Hoge productie voor droogzetten geremd met een bolus

Roelof, Hilly en Willem Brands hebben dierenwelzijn hoog op de agenda staan. Koeien die op het moment van droogzetten nog veel melk produceren, geeft Brands Bovikalc Dry. Dat remt de melkproductie en zorgt voor minder druk op de uier. ‘Je ziet dat de koeien zich prettiger voelen en meer liggen’, zegt Roelof.

Vier droge koeien lopen in het weiland naast de boerderij van de familie Brands in Rolde. ‘We doen aan deelweidegang. Dat houdt bij onze coöperatie FrieslandCampina in dat ten minste 25 procent van alle koeien en jongvee op het bedrijf minimaal 120 dagen per jaar in de wei graast. Door naast de kalveren en de pinken de droogstaande koeien in het weideseizoen naar buiten te laten, kunnen we goed aan deze norm voldoen’, zegt Roelof Brands. Hij boert in maatschap met zijn vrouw Hilly en zoon Willem. De ondernemer heeft het bedrijf flink ontwikkeld. ‘In 1980 is het bedrijf vanuit de dorpskern van Rolde verplaatst naar deze plek buiten het dorp. Door de jaren heen groeiden we geleidelijk in grond en koeien. Een groeisprong maakten we in 2014, toen we een nieuwe ligboxenstal bouwden.’

Er is nu ruimte voor 140 koeien. Brands melkt er gemiddeld 110 met twee melkrobots. ‘Zoals bij veel collega’s kwam ook voor ons de peildatum van 2 juli 2015 niet op een goed moment. We hadden toen onze stal nog lang niet vol staan, onze strategie was om vanuit eigen aanwas te groeien naar 140 melkkoeien.’

Gestaag verder groeien

De melkveehouder vindt het jammer dat de maatschap voor minder dan 100 koeien fosfaatrechten kreeg toegewezen, maar is niet blijven hangen in die teleurstelling. De afgelopen jaren kocht hij regelmatig een portie fosfaatrechten om de stalbenutting te verbeteren. ‘Als boer moet je flexibel zijn. In ons werk krijgen we soms te maken met onverwachte gebeurtenissen, maar ook het overheidsbeleid zorgt regelmatig voor verrassingen waar je als ondernemer op moet kunnen inspelen. Dit betekent vaak dat je eerdere planningen moet bijstellen. Zo was het eerst de bedoeling dat zoon Willem vorig jaar al volledig in het bedrijf zou komen werken. Dat hebben we uitgesteld. Willem werkt voorlopig nog drie dagen per week buitenshuis als inseminator.’

Brands’ planning is niet om in de hoogste versnelling door te groeien naar 140 koeien en daarmee de stal geheel gevuld te krijgen. Hij vindt 110 koeien eigenlijk meer dan genoeg. ‘Plezier in het werk is belangrijk. Ik vind het fijn om iedere koe te kennen en ook het verhaal erachter. Bij ruim 100 koeien lukt dat nog. De huidige omvang van de veestapel geeft ons bovendien de mogelijkheid om de dieren goed te verzorgen en de puntjes op de i te zetten.’

Uit de gemiddelde melkproductie van ongeveer 10.000 kilo per koe per jaar blijkt dat dit aardig lukt. Een ingewikkeld voerrantsoen komt daar niet aan te pas. Brands voert zijn koeien met een blokkenwagen kuilgras en snijmais aan het voerhek. Dit ruwvoerrantsoen wordt aangevuld met krachtvoer in voerboxen en in de robotboxen. De melkveehouder is voortdurend op zoek naar mogelijkheden om het beter te doen. Zo rijdt er een voeraanschuifrobot langs het voerhek heen en weer. ‘Die hebben we op proef voor drie maanden. Volgens de leverancier draagt regelmatig voer aanschuiven bij aan een hogere voeropname. We zijn benieuwd of dat hier ook zo is. Aanschuiven van voer deden we tot vorige week met de hand. Dat gaat prima, maar als je het zelf doet, wordt er ‘s nachts natuurlijk niet aangeschoven. Zo’n robot gaat ook in de nachtelijke uurtjes door.’

Voor droogzetten melkproductie drukken met Bovikalc Dry-bolus

Ook bij het droogzetten van koeien probeert Brands het zo goed mogelijk te doen. Een paar jaar geleden zag hij in een vakblad een advertentie over een bolus die je koeien kunt geven om de melkproductie bij droogzetten te drukken: Bovikalc Dry van Boehringer Ingelheim. ‘Ik dacht: dat proberen we eens. ‘Want ook bij ons zijn er regelmatig koeien die nog behoorlijk wat melk geven op het moment dat je ze wilt droogzetten. Bij ons is dat zes weken voor de berekende verwachte kalfdatum. Veel melk is dan niet wenselijk omdat de kans op mastitis daardoor toeneemt. Bovendien is het voor koeien onprettig. Bij zulke koeien loopt de druk in de uier flink op, als je stopt met melken. Die druk komt ook op de teatsealer die we standaard toepassen en kan een goede werking belemmeren.’

Ook veroorzaakt druk op de uier pijn en ongemak. ‘Je ziet dat zulke koeien niet graag gaan liggen en soms loeien omdat ze zich niet goed voelen. Dat willen we niet. Ook bij ons is dierenwelzijn steeds belangrijker geworden.’

Brands nam al maatregelen om koeien goed richting droogstand te geleiden. Onder meer minder vaak melken. De melkrobots zijn zo ingesteld dat ze koeien in de laatste weken voor de droogstand maximaal twee keer per dag melken. De melkveehouder zet koeien in de laatste week voor de droogstand apart, zodat hij ze een voerrantsoen kan verstrekken met minder eiwit en energie. ‘Ondanks deze aanpak zijn er nog steeds koeien die 15 kilo of meer melk per dag geven op de dag van droogzetten. Dat vinden we te veel. Zulke koeien geven we Bovikalc Dry. Het is een mineralensupplement met anionische zouten dat je in bolusvorm met een bolusschieter bij de koe in de pens terecht laat komen. Zo’n bolus draagt bij aan vermindering van de melkproductie en een lagere druk op de uier. Dat laatste vertaalt zich direct in vaker en langer liggen.’

Bolus alleen boven 15 kilo melk

De melkveehouder hanteert een grens van 15 kilo melk per dag als norm voor het wel of niet gebruiken van Bovikalc Dry. ‘Afgelopen zomer, in de warme periode, hebben we de grens van 15 kilo losgelaten en bij droogzetten alle koeien behandeld met Bovikalc Dry. Bij hoge temperaturen hebben koeien het al wat zwaarder. Dat wilden we niet nog zwaarder

maken door ze weg te zetten met veel druk op de uier.’

Wat Bovikalc Dry hem kost, weet Brands niet. ‘Dus het zal meevallen. Natuurlijk zijn er kosten mee gemoeid, maar al zou je maar bij één koe problemen voorkomen, dan is dat al veel waard.’