Fokken op Maat: ‘We kunnen ons geen missers veroorloven’

Veehouder David de Jong wil gericht selecteren in zijn jongvee. ‘Ik houd alleen de kalveren aan die bijdragen aan een hoger rendement voor mijn bedrijf’, zegt hij. Fokken op Maat geeft hem meer inzicht in zijn veestapel en helpt om de juiste fokkerijkeuzes te maken.

“Ik denk dat er niet één veehouder in Nederland is die nu meer jongvee aanhoudt dan voorheen”, verzucht veehouder David de Jong. Samen met zijn vrouw Marja heeft hij een bedrijf met 115 melkkoeien in Stolwijk. “Wij zijn ook minder koeien gaan houden en vooral minder jongvee.”

Hij noemt het een simpel rekensommetje. “Elk kalf dat je aanhoudt en opfokt, kost geld en tijd en gaat ten koste van de fosfaatruimte. Ik houd nu 4 tot 5 stuks jongvee aan per tien melkkoeien. Dat betekent keuzes maken, je moet veel strenger selecteren.”

Niet verder groeien

Behalve de fosfaatwetgeving is ook arbeid een knelpunt bij De Jong. De veehouder runt het bedrijf met 115 melkkoeien grotendeels alleen. “Mijn vader helpt vrijwel dagelijks en het voeren heb ik uitbesteed, maar verder doe ik het werk alleen, met hulp van mijn jongste broer in de vakanties en oogstperiodes.”

De veehouder zit dus niet op extra werk te wachten. “In combinatie met de fosfaatrechten heeft dat me doen besluiten om voorlopig niet verder te groeien”, zegt hij. “De productie per koe is de afgelopen jaren wel gestegen, dus zullen er toch regelmatig koeien, en vooral kalveren, weg moeten.”

Gericht selecteren

De Jong ging op zoek naar een hulpmiddel om gericht en onderbouwd te selecteren. “Ik wil met zo weinig mogelijk koeien toch zo veel mogelijk liters produceren. Dan moet je wel de beste dieren aanhouden, en de mindere zo snel mogelijk afvoeren. Meestal zaten we wel aardig goed, maar er zaten wel eens vaarzen tussen die toch tegenvielen.”

Als De Jong dat van tevoren had geweten, had hij ze niet opgefokt. “Maar daar kom je pas in de eerste lactatie achter. Zulke missers kunnen we ons in het vervolg niet meer veroorloven.”

Al snel na de introductie van de CRV-fokkerijaanpak Fokken op Maat besloot De Jong dan ook om mee te doen.

Fokken op Maat

Van ieder vaarskalf stuurt David de Jong een dna-monster naar CRV. “In het online programma HerdOptimizer krijg ik dan de uitslag van de merkertesten. Meestal neem ik die samen met mijn oudste broer door: wat is de aanleg van het kalf? Gaat ze veel melk geven en met welke gehaltes en celgetal?” Daardoor weet de melkveehouder precies wat een kalf uiteindelijk gaat opbrengen voor zijn bedrijf.

Kalveren die volgens Fokken op Maat niet goed zijn, gaan bij De Jong meteen weg, nog vóór de 30 dagen. “Soms is dat wel lastig”, geeft hij aan. “Er gaat er wel eens één de klep op die ik liever had gehouden, maar uiteindelijk gaat het erom wat je onderaan de streep overhoudt.”

Ook bij de stierkeuze pakken De Jong en CRV-vruchtbaarheidsadviseur Jaap van den Broek de uitslagen van de merkertesten er weer bij. Voor de beste dieren kiest de veehouder gesekst sperma, voor de mindere juist een gebruikskruising, om zo de kwaliteit van de veestapel te blijven verbeteren. In het begin van zijn deelname heeft De Jong ook vaarzen laten testen, waarbij de mindere dieren nog voor afkalven weg zijn gegaan.

Met gemak meer rendement

“Wat ik ook prettig vind, is dat ik in Herd-Optimizer in één oogopslag kan zien hoeveel vaarskalveren ik nog kan houden in de rest van het jaar”, vertelt De Jong. “Ik heb ingegeven hoeveel kalveren ik wil aanhouden en het programma laat precies zien hoe ver ik daarmee ben.”

Met HerdOptimizer heeft de veehouder meer inzicht in de fokkerij en meer zekerheid. “Het jongvee dat ik nu nog aanhoud, heb ik keihard nodig voor vervanging. Ik weet nu zeker dat ik de juiste fokkerijkeuzes maak’, geeft hij aan. ‘En dat betaalt zich terug. We hebben minder koeien, maar die geven beduidend meer melk. Het saldo per koe ligt dus veel hoger. Zo halen we met gemak meer rendement.”