Grote verschillen in voerefficiëntie

‘Als we met fokkerij de koeien meer melk uit voer kunnen laten halen, is dat economisch interessant. En het is gunstig voor milieu en klimaat’, stelt melkveehouder Thijs van Gastel. Op zijn bedrijf wordt sinds enkele maanden de voeropname van individuele koeien gemeten. ‘Nu al zien we grote verschillen’, geeft hij aan.

Op de voergang in de stal van Melkveehouderij van Gastel in het Brabantse Nispen trekken twintig grote blauwe voerbakken de aandacht. Met een licht sissend geluid bewegen schuiven naar beneden en naar boven om koeien gecontroleerd toegang te geven tot een compleet rantsoen. Op displays is te volgen hoeveel voer iedere koe uit een bak haalt.

‘Sinds enkele maanden doen we, in samenwerking met CRV, onderzoek naar de voeropname van individuele koeien’, vertelt de 30-jarige melkveehouder Thijs van Gastel. In maatschap met zijn vader Gré en moeder Anne-marie beheert hij een bedrijf met 150 hoogproductieve koeien. De dieren worden gemolken met robots en zorgen voor een rollend jaargemiddelde van 12.087 kilo melk met 4,14 procent vet en 3,60 procent eiwit.

Minder onderhoudsvoer

‘We hadden altijd al het idee dat de ene koe het voer veel efficiënter omzet in melk dan de andere. Zo gaat de ene koe hard in productie onderuit als je aan het eind van de lactatie de krachtvoergift afbouwt, terwijl de andere gewoon door blijft geven’, geeft de veehouder een voorbeeld uit de praktijk.

‘Exacte cijfers over de voederconversie hebben we nog niet, maar de eerste ruwe cijfers over de voeropname bevestigen ons idee. Binnen de groep varieert de voeropname tussen de 40 en 80 kilo per dag’, stelt Van Gastel. ‘Daarbij is geen direct verband met de melkproductie. Ik zie koeien die met 55 kilo ruwvoer meer melk produceren dan dieren van vergelijkbare leeftijd die in een vergelijkbaar lactatiestadium 75 kilo ruwvoer vreten.’

Fokken op voederconversie is al mogelijk. CRV publiceert van alle stieren onder andere de fokwaarde ‘besparing voerkosten voor onderhoud’ (bvk, in euro per lactatie). Deze fokwaarde is gebaseerd op cijfers van duizenden koeien op proefbedrijven en zal winnen aan betrouwbaarheid naarmate meer cijfers over voeropname beschikbaar komen.

CRV investeert enkele miljoenen euro’s in apparatuur om op een vijftal praktijkbedrijven de voeropname van dochters van stieren te meten. Fokken op bvk leidt tot koeien die minder voer nodig hebben voor het onderhoud van hun lichaam, beweging en vertering. Hierdoor blijft er meer over voor de productie van melk en stijgt de voederconversie.

Gunstig voor klimaat

Sinds 2008 fungeert het bedrijf van de familie Van Gastel als testbedrijf voor vaarzen uit de Delta-nucleus van CRV. In Nispen mogen de dieren de hoge genoomfokwaarden op papier bewijzen in de praktijk. Koeien die voer efficiënt omzetten in melk, zijn goed voor de portemonnee van de veehouder, maar ook voor het milieu. En ze produceren per kilo melk minder broeikasgas. Het is mooi dat er nu ook inzicht is in de prestaties van stiermoeders als het gaat om voederconversie, vindt Van Gastel.