Wat te doen als het niet lekker melkt?

Elk jaar is het weer even zoeken wat de juiste manier is om met het gewonnen ruwvoer de koeien optimaal te laten presteren. Ook dit jaar is het weer puzzelen en zoeken hoe we de productie er weer goed onder kunnen krijgen. Belangrijk is het om de oorzaken van productiedaling in beeld te hebben, voordat we handelen. Soms zitten koeien nog in een herstelproces en is er tijd nodig. Duidelijk is dat bij deze melkprijs iedereen graag goed wil melken. In dit artikel enkele oorzaken en gevolgen en mogelijke oplossingen.

Energieverlies door blauwtong

Blauwtong heeft op veel bedrijven huisgehouden. Dat heeft koeien veel energie gekost. Het afweersysteemvraagt veel energie en die energie kon een koe dan niet meer voor de productie gebruiken. Zieke koeien vreten minder en leveren ook in op conditie. Conditieverlies betekent een extra belasting van de lever, maar ook dat het verloren lichaamsgewicht weer moet worden aangevuld. Dat kost weer extra energie, die niet gebruikt kan worden voor de productie. 

De productie komt vaak niet eerder terug dan wanneer de conditie (BCS) weer op peil is. Vaak zie je in dit soort situaties dat het in januari plots begint te lopen. Extra glucogene energie of vet bijvoeren kan hierbij helpen.

Daarnaast kalfden veel koeien door blauwtong zo maar tien dagen eerder af, waardoor de opstart, mede door een te korte droogstand, niet optimaal was.

Invloed op vruchtbaarheid

Blauwtong en hittestress hebben ook invloed gehad op de vruchtbaarheid. Veel koeien bleken niet of niet meer drachtig. Elke tien dagen dat een bedrijf uitloopt met de tussenkalftijd betekent gemiddeld een liter melk per koe per dag lagere productie. 

Bij een uitgelopen tussenkalftijd ligt het gevaar van te dikke koeien aan het eind van de lactatie op de loer. Probeer deze koeien zo persistent mogelijk te laten produceren om vervetting tegen te gaan. Van Bergafat F100 bijvoeren – dus vet met een hoog gehalte aan C16:0 – is bekend dat dit de insulinespiegel onderdrukt, waardoor koeien langer melk blijven produceren en minder snel vervetten.

Opname van smakelijk voer

Er zijn dit jaar kuilen gewonnen van veel te dikke snedes, gras dat een tijdje met de voeten in het water heeft gestaan en snedes die slecht zijn geconserveerd. Deze kuilen ruiken niet fris en broeien ook nog eens snel. De kans dat er mycotoxinen in zitten is ook aanwezig. Allemaal zaken die de opname en een gezonde penswerking niet ten goede komen. 

Een goede opname van smakelijk voer is de belangrijkste vereiste voor een goede productie. Wat daarbij kan helpen:

Vochtige voeders, smul- of snoepsiroop kunnen helpen voor een betere smaak. Een goede voersnelheid, druk op het snijvlak om broei tegen te gaan. Traag verterend ruwvoer, grondstoffen of krachtvoeders die celwanden (NDF) bevatten die goed en snel verteren. Producten als Diamond V of NutriTek, die metabolieten bevatten die de celwandvertering in de pens bevorderen. De opname en doorstroming wordt hierdoor beter en de koeien produceren na enige tijd al snel een kilogram per dag extra. Diamond V-producten binden ook bepaalde mycotoxinen.