in een vroege oogst. Zeker ten opzichte van vorig jaar. Gemiddeld genomen is de maïs toch zo’n 10 tot 14 dagen verder in afrijping en gelet op de vooruitzichten zal de maïs deze voorsprong zeker niet verliezen.
Oogst maïs op het juiste moment
Het juiste moment om maïs als silomaïs te oogsten is dan bereikt wanneer de melklijn in de korrel niet meer zichtbaar is. De melklijn is de scheiding tussen het vloeibare ‘melk’deel en het vast zetmeeldeel. We hebben het dan over een korrel in het harddeegrijpe stadium met een drogestofpercentage van 55%.
In dit stadium is het zogenaamde ‘zwarte puntje’ als uiteinde van de korrel nog net niet zichtbaar. Het optimale moment van oogsten wordt alleen dan bereikt, wanneer er sprake is van een gezonde restplant. Vandaar dat ook het zogenaamde ‘stay-green’ effect zoveel betekenis heeft voor realisatie van volledige rijpheid.
Om het juiste oogstmoment te bepalen onderneem je de volgende stappen:
1: Loop een aantal meters het maïsperceel in en pluk willekeurig een aantal kolven
2: Haal de schutbladen van de kolf
3: Breek de kolf doormidden
4: Snijd een aantal korrels uit het midden van de kolf overlangs door
Op een mooie nazomerdag is de gemiddelde drogestofstijging in de korrel 1% per dag. Dat betekent dat wanneer bijvoorbeeld de melklijn na controle halverwege de korrel zit, de drogestof in de korrel op ongeveer 45% aangekomen is. Wanneer ernaar gestreefd wordt om te oogsten op het voor silomaïs optimale moment, dan dient gemakshalve nog 10 dagen gewacht te worden met oogsten. De loonwerker kan in ieder geval alvast geïnformeerd worden.
Beoordeling van de droge stof met behulp van de satelliet nog te onbetrouwbaar
Er wordt in de praktijk ook gesproken over de bepaling van het oogstmoment met de behulp van satellieten. Dit is op dit moment om meerdere redenen een nog te onbetrouwbare manier van beoordelen. Ten eerste is er veel data van het ras uit voorgaande jaren benodigd om met behulp van ijklijnen een betrouwbare uitspraak te doen over de drogestof. Deze data is vaak niet voorhanden. Ten tweede is het op bewolkte dagen niet mogelijk om satellietwaarnemingen te laten doen. Ten derde geeft een (gedeeltelijk) verdroogde restplant een vertekend beeld. Helaas is dat op veel percelen als gevolg van de droogte het geval. Door minder bladgroen lijkt de maïs droger en daarmee rijper dan deze op basis van de korrel in werkelijkheid is. Het is daarom nog steeds belangrijk om zelf, of eventueel samen met je loonwerker of adviseur je maïs in te gaan voor de beste beoordeling!
Wat moet je doen wanneer je verdroogde maïs heeft staan?
Het beste advies wat te doen met verdroogde maïs is lastig te geven. Vervroegd hakselen is vaak weinig zinvol, tenzij het aantal steriele (kolfloze) planten groot is. Bedenk dan wel dat niet veel meer dan ruwe celstof wordt geoogst. In extreme gevallen kan zelfs beter besloten worden om het gewas op het land achter te laten en niet in te kuilen.
Zijn de kolven toch nog relatief gevuld en de bladeren van de bovenste bladetages boven de kolf (zoals op de foto hierboven te zien is) toch nog enigszins groen, dan is het beter is om nog even te wachten met oogsten. In zo’n geval kan mogelijk korrelrijpheid afgewacht worden. Tenminste zolang de bladetages boven de kolf voldoende bladgroen en daarmee fotosynthesecapaciteit hebben om suikers in zetmeel om te zetten. Er moet helaas toch rekening worden gehouden met een serieuze opbrengstderving en een lagere voederwaarde van het te oogsten gewas.
Pas op voor fusarium
Fusarium in maïs komt aan het eind van kolfrijpheid tot uiting in een toenemende bruinverkleuring in het onderste stengelgedeelte, in combinatie met verminderde stevigheid van het weefsel, en treedt vooral op droogtegevoelige lichte grond op.
Fusarium wordt als een afrijpingsziekte gezien, maar ook stressfactoren zoals een vochttekort leiden tot een gelijkaardig energietekort in de plant. En bijgevolg manifesteert de schimmel, die in de plant al geruime tijd aanwezig is, zich op deze manier. Vaak gaat dat enkele dagen vóór het doodvallen van de restplant al gepaard met fusariose van de kolfsteel (afhangende kolven). Het gevolg is een steeds slechter wordende stabiliteit, wat resulteert in legering. Zijn de eerste verschijnselen van fusarium zichtbaar op het perceel? Overweeg dan sterk om de maïs vroegtijdig te hakselen.
Wil je meer informatie over het juiste oogstmoment? Kom dan naar de velddagen maïs!
Als gevolg van de afnemende dag- en nachttemperatuur in de komende weken richting de herfst, zal de gemiddelde drogestofstijging per dag afnemen. Desalniettemin zal de silomaïsoogst dit jaar toch snel van start kunnen gaan. Naar verwachting wordt er half september volop silomaïs gehakseld.
Mogelijk zal op percelen met noodrijpe maïs en percelen met ultravroege tot zeer vroege maïs eerder van start gegaan worden. Dat betekent dan ook dat op die percelen op zand en lössgrond, waar geen onderzaai heeft plaats gevonden, het vanggewas normaal gesproken met gemak voor 1 oktober gezaaid kan worden.
Zaai Snelle Lente Rogge als effectief vanggewas (klik hier voor een video), waarbij je tevens de mogelijkheid hebt om in het voorjaar meer eiwit van eigen grond te oogsten. Iets wat, als gevolg van de droogte, zeer wenselijk is.
Wil je meer weten over het bepalen van juiste oogstmoment, de nieuwste maïsrassen voor seizoen 2023 of over de vraag wat de strategie moet zijn wanneer derogatie niet verlengd wordt? kom naar onze KWS Velddagen Maïs of naar de Boerderij Maïsdag. We helpen je graag verder!