Klimaatverandering stuurt maisteelt

partner

Klimaatverandering stuurt maisteelt

Door de verandering van het klimaat hebben maïstelers in het groeiseizoen meer te maken met extreme weersomstandigheden. Nu is slecht weer van alle tijden, maar de laatste jaren volgt zich dit in een rapper tempo op. Zo zal de droogte, maar ook de zomerstorm begin augustus dit jaar door veel telers niet snel vergeten worden en hebben veel maïspercelen serieuze schade in de vorm van opbrengstderving en een lagere voederwaarde geleden. Een juiste maïsrassenkeuze in combinatie met een goede bodemvruchtbaarheid maakt dat het telen van maïs, ook onder de huidige klimatologische omstandigheden, heel goed mogelijk blijft.

Droogtestress als gevolg van een vochttekort

in het afgelopen groeiseizoen is uitgebreid gerapporteerd over de droogte en de gevolgen die dit voor de maïsteelt heeft gehad. Na een droge en zonnige herfst is in veel regio’s het neerslagtekort nog steeds groot. Er moet de komende maanden serieus veel neerslag vallen, om het tekort enigszins in te lopen. Is dit niet het geval, dan zal het groeiseizoen 2019 weer problemen zoals droogtestress te weeg brengen wanneer er geen adequate maatregelen worden getroffen.

• Probeer zo goed als mogelijk de bodemvruchtbaarheid en daarmee de vochtvoorziening te verbeteren door onder meer rotatie met gras, bekalking, compost en het verhelpen van storende lagen.
• Maak een goed zaaibed en leg het maïszaad weg in een voldoende vochtige grond voor een vlotte kieming
• Zet in op een lagere zaaidichtheid. Minder planten per hectare hebben eenvoudigweg minder vocht nodig
• Start tijdig met beregenen. Om het moment dat de bladeren beginnen te krullen, wordt het eerste signaal tot vertraging van groei en ontwikkeling al gegeven, is men eigenlijk al te laat en moet snel tot actie overgegaan worden’

Kolfloze maïs als gevolg van droogtestress

Start tijdig met beregenen zodra de grond op bewortelingsdiepte te droog wordt

Legering als gevolg van storm

Begin augustus van dit jaar heeft een zomerstorm in menig maïsgewas zijn sporen nagelaten en is het slachtoffer geworden van de zogenaamde zomerlegering door wortelzwakte. Het gevolg was dat deze maïs slecht tot niet te oogsten is geweest met een serieuze opbrengstderving en verhoging van het ruw as gehalte van het geoogste product tot gevolg.

Nu worden alle schadebeelden onder de naam ‘legering’ geplaatst maar feitelijk en meer in detail gaat het om 5 vormen.

1. Wortelzwakte of zomerlegering voor de bloei
Wanneer een gewas voor de bloei door een storm geveld wordt, treedt in sommige gevallen zomerlegering op. Het gewas ligt dan enige tijd als ‘gewalst’ op het veld. Het gewas zal zich in een kleine week weer oprichten met wel een gebogen stengel, in de vorm van een omgekeerde wandelstok’ als aandenken. De opbrengstderving of het kwaliteitsverlies is te verwaarlozen.

2. Wortelzwakte of zomerlegering na de bloei
Bij een storm in de tweede helft van het groeiseizoen, dus na de bloei kunnen sommige maïsrassen volledig plat gaan, vaak inclusief (een deel van) de wortel en een moot grond. Dit is dit jaar op meerdere percelen het geval geweest. De oorzaak zit in een te gering aantal kroonwortels en/of een gebrekkige ruimtelijke schikking van de wortels. Dit is genetisch bepaald, wat betekent dat sommige maïsrassen gevoelig zijn voor deze vorm van legering en andere helemaal niet. Serieuze oogstproblemen met opbrengstderving en kwaliteitsverlies zijn het gevolg.

Het zichzelf weer oprichten van maïs na zomerlegering voor de bloei

3. Green snapping – breken van de stengel
Vóór de bloei breken de stengels op of net boven de zich op dat moment strekkende stengelknoop. De stengelknoop is onverhout (niet gelignificeerd) zolang celdeling plaatsvindt. Er vindt compensatie van opbrengstderving door buurplanten plaats, indien het aandeel planten met green snap minder dan 20% is. Bij meer dan 20% vindt opbrengstderving plaats.

4. Stengelzwakte – knikken van de stengel
Kort vóór de kolfrijpheid knikt de stengel op knie- tot heuphoogte, zonder effectief te breken. Het gewas is oogstbaar met beperkte opbrengstderving (kolfrijpheid). Het knikken is het gevolg van het hefboomeffect van zware, afrijpende kolf op suiker-uitgeloogde stengel.

Maïsras 2 wel gevoelig voor zomerlegering door wortelzwakte, maïsras 1, 3 en 4 niet

Green snap: breken van de stengel net boven een knoop

5. Fusarium
Fusarium in maïs komt aan het eind van kolfrijpheid tot uiting in een toenemende bruinverkleuring in het onderste stengelgedeelte in combinatie met verminderde stevigheid van het weefsel en treedt vooral op droogtegevoelige lichte grond. Het gevolg is een steeds slechter wordende stabiliteit, wat resulteert in legering.

Kies voor stevige en gezonde maïsrassen

Om de komende jaren legering in maïs zoveel mogelijk te voorkomen zijn de volgende maatregelen de juiste:
• Zorg voor een goede bodemvruchtbaarheid. denk hierbij in het bijzonder aan een goede pH van de bodem en een voldoende bemesting met kalium. Zonder een goede bodemvruchtbaarheid is de kans op een zwakker gewas aannemelijk.
• Start met beregenen bij een dreigend vochttekort.
• Kies voor compacte stevige maïsrassen die zich de afgelopen jaren in de praktijk op vroegrijpheid, voederwaardeopbrengst en oogstzekerheid bewezen hebben. Voorbeelden hiervan zijn Autens, Megusto, Benedictio, Genialis en Millesim.